Σε δίκη οδηγείται στις 27 Οκτωβρίου η ιστορικός Σέιλα Λεκέρ για το βιβλίο της «Το νησί του Μουσολίνι. Φασισμός και ιταλική κατοχή στη Σύρο». Κατήγοροί της είναι οι κληρονόμοι του Βαΐτση Βάγια, πρώην νομάρχη Σύρου που διορίστηκε το 1944 από τις δυνάμεις κατοχής, καθώς στο βιβλίο αναφέρεται πως όντας διορισμένος από τις κατοχικές δυνάμεις, μεγάλο μέρος της κοινωνίας της Σύρου τον θεωρούσε δωσίλογο.

Ads

Για την υπόθεση στο Avaaz έχει αναρτηθεί κείμενο για συλλογή υπογραφών με στόχο την υποστήριξη της συγγραφέως και της ελευθερίας της επιστημονικής έρευνας.

Ειδικότερα στο κείμενο, που μπορείτε να υπογράψετε εδώ, αναφέρεται:

Στις 27 Οκτωβρίου του 2016 διεξάγεται μία δίκη που φέρνει στο εδώλιο την ίδια την ιστορική επιστήμη. Μία ιστορικός, η Sheila Lecoeur (Σέιλα Λεκέρ), ένα βιβλίο της, προϊόν ιστορικής έρευνας, που εκδόθηκε το 2013 με τίτλο Το νησί του Μουσολίνι. Φασισμός και ιταλική κατοχή στη Σύρο (μεταφρασμένο από το αγγλικό πρωτότυπο του 2009: Mussolini’s Greek Island: Fascism and the Italian Occupation of Syros in World War II, I.B. Tauris) και ο εκδοτικός οίκος που το κυκλοφόρησε, οι εκδόσεις Αλεξάνδρεια, βρίσκονται κατηγορούμενοι από τους κληρονόμους του Βαΐτση Βάγια, πρώην νομάρχη Σύρου που διορίστηκε το 1944 από τις δυνάμεις κατοχής. Αιτία, οι λίγες γραμμές του βιβλίου στις οποίες καταγράφεται το γεγονός ότι, ως εκ τούτου, μεγάλο μέρος της κοινωνίας της Σύρου θεωρούσε τον Βαΐτση Βάγια δωσίλογο.

Ads

Το πράγμα θα ήταν αστείο, αν δεν ήταν επικίνδυνο. Χωρίς καν να υπεισέλθει κανείς στην ουσία της μίας ή της άλλης κρίσης, δεν μπορεί παρά να αναγνωρίσει ότι τα γεγονότα είναι εύγλωττα και απλά: η κατοχική κυβέρνηση της εποχής όρισε τον Βαΐτση Βάγια νομάρχη Σύρου και, δεδομένων των συνθηκών της εποχής, μία τέτοια θέση διορισμός εξ ορισμού προκαλούσε αντικρουόμενες κρίσεις στην τοπική κοινωνία του νησιού.

Η ιστορική έρευνα έχει χρέος να καταγράψει τα γεγονότα. Αυτό ακριβώς έκανε η Σέιλα Λεκέρ. Η παράλειψη τέτοιων πληροφοριών σε μία μελέτη με θέμα την κατοχή σε μια τοπική κοινωνία θα συνιστούσε, αντίθετα, αθέμιτη αποσιώπηση, αυτολογοκρισία ή ολιγωρία του μελετητή. Σημειώνουμε ότι η συγγραφέας αποφεύγει να χαρακτηρίσει η ίδια τη δράση και το έργο του διορισμένου από την κατοχική κυβέρνηση νομάρχη Σύρου. Αναφέρεται όμως στις κρίσεις των ανθρώπων του νησιού. Στο πλαίσιο αυτό, η επιβολή σιγής επί του θέματος, την οποία φαίνεται να επιδιώκουν οι ενάγοντες, θα σήμαινε κατάφωρη παραβίαση της ελευθερίας της έρευνας και ανεπίτρεπτη εξωτερική παρέμβαση στη δεοντολογία του επιστημονικού έργου.

Αν μια τέτοια προσπάθεια δικαστικής ρύθμισης επιστημονικών ζητημάτων είναι αθέμιτη απέναντι σε κάθε μελέτη, ανεξάρτητα από την αρτιότητα και την ποιότητά της, γίνεται απαράδεκτη στην προκειμένη περίπτωση, καθώς θίγει ένα πρωτότυπο έργο διεξοδικής αρχειακής και επιτόπιας έρευνας και υψηλής επιστημονικής επάρκειας, που έχει επαινεθεί από τους πιο έγκυρους εκπροσώπους της ιστορικής επιστήμης στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Αναφέρουμε ενδεικτικά την κρίση του Μαρκ Μαζάουερ, ότι «η Σέιλα Λεκέρ έγραψε μια πρωτοποριακή μελέτη (…) πραγματικό απόκτημα για την επιστημονική βιβλιογραφία περί κατοχής και φασισμού».

Η αδόκητη αυτή επίθεση συνιστά αληθινή πρόκληση τόσο για τον ακαδημαϊκό κόσμο, που έχει την αξίωση να διεξάγει απρόσκοπτα το έργο του, μακριά από καταδικασμένες πρακτικές εκφοβισμού και καταστολής, όσο και για κάθε ενήμερο και ενδιαφερόμενο πολίτη, που θα έλπιζε η διαλεύκανση ιστορικών διαφορών και η δικαίωση ή αποδοκιμασία προσώπων και πρακτικών να γίνονται μέσα από ελεύθερο και τεκμηριωμένο δημόσιο διάλογο και όχι στις αίθουσες των δικαστηρίων.