Σύσσωμο το Διοικητικό Συμβούλιο του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) δήλωσε την παραίτησή του, μετά από «προσβολή» της Διεύθυνσης και του ίδιου, καθώς ο Αναπληρωτής Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων Κώστας Τζαβάρας είχε ζητήσει την παραίτησή τους, αναφέροντας μεταξύ άλλων, ότι «εγείρουν βάσιμες υποψίες αδιαφανούς χειρισμού»* σχετικά με τη διαδικασία επιλογής των βιβλίων της Συμβουλευτικής Επιστημονικής Επιτροπής του Προγράμματος “Καινοτόμες δράσεις ενίσχυσης της φιλαναγνωσίας των μαθητών”.
Ο συγγραφέας και Πρόεδρος του ΔΣ του ΕΚΕΒΙ Θανάσης Βαλτινός, μιλά στην Κρυσταλία Πατούλη και το tvxs.gr, τονίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι «Πρόκειται για μία ιστορία αθλιότητας». Μιλούν, επίσης, ο συγγραφέας και μέλος της Επιτροπής Φιλαγνωσίας, Μάνος Κοντολέων, όπως και ο εκδότης και Γραμματέας του ΔΣ του ΕΚΕΒΙ, Αργύρης Καστανιώτης.

Ads

Θ.Β.: Είναι θλιβερό το γεγονός, ότι προσπάθειες που έχουν κάθε εχέγγυο για την βελτίωση των πραγμάτων, δεν μπορούν να εκτιμηθούν από ανικανότητα.
 
Πρόκειται για μία ιστορία αθλιότητας, βεβαίως. Ο Υπουργός που δεν είναι ο πλέον αρμόδιος να αποφανθεί για τη σοβαρότητα αυτών των θεμάτων, δυστυχώς δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει το πρόβλημα.

Στην απάντησή μας, -θα την διαβάσατε- λέμε τα πράγματα έξω απ’ τα δόντια. Τι άλλο να προσθέσω; Δεν έχει νόημα να κάνουμε άλλα σχόλια.
 
Είμαι γεμάτος θλίψη, πραγματικά. Είναι δύσκολη η κατάσταση. Κι αν όλοι, πολίτες και αρμόδιοι, δεν δουλέψουν με σοβαρότητα και επιμονή, δεν πρόκειται να βγούμε από αυτόν τον κυκεώνα.
 
Ένας Υπουργός Πολιτισμού, οφείλει να μπορεί να κρίνει ο ίδιος, κι αν δεν μπορεί να κρίνει ο ίδιος, να έχει συμβούλους άξιους για να τον συμβουλεύσουν και να τον καθοδηγήσουν. Στην περίπτωση αυτή, τον αφήνουν να κάνει, το λιγότερο, ανοησίες.
 
Κρ.Π.: Στην προκειμένη περίπτωση, προσβάλλεται και ένας κρατικός θεσμός…
 
Θ.Β.: Προσβάλλονται καταρχήν πρόσωπα.-

*Το υπουργείο ζήτησε τη παραίτηση του ΔΣ του ΕΚΕΒΙ καθώς η επιλογή βιβλίων για τη Φιλαναγνωσία είχε καταγγελθεί από πολλούς μικρότερους εκδότες ότι ευνοούσε εκδοτικό οίκο, που είχε στον κατάλογο το 1/4 περίπου του συνόλου των βιβλίων που θα αγοράζονταν για να ενισχύσουν το πρόγραμμα. Επίσης, αντιδράσεις προκλήθηκαν και από το γεγονός ότι επελέγησαν συνολικά 498 βιβλία εκ των οποίων τα 33 ανήκουν σε τέσσερα μέλη της επιτροπής.

