«Ν΄ αγαπάς την ευθύνη να λες εγώ ,εγώ μονάχος μου θα σώσω τον κόσμο. Αν χαθεί εγώ θα φταίω. Αγάπα τον άνθρωπο γιατί είσαι εσύ» έγραφε ο Νίκος Καζαντζάκης στο φιλοσοφικό αυτό έργο που ο ίδιος θεωρούσε ως «το σπόρο απ’ όπου βλάστησε όλο το έργο του» και ως «την πιο σπαρακτική κραυγή της ζωής του».

Η Ασκητική, ένα από τα σημαντικότερα κείμενα του μεγάλου Έλληνα συγγραφέα, μέσα από το οποίο προσπαθεί να εκφράσει τα μεταφυσικά του πιστεύω, μιλώντας για τη μάχη του ανθρώπου με τις δυνάμεις της υλικής, πνευματικής και ηθικής φθοράς και την ανάδειξη εκείνων των ικανοτήτων και αρετών που τον ωθούν να μάχεται, να δημιουργεί και να ελπίζει,  ανεβαίνει στο Ηρώδειο, σε θεατρική μορφή στο πλαίσιο της 60ης επετείου Έτους Νίκου Καζαντζάκη 2017, με την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων την υποστήριξη των Eκδόσεων Καζαντζάκη και του ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης στις 28 Σεπτεμβρίου.

Τάσος Νούσιας

«Αναρωτήθηκα πως θα μπορούσε να παρασταθεί ένα μη θεατρικό και εξόχως φιλοσοφικό κείμενο επι σκηνής,ένα σπάραγμα για την ανθρώπινη ύπαρξη και το βηματισμό της,από τη γέννηση της μέχρι το θάνατο της και την ολοκληρωτική παράδοση της στο επεκεινα,στο ανεξερεύνητο εκείνο πεδίο του ερχομού και της αμετάκλητης διαφυγής στα σύμπαντα.

Ήταν αδύνατο να δουλέψω με τους όρους και την κανονικότητα μιας θεατρικής πρόβας,χωρίς να εχω πρωτιστως εντρυφήσει όσο πιο ουσιαστικά μπορώ, σ’αυτο το μεγαλειώδες πεδίο της ανθρώπινης ύπαρξης. Υπήρξαν στιγμές που ήθελα να εγκαταλείψω,που κολλούσα επι τρεις μέρες σε μια φράση η πρόταση και προσπαθούσα να την αποκοδικοποιησω,ένιωθα το μυαλό μου να τραυματίζεται και τις εγκεφαλικές φλεγμονές να διαδέχονται η μια την άλλη.

Αλλά εκει τελικά ήταν και το κλειδί της εννόησης του κείμενου. Κατάλαβα ότι το κείμενο αυτο δεν μπορεί να προσεγγιστεί,ποσό μάλλον δε,να ερμηνευτεί μόνο εγκεφαλικά. Έπρεπε να επιστρατεύσω όλες τις ανθρώπινες δυνατότητες,διάνοια,ψυχή,πνεύμα και σώμα. Ήχο και αρμονία ,την ποιητικότητα των φράσεων,των λέξεων και τον ειρμό-ρυθμό του συγγραφέα. Για να καταλάβει η ψυχή πρωτίστως,για να φέρει το σώμα ύστερα και για να ερμηνεύσει η λογική μετά ,το λόγο του σπουδαίου αυτού μύστη.

Γιατι ο Καζαντζακης ειναι μύστης είναι ο αλχημιστής της ύπαρξης και των ρευστών της,των μεταβολών και των ενώσεων της,ετσι ώστε ο άνθρωπος να κατανοήσει το ΧΡΕΟΣ που έχει (στο μεταξύ φωτεινό διάστημα που λέμε ζωή)απέναντι στον εαυτό του,στον συνάνθρωπο του ,στους προγόνους του,στον αξιακό του κώδικα,στην παράδοση και την ευθύνη αυτής της παράδοσης απο και προς τις επόμενες γενεές.

Κατανοώντας ο ίδιος από πολυ νωρίς ότι η ελπίδα ειναι θνησιγενής, εφεύρημα ενος ανάλγητου θεού που φέρνει τον άνθρωπο κοντύτερα προς στην απελπισία και την παθητικότητα παρα την λυτρώση,υπενθυμίζει συνεχώς αυτο το ΧΡΕΟΣ. Ετσι ώστε η ανθρωπότητα απαλλαγμένη από την ελπίδα και τον φόβο,γνωρίζοντας ποια πως να βηματίζει ,τη να διαφυλάξει ,τη να σεβαστεί και τη να παραδοσει,να φτάσει στον τελικό προορισμό της που ειναι η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ.

