Πριν από δύο δεκαετίες, στη δεκαετία του 1990, οι αλλαγές στις εκπαίδευση εστιάστηκαν στον τρόπο διορισμού των εκπαιδευτικών. Η επετηρίδα, δηλαδή η χρονολογική κατάταξη των πτυχιούχων σε σειρά διορισμού, σήμαινε την υποχρέωση της πολιτείας να παρέχει εργασία στους πολίτες.

 
Ουσιαστικά η εργασία ήταν δικαίωμα, αλλά αυτή η σύναψη έπρεπε να σπάσει. Αν θυμηθούμε τις μεθοδεύσεις της εκπαιδευτικής πολιτικής, θα δούμε ότι το σχέδιο προωθήθηκε συστηματικά από διαφορετικούς υπουργούς και από διαφορετικές κυβερνήσεις. Συνεχής μείωση των διορισμών με αιτία όχι μόνο την μείωση του μαθητικού πληθυσμού, κυρίως στην ύπαιθρο, αλλά και τον στόχο να διογκωθεί ο αριθμός των άνεργων/ αδιόριστων εκπαιδευτικών. Αποτέλεσμα ήταν στα μέσα της δεκαετίας του 1990 οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί να πλησιάζουν το ένα τρίτο του συνόλου των εκπαιδευτικών στα δημόσια σχολεία.
 
Παράλληλα ο αυξανόμενος αριθμός όσων αποφοιτούσαν επιτυχώς από τα πανεπιστήμια προκαλούσε πιέσεις για την είσοδο στους εργασιακούς χώρους. Στην εκπαίδευση αυτό που φαινομενικά εμπόδιζε το δικαίωμα στην εργασία ήταν ακριβώς η υποχρέωση της πολιτείας να παρέχει αυτό το δικαίωμα: η επετηρίδα. Έτσι, η κατάργηση της το 1997 είχε το αναγκαίο έρεισμα στην κοινωνία, εφόσον πρόσφερε την ελπίδα επαγγελματικής αποκατάστασης σε μεγάλο μέρος των νεότερων πτυχιούχων.
 
Οι ιδεολογικές συνέπειες αυτής της τομής είναι φανερές και στη γλώσσα, σταδιακά πλέον δεν μιλούσαμε για αδιόριστους εκπαιδευτικούς, αλλά για πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η σύναψη των εννοιών πτυχίο – εργασία έπαψε μέσα σε μια γενιά να λειτουργεί και έσβησε την υποχρέωση της πολιτείας. Βεβαίως, παράλληλα υπήρξε φροντίδα για να ανοίξει η αγορά της εκπαίδευσης. Οι αλλεπάλληλες εξετάσεις που καθιερώνονταν για τους μαθητές τροφοδότησαν τη φροντιστηριακή εκπαίδευση και οι σχετικές επιχειρήσεις πολλαπλασιάστηκαν. Όλα μοιάζουν σαν πάντα να ήταν έτσι.
 
Δύο δεκαετίες μετά ήρθε η ώρα για το επόμενο βήμα. Ας δούμε όμως το τοπίο ως παρελθόν, δηλαδή από την προοπτική της δεκαετίας του 2030. Στα σχολεία δεν υπάρχει μόνιμο διδακτικό προσωπικό, αλλά ανανεώνεται κάθε χρόνο σε ποσοστό δεκαπέντε τοις εκατό. Οι εργασιακοί όροι προσφέρονται με ποικίλους τρόπους: για λίγες ώρες και σύντομο χρονικό διάστημα ή ετήσια, για πλήρες ωράριο δύο μηνών ή ανάλογα με τις ανάγκες.
 
Τα στελέχη που διευθύνουν την εκπαίδευση έχουν θητεία, αλλά ούτε αυτό συνεπάγεται μονιμότητα. Όλοι πρέπει να φροντίζουν ατομικά, στον ελεύθερο χρόνο τους και με δικά τους έξοδα, για την επιμόρφωσή τους. Γυρολόγοι πανεπιστημιακοί προσφέρουν σχετικά φθηνά τις υπηρεσίες τους. Οι αμοιβές στην υποχρεωτική εκπαίδευση διαμορφώνονται ακριβοδίκαια ανάλογα με τον αριθμό των μαθητών που παρακολουθούν και προσφέρουν το εκπαιδευτικό κουπόνι τους στο δημόσιο σχολείο.
 
Ακόμα υπάρχει η δυνατότητα εξ’ αποστάσεως διδασκαλίας που είναι εξίσου φτηνή. Όσοι μπορούν να συμπληρώσουν στα λίγα που προσφέρει η πολιτεία για τον καθένα προτιμούν ιδιωτικά σχολεία ή κατ’ οίκον διδασκαλία. Το περιεχόμενο και οι τρόποι της εκπαίδευσης συνεχίζουν να ελέγχονται κεντρικά και με βάση αυτά κρίνονται οι εφαρμοστές-εκπαιδευτικοί.
 
Πρόκειται για την ίδια ιδεολογική κατεύθυνση προσαρμοσμένη στις νέες κρατικές αλήθειες που υπηρετούν την ιδιωτική πρωτοβουλία. Εξάλλου όλος ο κρατικός μηχανισμός είναι  προσανατολισμένος στην ενίσχυση του ιδιωτικού συμφέροντος. Πρόκειται για τους ίδιους πειθαρχικούς τρόπους, μόνο που είναι πολλαπλά διαμεσολαβημένοι από την λάμψη της τεχνολογίας που τυφλώνει το νου και θαμπώνει την κ0ρίση. Η μακρινή αρχή της δεκαετίας 2010 έχει ξεχαστεί και ήδη όλα μοιάζουν σαν πάντα να ήταν έτσι.
 
Ή θα βρεθεί το υποκείμενο που θα αλλάξει την πορεία των πραγμάτων.