Μάνος Κοντολέων: Ακόμα και ο τελευταίος λοποδύτης ή εγκληματίας, πρέπει να απολογηθεί πριν καταδικαστεί…

O συγγραφέας Μάνος Κοντολέων, μέλος της επιτροπής Φιλαγνωσίας, έξι βιβλία του οποίου είχαν επιλεγεί για το συγκεκριμένο πρόγραμμα, μιλώντας στην Κρυσταλία Πατούλη και το tvxs.gr, ανέφερε:

“Πώς είναι δυνατόν ένας Υπουργός Πολιτισμού να παίρνει μια τέτοια απόφαση χωρίς προηγουμένως να ζητήσει την άποψη των ανθρώπων που έχουν προσβληθεί από το δημοσίευμα; Ανθρώπων, οι οποίοι όλοι τους, έχουν μία πολύ μεγάλη ποιοτική όσο και χρονική παρουσία στα ελληνικά γράμματα;

Εκτός των άλλων, υπήρξε και μία αντίδραση, ότι ανάμεσα στα μέλη της Επιτροπής, είναι δύο συγγραφείς (εγώ και ο Βαγγέλης Ηλιόπουλος) που βιβλία τους, είναι ανάμεσα στα επιλεγμένα. 

Μετά το δημοσίευμα της κυρίας Κέζα στην εφημερίδα Το Βήμα, εμείς, σαν Επιτροπή, συντάξαμε ένα υπόμνημα στον Αναπληρωτή Υπουργό, και την ώρα που ετοιμαζόμασταν να το υπογράψουμε μάθαμε από άλλο δημοσίευμα της ηλεκτρονικής σελίδας του Βήματος, ότι ο Υπουργός έχει απολύσει το ΔΣ του ΕΚΕΒΙ. Βέβαια σε αυτή την ανακοίνωσή του, δεν αναφέρεται καθόλου στην Επιτροπή. 

Από τη δική μας την πλευρά, εγώ αισθάνομαι, ότι δεν είναι δυνατόν τόσοι άνθρωποι του χώρου, ολόκληρο διοικητικό συμβούλιο και μία ολάκερη επιτροπή, με ανθρώπους όπως, για παράδειγμα ο Βαλτινός, χωρίς να εκφράσουμε τις θέσεις μας, βρισκόμαστε αποδιοπομπαίοι τράγοι από έναν Υπουργό Πολιτισμού.

Ακόμα και ο τελευταίος λοποδύτης ή εγκληματίας, πρέπει να απολογηθεί πριν καταδικαστεί… Λοιπόν, τελικώς, ποιός κυβερνά σε αυτόν τον τόπο, και με ποιό ήθος κυβερνά;

Τέλος, δεν σας κρύβω ότι αισθάνομαι πάρα πολύ προσβεβλημένος, διότι μετά από περίπου 40 χρόνια, και με όλο αυτό το έργο και την προσπάθεια που έχω κάνει, μου λένε στην ουσία, ό,τι είμαι πολύ κουτός που δεν καθόμουν στο σπίτι μου μόνο να γράφω και ασχολήθηκα με αυτή την προσπάθεια για ένα κοινό καλό. Διότι, αυτό το πράγμα αν δεν γίνει, κακό για τα παιδιά μας θα είναι. 

Εκείνο που μας κατηγόρησαν, είναι ότι στον κατάλογο υπήρξαν έξι βιβλία μας (δικά μου και του Βαγγέλη Ηλιόπουλου). Τί διαπλεκόμενο συμφέρον μπορεί να υπάρχει από έναν συγγραφέα που έχει γράψει 60 βιβλία, τα οποία είναι ευπώλητα και διαχρονικά, και υπάρχουν σε αυτή την επιλογή έξι από αυτά; Τί έχω να κερδίσω από αυτή την ιστορία;

Το βασικό στοιχείο, όμως, επαναλαμβάνω, είναι ότι ένας Υπουργός πριν αποφασίσει, θα έπρεπε να ελέγξει και να συζητήσει με τους ανθρώπους που η ίδια η πολιτεία την οποία ο ίδιος εκπροσωπεί, τους είχε εμπιστευτεί.-“

Αργύρης Καστανιώτης: Αφορμή βρήκε ο κύριος Τζαβάρας, είτε να τοποθετήσει τους δικούς του ανθρώπους, είτε να κλείσει τελείως το ΕΚΕΒΙ

Ο εκδότης και Γραμματέας του ΔΣ του ΕΚΕΒΙ, Αργύρης Καστανιώτης, μιλώντας στην Κρυσταλία Πατούλη και το tvxs.gr, ανέφερε, επίσης:

“Δεν πρόκειται ποτέ να υπάρξει λίστα βιβλίων για αγορές με χρήματα του ΕΣΠΑ ή του Υπουργείου, ή άλλου δημόσιου φορέα που δεν θα εγείρει αντιδράσεις από μία μερίδα εκδοτών. Δεν πρόκειται ποτέ να υπάρξει μία λίστα που να ικανοποιεί τους πάντες και τα πάντα.