Η πολυπόθητη ελευθερία αποσταγμενη και φιλτραρισμένη από τα καταστρεπτικά χαρακτηριστικά του εγω της,της αμετροέπειας των παθών και της βαρύτητας των συνεχόμενων λαθών της,πνευματικών και υλικών,ψυχικών και διανοητικών. Ο Καζαντζακης προερχόμενος ο ίδιος από την ΣΧΟΛΗ των προσωκρατικών
φιλοσοφων και των σπουδαίων μυστών αυτής της περιόδου όπως ο Εμπεδοκλής ,ο Ερμής ο τρισμέγιστος κ.α παραδίδει ένα πόνημα που αποκτά σάρκα και οστά μέσα από την παραστατική τέχνη του θεάτρου.

Γιατι ο λόγος του δεν διαβάζεται φλέγεται, έχει αίμα έχει κόκαλα έχει σάρκα κι εχει μια Συμπαντική κίνηση παροιμιώδη. Ο Καζαντζακης συνεπώς δεν είναι μόνο θεατρικός αλλά δημιουργός της θεατρικής πράξης,προχωρώντας την δε,ένα βήμα παραπέρα,εξελίσσοντας την με τον ποιο υπαρξιακό τρόπο,θυμίζοντας μας διαρκώς τους γενειτορες αυτής,από τον Όμηρο και τον Θέσπη ως την Αγία τετράδα των τραγικών ποιητών μας (Αισχύλο,Σοφοκλή,Ευρυπίδη,Αριστοφάνη) αυτών των οποίων τα κείμενα δημιουργήθηκαν για να γίνουν οι ψυχοπομποί της ανθρώπινης ύπαρξης και που η θεατρική πράξη εμπεριέχει μέσα της τον αγώνα και την αγωνία του ανθρώπινου γένους, τον βηματισμό και την λύτρωση του,από την διαρκή σύγκρουση με τον θεό και τον θάνατο.»

Πάνος Αγγελόπουλος

«Έστω και μια φράση να πάρει μαζί του ο θεατής απο την Ασκητική θα είναι κερδισμένος» έχει πει ο σκηνοθέτης της παράστασης και αναφέρει ακόμα: “Η Ασκητική” αποδεικνύεται ένα προφητικό έργο της εποχής μας, που μας παροτρύνει να σιωπήσουμε ώστε να αφήσουμε τον αληθινό εσωτερικό κόσμο μας, να ακουστεί, ενώ παράλληλα μας εξοικειώνει με τις μεγάλες αγωνίες, που μας οδηγούν στα λυτρωτικά συλλογικά οράματα. Μέσα από αυτό το φιλοσοφικό έργο , εκείνο που αναζητάς είναι το φως και μέσα από την αναζήτηση αυτή, βρίσκεις το βασικό σου στόχο, την απόλυτη ελευθερία.»

«ΩΔΕΙΟ ΗΡΩΔΟΥ ΑΤΤΙΚΟΥ»
28 Σεπτεμβρίου 2017
Α Σ Κ Η Τ I K H του Ν. ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
Φιλοσοφικό έργο σε θεατρική μορφή
Σκηνοθεσία Πάνου Αγγελόπουλου

Για πρώτη φορά, ο λόγος του Νίκου Καζαντζάκη ηχεί στο Ωδείο Ηρώδου Αττικου την Πέμπτη 28η Σεπτεμβρίου 2017 στις 21:00, στο πλαίσιο της 60ης επετείου Έτους Νίκου Καζαντζάκη 2017, με την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων την υποστήριξη των Eκδόσεων Καζαντζάκη και του ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης.
Ο σκηνοθέτης Πάνος Αγγελόπουλος παρουσιάζει την «ΑΣΚΗΤΙΚΗ», το μέγα φιλοσοφικό αυτό έργο του κορυφαίου Έλληνα συγγραφέα, ποιητή, μουσικού, φιλοσόφου και δημοσιογράφου, επιχειρώντας για άλλη μία φορά να το προσεγγίσει με την πρωτοποριακή του ματιά συνδυάζοντας νέες θεατρικές μεθόδους με την τέχνη της εικόνα (Video Art).

Πρωταγωνιστούν
Νικήτας Τσακίρογλου – Τάσος Νούσιας,
Κατερίνα Διδασκάλου – Μαρία Κίτσου,
Άγγελος Θεοφίλου – Mιχαέλα Κυβεντίδου
και ο Μιχαήλ Γιαννικάκης,
πλαισιωμένοι από Χορό 16 ηθοποιών, που συμβολίζει το πέρασμα της ανθρωπότητας από την αρχαιότητα έως το μέλλον.

