Τα νεονικοτινοειδή φυτοφάρκαμα είναι αποτελεσματικά κατά των παρασίτων, ευθύνονται όμως και για την εξόντωση των μελισσών σύμφωνα με νέα έρευνα. Εταιρείες κάνουν λόγο για ανεπαρκείς αποδείξεις.

Ads

Στην ομάδα των νεονικοτινοειδών ανήκουν τα φυτοφάρμακα που εξολοθρεύουν αποτελεσματικά τα επιβλαβή έντομα. Επειδή τα έντομα αυτά μπορούν να μεταφέρουν ιούς, τα νεονικοτινοειδή μπορούν να εμποδίσουν και την εξάπλωση επικίνδυνων ασθενειών σε φυτά. Έτσι, προστατεύουν και τα χρήσιμα φυτά για εμάς, όπως τα λαχανικά, τα σιτηρά, τα φρούτα και το βαμβάκι. Τα νεονικοτινοειδή χρησιμοποιούνται ευρέως και σημειώνουν τις μεγαλύτερες πωλήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Επίσης είναι γνωστά για την αποτελεσματικότητά τους όσο σχεδόν κανένα άλλο φυτοπροστατευτικό προϊόν.

Επηρεάζουν την ικανότητα πτήσης των μελισσών;

Τα νεονικοτινοειδή είναι ωστόσο αμφιλεγόμενα. Το μεγάλο μειονέκτημά τους είναι ότι βλάπτουν τις μέλισσες. Όπως έχουν δείξει οι μελέτες, σε μεγάλες ποσότητες δηλητηριάζουν τις μέλισσες, τους βομβίνους και τις αγριομέλισσες, ενώ σε μικρές ποσότητες προκαλούν βλάβες κατά την εκτροφή των γόνων και διαταραχές στον προσανατολισμό και στη μνήμη των μελισσών. «Οι μέλισσες δεν μπορούν να επιστρέψουν στην κυψέλη τους, παρεκκλίνουν από τον προορισμό τους, δεν μπορούν να απομνημονεύσουν σωστά τις θέσεις από τα μέρη όπου προσλαμβάνουν την τροφή τους ή δίνουν ελλείπεις πληροφορίες στις άλλες μέλισσες», επισημαίνει ο Ράντολφ Μέντζελ, διευθυντής του Νευροβιολογικού Ινστιτούτου του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου. Αυτό συμβαίνει γιατί οι χημικές ουσίες επιδρούν αρνητικά στον εγκέφαλο των εντόμων. Εξαιτίας της έκθεσής τους στα φυτοφάρμακα οι μέλισσες είναι τόσο αποπροσανατολισμένες, όσο και οι ασθενείς που πάσχουν από Αλτσχάιμερ, υποστηρίζει ο γερμανός επιστήμονας.

Ads

Οι παραγωγοί των συγκεκριμένων φυτοφαρμάκων, κυρίως η Bayer CropScience και η Syngenta, διαψεύδουν ωστόσο την επικινδυνότητα των χημικών ουσιών για τις μέλισσες και τους άλλους επικονιαστές. Δεν υπάρχουν όμως επαρκείς αποδείξεις για να στηρίξουν την άποψη αυτή. Ο Κρίστιαν Μάους από το Bayer Bee Care Center επισημαίνει ότι, «οι περισσότερες έρευνες έχουν διεξαχθεί σε εργαστήρια και όχι κάτω από ρεαλιστικές συνθήκες, στη φύση».

Τα αποτελέσματα της πρώτης έρευνας στην ύπαιθρο

Για πρώτη φορά πραγματοποιήθηκε έρευνα στους αγρούς της Γερμανίας, της Μεγάλης Βρετανίας και της Ουγγαρίας. Η έρευνα αυτή ξεκίνησε με πρωτοβουλία της Bayer CropScience και της Syngenta, οι οποίες και ανέλαβαν την χρηματοδότηση της έρευνας. Οι επιστήμονες που συμμετείχαν συμπέραναν ότι τα νεονικοτινοειδή μπορούν πράγματι να βλάψουν τις μέλισσες.
Ο Μπεν Γούντκοκ από το «Centre for Ecology & Hydrology» της Μεγάλης Βρετανίας και διευθυντής της έρευνας, δεν είναι ακόμη διαθέσιμος για συνεντεύξεις ώστε να να δοθούν περαιτέρω διευκρινήσεις σχετικά με τα αποτελέσματα της έρευνας. Ο Κρίστιαν Μάους από την Bayer από την άλλη ασκεί κριτική στην προσπάθεια αυτή, σχολιάζοντας «οι πληθυσμοί μελισσών με τους οποίους δουλέψαμε ήταν διαφορετικού μεγέθους σε κάθε χώρα». Σε συνέντευξή του στην DW επισημαίνει ότι «πιστεύω ότι δεν μπορεί να αποδειχτεί καμία σαφής επίδραση στις μέλισσες, ακόμη κι αν το διαβάζω στις δημοσιεύσεις». Όπως προσθέτει, «η έρευνα αυτή έδειξε πόσο περίπλοκο είναι αυτό το θέμα».

Πηγή: Deutsche Welle