Κατ’ αρχάς δεν έκρινε κανείς το ποιόν της λίστας των βιβλίων των οποίων έχουν επιλεχθεί. Όλοι στάθηκαν στο γεγονός ότι κάποια βιβλία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πατάκη, και ότι επίσης κάποια βιβλία έχουν επιλεχθεί από τους ίδιους τους συγγραφείς που είναι και μέλη της επιτροπής–μιλάμε για βραβευμένα βιβλία μεταφρασμένα στο εξωτερικό και είναι ένας από τους λόγους που επιλέχθηκαν.

Ζητήθηκε η παραίτηση όλου του ΔΣ, χωρίς να δώσουμε καμία εξήγηση, για ένα σκάνδαλο και για μία συμπεριφορά η οποία υποτίθεται ότι ευνοεί τις εκδόσεις Πατάκη. Εγώ έχω τις εκδόσεις Καστανιώτη… Μάλιστα, διάβασα σε κάποια σχόλια ότι πριν παραιτηθούμε, προλάβαμε να δώσουμε στις εκδόσεις Πατάκη, και το βραβείο Αναγνωστών…

Πρέπει να θυμηθούμε, ότι τα βιβλία δεν τα γράφουν οι εκδότες, τα γράφουν οι συγγραφείς. Το κάθε βιβλίο ξεχωριστά, έχει μία δική του αξία, που εκτός από την γνώμη των ειδικών, έχει να κάνει κυρίως από την αποδοχή του από την λογοτεχνική κοινότητα –αν έχει βραβευτεί, κλπ.- αλλά και από την αποδοχή του στην αγορά.

Συν τοις άλλοις, πολλά από αυτά τα βιβλία, εντάσσονται στις λίστες του Υπουργείου Παιδείας, και στα σχολικά βιβλία. Στα μαθήματα του σχολείου, δεν διαβάζουν ποτέ ολόκληρα τα βιβλία, αλλά αποσπάσματά του. Ένα από τα κριτήρια της επιτροπής, λοιπόν, ήταν να υπάρχουν αυτά τα βιβλία, αν θέλει κάποιος να έχει πρόσβαση σε αυτά. Εν ολίγοις, μιλάμε για γελοιότητες…

Η προσωπική μου άποψη είναι, ότι αφορμή βρήκε ο κύριος Τζαβάρας, είτε να τοποθετήσει τους δικούς του ανθρώπους, είτε να κλείσει τελείως το ΕΚΕΒΙ, και βρήκε μία δικαιολογία για να το κάνει. Δεν υπάρχει άλλος λόγος.

Δηλαδή, η χθεσινοβραδινή ανακοίνωση που κάναμε, τα λέει όλα. Μας θίγει την προσωπικότητα και την υπόληψή μας, να υιοθετήσει ο ίδιος ένα άρθρο του οποιουδήποτε, χωρίς, καν, να έχει γίνει μία έρευνα επί του θέματος.

Κατ’ εμέ, λοιπόν, το μόνο που θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει για να αποφευχθεί το οποιοδήποτε «σκάνδαλο» θα ήταν να μη είχε γίνει ποτέ αυτό το έργο…-

Η επιστολή του ΕΚΕΒΙ προς τον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο και τον Αναπληρωτή Υπουργό Κώστα Τζαβάρα:

Αθήνα 11 Δεκεμβρίου 2012
Αρ. Πρωτ:25810
 
Προς
-τον  κ. Κώστα Τζαβάρα
Αναπληρωτή Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων
Πολιτισμού και Αθλητισμού
-τον κ. Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο
Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων
Πολιτισμού και Αθλητισμού
 
Κοινοποίηση: κ. Αντώνιο Σαμαρά
                        Πρωθυπουργό (προσωπική)
 
Κύριε Υπουργέ,
 
Αναφερόμενοι στην από 11ης Δεκεμβρίου επιστολή σας με την παρούσα υποβάλλουμε την παραίτησή μας.