Συντελεστές:
Θεατρική προσαρμογή – Σκηνοθεσία: Πάνος Αγγελόπουλος
Μουσική : Δημήτρης Παπαδημητρίου
Σκηνικά : Mάιρα Βαζαίου
Μάσκες: Γιάννης Ζημιανίτης
Κίνηση:Έρση Πήττα
Video Αrt : Νίκος Μυλωνάς
Διεύθυνση Δημοσίων Σχέσεων : Μαρία Καλίτση

Με την υποστήριξη:
των εκδόσεων ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ &
του ιδρύματος ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ
Παραγωγή: Πολιτιστικός Οργανισμός Sound&Picture theatre production
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Ημέρα & ώρα παράστασης : Πέμπτη 28 Σεπτεμβρίου 2017 στις 21:00
Διάρκεια: 1 ώρα και 45λεπτά
Χώρος: Ωδείο Ηρώδου Αττικού (χωρίς διάλειμμα).

TIMΕΣ ΕΙΣΗΤΗΡΙΩΝ
Διακεκριμένη ζώνη 40 €, Α ζώνη 30 €, Β ζώνη 20 € , Άνω διάζωμα 15€ , Ειδικές ομάδες 10 €
ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ
Μέσω Viva.gr στο https://www.viva.gr/tickets/theatre/irodeio/askitiki/ (τηλ. 211 1010050) και στα Εκδοτήρια του Φεστιβάλ Αθηνών, Πανεπιστημίου 39.

Μετά το Ηρώδειο ο λόγος του Καζαντζάκη, θα ηχήσει σε μεγάλα θέατρα της Ευρώπης. Η παράσταση «ΑΣΚΗΤΙΚΗ» με την Αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, του Υπουργείου Εξωτερικών και του Υπουργείου Τουρισμού & ΕΟΤ έχει προγραμματιστεί να περιοδεύσει σε έξι ευρωπαϊκές πόλεις (Βερολίνο, Μόναχο, Ζυρίχη, Παρίσι, Λονδίνο, Βρυξέλλες) με ειδικές συνεργασίες ξένων και Ελλήνων ηθοποιών.

Νίκος Καζαντζάκης/Ασκητική

[…] Δυο φωνές μέσα μου παλεύουν. O νους: “Γιατί να χανόμαστε κυνηγώντας το αδύνατο; Μέσα στον ιερό περίβολο των πέντε αιστήσεων χρέος μας ν΄ αναγνωρίσουμε τα σύνορα του ανθρώπου. Μα μια άλλη μέσα μου φωνή, ας την πούμε έχτη δύναμη, ας την πούμε καρδιά, αντιστέκεται και φωνάζει: “Όχι! Όχι! Ποτέ μην αναγνωρίσεις τα σύνορα του ανθρώπου! Να σπας τα σύνορα! Ν΄αρνιέσαι ό,τι θωρούν τα μάτια σου! Να πεθαίνεις και να λες: Θάνατος δεν υπάρχει!”

Ας ενωθούμε, ας πιαστούμε σφιχτά, ας σμίξουμε τις καρδιές μας, ας δημιουργήσουμε εμείς, όσο βαστάει ακόμα η θερμοκρασία τούτη της Γης, όσο δεν έρχουνται σεισμοί, κατακλυσμοί, πάγοι, κομήτες να μας εξαφανίσουν, ας δημιουργήσουμε έναν εγκέφαλο και μιαν καρδιά στη Γης, ας δώσουμε ένα νόημα ανθρώπινο στον υπερανθρώπινον αγώνα! […] Νίκησε το στερνό, τον πιο μεγάλο πειρασμό, την ελπίδα. Τούτο είναι το τρίτο χρέος.
 
Πολεμούμε γιατί έτσι μας αρέσει, τραγουδούμε κι ας μην υπάρχει αυτί να μας ακούσει. Δουλεύουμε, κι ας μην υπάρχει αφέντης, σα βραδιάσει, να μας πλερώσει το μεροκάματο μας. Δεν ξενοδουλεύουμε΄ εμείς είμαστε οι αφέντες. το αμπέλι τούτο της Γης είναι δικό μας, σάρκα μας κι αίμα μας. Είμαστε ένα γράμμα ταπεινό, μια συλλαβή, μια λέξη από τη γιγάντια Οδύσσεια. Είμαστε βυθισμένοι σ΄ ένα γιγάντιο τραγούδι και λάμπουμε όπως λάμπουν τα ταπεινά χοχλάδια όσο είναι βυθισμένα στη θάλασσα. […] Έλεος, ευγνωμοσύνη και σέβας μας κυριεύει για τους παλιούς μας συντρόφους στη μάχη.