Για τους ορκισμένους φαν των Μπιτλς η Γιόκο Όνο υπήρξε η πιο μισητή γυναίκα αφού της επιρρίπτουν τη διάλυσή τους. Για τους φιλότεχνους είναι μια ιδιαίτερη αβανγκάρντ εικαστικός. Για τους θαυμαστές της είναι υπόδειγμα ακτιβίστριας και αν όχι η μέντορας του Τζον Λένον, σίγουρα το άξιο άλλο μισό του. Σίγουρα πάντως για όλους είναι μια από τις πιο έντονες κι εκκεντρικές γυναικείες παρουσίες και για τους περισσότερους ταυτόχρονα και από τις πιο αμφιλεγόμενες.

Η Ένωση Εθνικών Εκδοτών Μουσικής – 46 χρόνια μετά – αναγνώρισε τη Γιόκο Όνο ως συνδημιουργό του ύμνου Imagine, τους στίχους του οποίου συνυπογράφει πλέον μαζί με τον Λένον.Στην εκδήλωση παρουσιάστηκε ένα απόσπασμα από μία συνέντευξη του Λένον στο BBC το 1980, στο οποίο λέει ότι «Εκείνη την εποχή ήμουν λίγο παραπάνω εγωιστής, λίγο πιο σατράπης και παρέλειψα να αναφέρω τη συνεισφορά της».

Το Imagine, πρωτοκυκλοφόρησε το 1971. Μια μπαλάντα που αναδείχθηκε σε ένα παγκόσμιο σύμβολο ειρήνης, ενός κόσμου, χωρίς θρησκείες, σύνορα ή ιδιοκτησίες.

Μετά τη δολοφονία του Λένον το 1980, το τραγούδι απογειώθηκε ενώ η Όνο κλείστηκε στον εαυτό της και στο πανάκριβο σπίτι τους για πολλά χρόνια. Όταν αποφάσισε να ξεμυτίσει άρχισε να κάνει εκθέσεις τέχνης, να ασχολείται με τη μουσική, να μαλώνει στα μίντια με τον Πολ ΜακΚάρντεϊ, για τη «μαρκίζα» στα τραγούδια των Μπιτλς, να προκαλεί συζητήσεις για το αξίας ΑΕΠ lifestyle της και κυρίως για τις δηλώσεις και παρεμβάσεις της στα κοινά που πάντα πυροδοτούν συζητήσεις, αντιδράσεις, αντιρρήσεις, αμηχανία …

Μάθετε εδώ τη συναρπαστική ιστορία του διασημότερου συγκροτήματος όλων των εποχών στα πρώτα δειλά του βήματα.

Όπως η αντίδρασή της στην εκλογή Τραμπ, όπου ανέβασε στον προσωπικό της λογαριασμό στο Twitter ένα βίντεο με ουρλιαχτά και κραυγές, διάρκειας 19 δευτερολέπτων, η θέση της για την οπλοκατοχή στις ΗΠΑ, που τουίταρε μία αμφιλεγόμενη – όπως χαρακτηρίστηκε- φωτογραφία με τα ματωμένα γυαλιά του Λένον από την ημέρα που δολοφονήθηκε από τον παράφρονα θαυμαστή του, η «αποκάλυψή» της ότι όχι απλώς γνωρίζει τη Χίλαρι Κλίντον, αλλά ότι είχαν μια στενή, ερωτική σχέση τη δεκαετία του ’70, κ.λπ.

Έτσι η Γιόκο Ονο εξελίχθηκε σε ένα μεγάλο παράδοξο της δημοσιότητας κι ένα μυστήριο της γυναικείας ύπαρξης. Γιαπωνέζικο ζεν και νεοϋορκέζικη ελευθερία. Ακτιβίστρια της ειρήνης, φεμινίστρια, μάνα, ερωμένη, σύζυγος, χήρα, ακόμη και «μάγισσα», όπως η ίδια τραγούδησε («Yes, Ι’m a witch / I’m a bitch / Ι don’t care what you say / My voice is real / My voice speaks truth»), ιέρεια…Ολα τόσο ταιριαστά, όσο και αταίριαστα.

Έτσι κι αλλιώς, όπως η ίδια δηλώνει «Είμαστε όλοι μισοί». Εκείνη πάντως βρήκε το άλλο της μισό το 1966, όταν γνώρισε τον 26χρονο Λένον.

Προ Λένον

Γεννημένη στο Τόκιο το 1933 από πατέρα τραπεζίτη, η Γιόκο Ονο επέζησε του σφοδρού βομβαρδισμού της πόλης το 1945 και έγινε αργότερα η πρώτη γυναίκα που φοίτησε ποτέ στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Γκακουσούιν. Το 1952 εγκατέλειψε το Γκακουσούιν και το Τόκιο για τη Νέα Υόρκη, όχι όμως και τη φιλοσοφία του ζεν.

Η μουσική ήταν η πρώτη τέχνη με την οποία σχολήθηκε. Ήταν μια κλασικά εκπαιδευμένη πιανίστα, με άπταιστη γνώση της Gagaku, ιαπωνική αυτοκρατορική μουσική, σπούδασε σύνθεση στο κολλέγιο Sarah Lawrence. Με τον πρώτο σύζυγό της, εκπαιδευμένο στην Julliard, Toshi Ichiyanagi, βοήθησε στην ανάπτυξη της πρωτοποριακής μουσικής σκηνής στη Νέα Υόρκη και την Ιαπωνία. Αργότερα με τον τρίτο σύζυγό της Τζον Λένον, συνδυάζει πρωτοποριακή και ροκ μουσική,

Εντάχθηκε στους νεοϋoρκέζικους αβανγκάρντ κύκλους, δοκίμασε την τέχνη της performance, έγινε η μούσα του Λένον, διασύρθηκε από τον Τύπο ως υπαίτια για τη διάλυση των Μπιτλς, βίωσε δύο μεγάλες προσωπικές τραγωδίες: την πολύχρονη στέρηση της κόρης της Κιόκο, καρπού του δεύτερου γάμου της με τον κινηματογραφιστή Αντονι Κοξ, και τον χαμό του άντρα της ζωής της, Τζον Λένον.