Με την ευκαιρία αυτή διαπιστώνοντες, τόσο από την επιστολή σας της 11ης τρέχοντος όσο και από το δελτίο Τύπου του Υπουργείου της αυτής ημερομηνίας για το οποίο φέρετε την ευθύνη, ότι προσβάλλετε την υπόληψή μας με φράσεις όπως «εγείρουν βάσιμες (sic) υποψίες αδιαφανούς χειρισμού», «εξέλιξη που δικαιολογεί (sic) δυσμενή σχόλια», «τέτοια κρούσματα αδιαφάνειας (sic)», σας καλούμε να απολογηθείτε εξηγώντας γιατί, χωρίς να ζητήσετε να σας ενημερώσουμε αρμοδίως για ένα δημοσίευμα αμφιβόλου σοβαρότητας, χρησιμοποιήσατε εις βάρος μας φράσεις οι οποίες θίγουν την προσωπικότητα και την τιμή μας.
 
Δεν μας ζητήσατε εξηγήσεις και αποφασίσατε. Τώρα σας ζητούμε εμείς εξηγήσεις για τον αήθη τρόπο με τον οποίο ενεργήσατε και επιφυλασσόμεθα να αντιδράσουμε όπως οι νόμοι προβλέπουν.
 
Με τιμή,

Το Διοικητικό Συμβούλιο
 
Θανάσης Βαλτινός
Τακτικό Μέλος Ακαδημίας Αθηνών
Πρόεδρος Δ.Σ. ΕΚΕΒΙ
 
Άντα Γκίβαλου- Κατσίκη
Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών
Αντιπρόεδρος Δ.Σ. ΕΚΕΒΙ
 
Αργύρης Καστανιώτης
Εκδότης
Γραμματέας Δ.Σ. ΕΚΕΒΙ
 
Τα μέλη
 
Βασίλειος Βιτσαξής
Πρέσβης ε.τ.
Εκπρόσωπος των μεταφραστών
(μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας)
 
Κλαίτη Σωτηριάδου
Εκπρόσωπος των συγγραφέων
 (μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων)
 
Μαρία Αλεξανδράκη
Εκπρόσωπος των βιβλιοθηκονόμων
(μέλος της Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκάριων)
 
Η Διευθύντρια
Κατρίν Βελισσάρη

Η πρώτη επιστολή- υπόμνημα της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Προγράμματος «Καινοτόμες δράσεις ενίσχυσης της φιλαναγνωσίας των μαθητών», προς τον Υπουργό Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο:

Αθήνα, 11-12-2012
 
Προς τον Υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων, Αθλητισμού και Πολιτισμού
Κοιν.: Αναπληρωτή Υπουργό Πολιτισμού
 
Υπόμνημα της Επιστημονικής Επιτροπής σχετικά με την επιλογή βιβλίων στο πλαίσιο του προγράμματος της Φιλαναγνωσίας
 
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
 
Ως μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής έχουμε να επιτελέσουμε ένα πολυσύνθετο έργο, μέρος του οποίου ήταν και η επιλογή περίπου 500 τίτλων από τις 30.000 βιβλία για παιδιά που κυκλοφορούν στη χώρα. Το έργο αυτό ήταν επίπονο και χρονοβόρο, αλλά έγινε με έναν και μοναδικό στόχο: Να πάνε στα σχολεία καλά βιβλία.
Και είναι γεγονός ότι η ποιότητα των επιλεγμένων βιβλίων δεν έχει αμφισβητηθεί από κανέναν απ’ όσους έχουν διατυπώσει ποικίλες κρίσεις για τον συγκεκριμένο κατάλογο.
 
Βασικό μέλημά μας ήταν η επιλογή των βιβλίων να γίνει με απολύτως παιδαγωγικά και αισθητικά κριτήρια, προσπαθώντας ταυτόχρονα να καλύψουμε κι ένα ευρύ φάσμα συγγραφέων και εκδοτικών οίκων.
 
