Έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 105 ετών, η Ζερμαίν Ματαλών Κοέν, η γηραιότερη Ελληνίδα διασωθείσα των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης. Χαραγμένο στο χέρι της είχε τον αριθμό Α8313.

Ads

Κόρη του ιατρού – μαιευτήρα Μωυσή Ματαλών και της Ρικέτας Ναβάρρο γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Εκεί παντρεύτηκε και τον σύζυγό της Σαμπετάϊ (Σάμπυ) Κοέν, με τον οποίο απέκτησε τρεις κόρες.

Με το ξέσπασμα του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και τους διωγμούς που ακολούθησαν, η Ζερμαίν Ματαλών Κοέν και ο σύζυγός της διέφυγαν με καΐκι και από τη Θεσσαλονίκη έφτασαν στην Αθήνα. Στην πρωτεύουσα βρήκαν καταφύγιο στο σπίτι της Ελένης Τουμπακάρη, ενώ οι τρεις κόρες της μπήκαν εσωτερικές στη σχολή St.- Joseph.

Το ζευγάρι προδόθηκε από έναν Έλληνα καταδότη, συνεργάτη των ναζί, ο οποίος ήταν έμπορος από τη Θεσσαλονίκη και τους γνώριζε. Μετά τη σύλληψή τους μεταφέρθηκαν αρχικά στο Χαϊδάρι και από εκεί στο Άουσβιτς. Ο Σαμπετάϊ Κοέν εκτελέστηκε από τους ναζί. Η Ζερμαίν μεταφέρθηκε διαδοχικά σε τρία στρατόπεδα συγκέντρωσης Άουσβιτς-Μπιρκενάου, Μπέργκεν-Μπέλσεν, Τερέζιενσταντ. Κατάφερε να επιβιώσει και τελικά απελευθερώθηκε από τους Σοβιετικούς στρατιώτες το 1945.

Ads

Επέστρεψε στην Αθήνα το καλοκαίρι του 1945, όπου έσμιξε και πάλι με τις τρεις της κόρες, οι οποίες βρίσκονταν πλέον στο ορφανοτροφείο «Εσθήρ» στην Κηφισιά. Επιστρέφοντας στη Θεσσαλονίκη συνειδητοποιεί πως όλοι της οι συγγενείς και οι φίλοι είχαν εξοντωθεί από τους ναζί.

Αφοσιώθηκε στις κόρες της, ενώ δραστηριοποιήθηκε εθελοντικά και συνέβαλε στην ίδρυση του Εβραϊκού Παιδικού Κέντρου της Κοινότητας Θεσσαλονίκης. Η Ζερμαίν Ματαλών Κοέν έγινε και μέλος της Επιτροπής για την Εβραϊκή κατασκήνωση στην Αγία Τριάδα για τα κυνηγημένα από τους ναζί παιδιά, ενώ πρωτοστάτησε και στην ίδρυση της WIZO.