Η 84χρονη καλλιτέχνις, μουσικός και ακτιβίστρια της ειρήνης δεν μπορεί να εντοπίσει την πηγή του ακτιβισμού της, αλλά μπορεί να θυμηθεί την αρχή της.

«Ήμουν πάντα συνδεδεμένη με τον κόσμο και τους ανθρώπους, ο ακτιβισμός ήταν σε μένα από πολύ μικρή ηλικία», λέει.

Τέσσερα Έργα για την Ουάσινγκτον και τον Κόσμο

Το Hirshhorn Museum and Sculpture Garden  στην Ουάσινγκτον φιλοξενεί μέχρι τον Σεπτέμβριο τις διαφορετικές προσεγγίσεις της για την τέχνη με το «Yoko Ono: Τέσσερα Έργα για την Ουάσινγκτον και τον Κόσμο» που ξεκίνησε στις 17 Ιουνίου. Με το nickname «Summer of Yoko» προσκαλεί τους θεατές να προβληματιστούν για τη μητρότητα, την παγκόσμια ειρήνη και τη φύση. Η έκθεση θα κορυφωθεί με μια συναυλία της μουσικής της Όνο στις 17 Σεπτεμβρίου.

«Το έργο της Γιόκο έχει μακροζωία επειδή δεν καταναλώνεται αμέσως και συνεχίζει να δουλεύεται στο μυαλό», λέει ο Mark Beasley, επιμελητής της έκθεσης.

Από τις συναθροίσεις πειραματικών μουσικών και καλλιτεχνών που φιλοξενούσε στη σοφίτα της Νέας Υόρκης στη δεκαετία του ‘60, η Όνο πέρασε στην εννοιολογική τέχνη. Επικεντρώθηκε στην αναπροσανατολισμό της προσοχής του κοινού στις ιδέες και τις έννοιες της τέχνης και όχι στην εμφάνιση ενός έργου, στην μορφή του.

Η καλοκαιρινή έκθεση Ono στο Hirshhorn προτρέπει τους επισκέπτες να προωθήσουν την ειρήνη, να τιμούν τη μητρότητα και να σεβαστούν τη φύση. Ξεκινώντας από τις 17 Ιουνίου, το λόμπι Hirshhorn θα στεγάσει το «My Mommy Is Beautiful», το οποίο καλεί τους μουσουλμάνους να τοποθετήσουν χειρόγραφες σημειώσεις, φωτογραφίες ή μηνύματα στις μητέρες τους σε ένα αυστηρό, κενό καμβά.

Η ίδια η μητρότητα εξάλλου αποδείχθηκε δύσκολη για την Όνο η οποία υπέμεινε σε πολλές αποβολές, δύο ταραγμένες εγκυμοσύνες αλλά και την πολύχρονη απουσία της κόρης της.

Το Hirshhorn γιορτάζει επίσης τη δέκατη επέτειο του δέντρου Wish, που φυτεύτηκε από την Όνο στον Κήπο Γλυπτικής το 2007 και ζητά από τους επισκέπτες να γράψουν μια επιθυμία για την ειρήνη. Το δέντρο της Ουάσιγκτον συγκέντρωσε πάνω από 80.000 μηνύματα κατά την τελευταία δεκαετία. Στο τέλος κάθε καλοκαίρι, οι επιθυμίες αφαιρούνται και θάβονται στη βάση του Φανταστικού Πύργου του Ονού στην Ισλανδία, μια στήλη φωτεινών ακτίνων που φωτίζουν τον ουρανό σε ένα μικρό νησί στα ανοικτά των ακτών του Ρέικιαβικ. Υπάρχουν σήμερα 19 δέντρα ευχών σε όλο τον κόσμο που έχουν δημιουργήσει πάνω από ένα εκατομμύριο ευχές.

Ο Τζον Λένον και η Γιόκο Όνο γίνονται ταινία

Όσοι την αγαπούν και όσοι την μισούν θα την δουν σίγουρα και στον κινηματογράφο. Η θρυλική σχέση και η κοινή ζωή των δύο καλλιτεχνών-συμβόλων του 20ου αιώνα μεταφέρονται και στη μεγάλη οθόνη από την ίδια την Όνο και τους Μichael De Luca, Josh Bratman και Anthony McCarten, ο οποίος θα γράψει και το σενάριο.

Οπως δήλωσε ο De Luca, γνωστός παραγωγός βραβευμένων ταινιών όπως οι Captain Phillips, Moneyball και The Social Network, η ταινία θα εστιάζει στην «ωριμότητα και σε αντίστοιχα θέματα αγάπης, θάρρους και του ακτιβισμού στις ΗΠΑ, με την πρόθεση να εμπνεύσει τη σημερινή νεολαία να αντιτάσσεται και να έχει μία καθαρή εικόνα του κόσμου που θέλει».

Βρείτε εδώ την τελευταία συνέντευξη του Τζον Λένον.