Μετά από συζήτηση και προβληματισμό, αποφασίσαμε ομόφωνα:
 
α. Να συμπεριλάβουμε στον κατάλογο των βιβλίων και έργα (πρωτότυπα ή μεταφρασμένα) μελών της Επιτροπής, με το σκεπτικό ότι τα έργα αυτά είναι καταξιωμένα τόσο στη χώρα μας όσο και διεθνώς.
Έτσι συμπεριελήφθησαν έργα του Βαγγέλη Ηλιόπουλου και του Μάνου Κοντολέων, οι οποίοι υπηρετούν εδώ και χρόνια την παιδική λογοτεχνία με δεκάδες βιβλία βραβευμένα και μεταφρασμένα σε πολλές γλώσσες και είναι βέβαιο ότι καμιά επιτροπή δεν θα τους απέκλειε από ένα «σώμα» 500 τίτλων.
β. Να θέσουμε ως ανώτατο όριο ανά δημιουργό τα έξι πρωτότυπα βιβλία. Αυτό αφορά το έργο 17 συγγραφέων, ιδιαίτερα αναγνωρισμένων και καταξιωμένων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
γ. Να συμπεριλάβουμε βιβλία βραβευμένων και διακριθέντων νέων συγγραφέων και εικονογράφων.
δ. Να επιλέξουμε από την ξένη, σύγχρονη και κλασική, παιδική λογοτεχνία βιβλία συγγραφέων με ιδιαίτερη παγκόσμια αναγνώριση, στις πλέον δόκιμες μεταφράσεις.
Επίσης, ως επιτροπή, φροντίσαμε στις επιλογές μας να αντιπροσωπεύονται οι περισσότεροι εκδοτικοί οίκοι που εκδίδουν βιβλία για παιδιά, λαμβάνοντας υπόψη την ποιότητα των σχετικών τίτλων τους. Κατά συνέπεια, κάποιοι εκδοτικοί οίκοι εκπροσωπούνται με περισσότερα βιβλία τους.
Κύριε Υπουργέ,
Σας βεβαιώνουμε ότι στόχος μας ήταν και παραμένει να αποσταλούν στα σχολεία ποιοτικά βιβλία που θα ενισχύσουν το πρόγραμμα της Φιλαναγνωσίας.
Αν, παρ’ όλα αυτά, πιστεύετε ότι η επιστημονική οντότητα του κάθε μέλους και η Επιτροπή στο σύνολό της δεν μπορούν να εγγυηθούν το αδιάβλητο της συγκεκριμένης διαδικασίας, θέτουμε στη διάθεσή σας τις παραιτήσεις μας.
 
Η Συμβουλευτική Επιστημονική Επιτροπή του Προγράμματος «Καινοτόμες δράσεις ενίσχυσης της φιλαναγνωσίας των μαθητών».
 
Κατσίκη-Γκίβαλου Άντα, Καθηγήτρια Ελληνικής Φιλολογίας Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Αθηνών
Καρακίτσιος Ανδρέας, Καθηγητής στο Τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 
Πολίτης Δημήτρης, Επίκουρος Καθηγητής στο Τ.Ε.Ε.Α.Π.Η του Πανεπιστημίου Πατρών (Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής της Προσχολικής Ηλικίας)
Παπαδάτος Γιάννης Σ., Λέκτορας Τμήματος Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού Πανεπιστημίου Αιγαίου, Κριτικός παιδικού βιβλίου
Ηλιόπουλος Βαγγέλης, Συγγραφέας – Εκπαιδευτικός, Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της ΙΒΒΥ – Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου
Κοντολέων Μάνος, Συγγραφέας – κριτικός, αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής τη Unicef
Μπέλλα Ζωή, Eπίτιμη Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων, δρ. φιλολογίας
Λάππα Κατερίνα, Εκπαιδευτικός, εμψυχώτρια παιδικής λογοτεχνίας
Μελίνα Βέργη, εκπαιδευτικός, δρ. λογοτεχνίας. 
 
ΥΓ. Καθώς ολοκληρώναμε τη σύνταξη του εν λόγω υπομνήματος, πληροφορηθήκαμε από την ηλεκτρονική μορφή της εφημερίδα Βήμα, της 11.12.2012, ώρα 13.35, ότι ο υφυπουργός για θέματα πολιτισμού Κώστας Τζαβάρας ζήτησε την παραίτηση της Επιτροπής μας όπως και όλων των μελών του ΔΣ του ΕΚΕΒΙ και της Διευθύντριάς του.