Βιβλίο του ιστορικού Έκχαρτ Μίχελς φωτίζει άγνωστες μέχρι σήμερα πτυχές εκείνου του γεγονότος που πυροδότησε κύματα διαδηλώσεων στη χώρα. Αποκαλύπτει ότι ο εκτελεστής ήταν συνεργάτης της Στάζι.

Για τον τότε κυβερνήτη, δήμαρχο του Βερολίνου και ιερέα Χάινριχ Άλμπερτς η 2α  Ιούνιου του 1967 ήταν ημέρα «οργής Θεού επί την κεφαλήν μου», όπως είχε πει χαρακτηριστικά. Κατά τη διάρκεια βίαιων συγκρούσεων με την αστυνομία εναντίον της επίσκεψης του Σάχη της Περσίας στο Βερολίνο βαθμοφόρος της αστυνομίας με πολιτικά σκότωσε με σφαίρα στο κεφάλι τον φοιτητή Μπένο Όνεσοργκ. Την ώρα που έπεφτε ο πυροβολισμός έξω από το κτήριο της Όπερας ο Σάχης μαζί με τη σύζυγό του Φαράχ Ντιμπά παρακολουθούσαν παράσταση του Μαγεμένου Αυλού του Μότσαρτ.

Η σπίθα της εξέγερσης

Η ημέρα έγινε σημαία για την φοιτητική εξέγερση εναντίον του γερμανικού κατεστημένουμ που μέχρι τότε περιοριζόταν στα γερμανικά πανεπιστήμια. Για την νεαρή τότε μεταπολεμική Γερμανία τα γεγονότα της δεκαετίας του ’50 σφράγισαν την ιστορία των επόμενων κινημάτων σε όλους τους κοινωνικούς τομείς και εν μέρει οδήγησαν στη ριζοσπαστικοποίηση ακόμη και στη σύσταση της ακροαριστερής τρομοκρατικής οργάνωσης RAF. Πληροφορίες για το παρασκήνιο και τα γεγονότα δίνει ένα νέο βιβλίο του ιστορικού Έκχαρτ Μίχελς, με τον τίτλο «Επίσκεψη του Σάχη – Σημαία για το φοιτητικό κίνημα  (εκδόσεις Ch. Links). Η εικόνα έκανε τότε τον γύρο του κόσμου και συγκινεί μέχρι και σήμερα όποιον τη βλέπει. Ένας ετοιμοθάνατος νέος, ο Όνεζοργκ, κείται στο έδαφος, αιμόφυρτος και μια γυναίκα του κρατά το κεφάλι και με το βλέμμα της να αναζητά βοήθεια.

Μετά από εκείνη τη νύχτα η σπίθα της μέχρι τότε ειρηνικής φοιτητικής εξέγερσης μεταδόθηκε σε ολόκληρη τη χώρα. Άμεση αφορμή δόθηκε από την επίσκεψη του Σάχη, αλλά αμέσως μετά εξαφανίστηκε από την επίκαιρη «ατζέντα» της εξεγερμένων. Τα βασικά θέματα ήταν ο πόλεμος του Βιετνάμ, οι μεταρρυθμίσεις στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, αλλά κυρίως η αντίσταση εναντίον του πρώτου μεγάλου συνασπισμού στη Βόννη υπό τον χριστιανοδημοκράτη καγκελάριο Γκέοργκ Κίσινγκερ και τον σοσιαλδημοκράτη υπουργό Εξωτερικών Βίλι Μπράντ. Αλλά κυρίως ήταν μια εξέγερση των «γιων εναντίον των πατέρων τους» που σιώπησαν επί πολλά χρόνια γύρω από το ναζιστικό παρελθόν.

Συνεργάτης της Στάζι ο εκτελεστής

Στο βιβλίο του ο Έκχαρντ Μίχελς θέλησε να εμπλουτίσει το γεγονός του θανάτου του Όνερζοργκ παραθέτοντας μνήμες εκπροσώπων της γενιάς του 1967 και του 1968 αλλά και ιστορικές πηγές από την πολιτική, τη διπλωματία και τις μυστικές υπηρεσίες. Η αστυνομία και οι αρχές ασφαλείας είχαν κυρίως στο «ραντάρ» τους στους Ιρανούς αντικαθεστωτικούς της Γερμανίας. Γι αυτό και οι αστυνομικοί αιφνιδιάστηκαν από τη βιαιότητα των φοιτητικών διαδηλώσεων. Προφανώς παρέλειψαν να λάβουν υπόψη τους ένα βιβλίο, που διαβάστηκε πολύ από τους φοιτητές, με τον τίτλο «Περσία – Μοντέλο μιας αναπτυσσομένης χώρας». Μετά την πτώση του τείχους αποκαλύφτηκε ότι ο Κάρλ Χάιντς Κούρας, ο εκτελεστής του Όνεζοργκ, 50 χρόνια πριν, ήταν συνεργάτης των περιβόητων ανατολικογερμανικών μυστικών υπηρεσιών Στάζι.

Ωστόσο, αξιωματούχοι της έμειναν άναυδοι από την ελάχιστα επαγγελματική συμπεριφορά του και έκαναν λόγο για έγκλημα, αν και η δικαιοσύνη του τότε Δυτικού Βερολίνου έκρινε τον Κούρας αθώο. Ο συγγραφέας του συγκεκριμένου βιβλίου κάνει σαφές ότι στην ιστορική καταγραφή της φοιτητικής εξέγερσης στην τότε Δυτική Γερμανία, περισσότερη σημασία έχει η γενιά του ’67 παρά αυτή του ’68, διότι η αφορμή για τις διαδηλώσεις που ακολούθησαν και κλιμακώθηκαν με τη δολοφονία του επικεφαλής των φοιτητών Ρούντι Ντούσκε τον Απρίλιο του 1968, ήταν εκείνη της 2α Ιουνίου του 1967.

Πηγή: Deutsche Welle