Πάω πίσω στον χρόνο της εκπαιδευτικής πολιτικής αυτής της κυβέρνησης για να ξεκινήσω τις σκέψεις μου από λεπτομέρειες. Μέσα στα πολλά που εξαγγέλθηκαν από υπουργικά χείλη είναι και σχεδιασμοί για κινητά εργαστήρια πληροφορικής. Πρόκειται για κονδύλιο περίπου 15-19 εκατομμύριων ευρώ (ανάλογα με το δημοσίευμα) την τύχη του οποίου δεν ξέρω, αν και πέρασε ένας χρόνος από τον δημοσιογραφικό θόρυβο που προκάλεσαν εγκύκλιοι και δηλώσεις. Του Βασίλη Συμεωνίδη

Ads

Το πιο ενδιαφέρον που είχε ειπωθεί τότε για να δικαιολογηθεί η επιλογή φορητών υπολογιστών/ εργαστηρίων ήταν ότι «δίνει τη δυνατότητα να μετακινείται εξοπλισμός στη σχολή αίθουσα, σε διαφορετικές τάξεις, για οιοδήποτε μάθημα, αντί να μετακινούνται οι μαθητές στο εργαστήριο πληροφορικής». Αυτό παρατίθεται πρώτο «διότι»/εξήγηση σε έγγραφο που διαβίβασε το Υπουργείο στη Βουλή.
 
Το ζήτημα δεν είναι μόνο ότι επανήρθαμε από τους διαδραστικούς πίνακες της Διαμαντοπούλου στα λαπτόπ του Σπηλιωτόπουλου, ούτε ότι πρόκειται για εργαλειακή αντίληψη των Νέων Τεχνολογιών. Το ζήτημα είναι ότι βλέπουν με εργαλειακή αντίληψη όλη την εκπαίδευση και πράττουν αναλόγως. Έτσι, ο θόρυβος για τα κινητά εργαστήρια σκεπάστηκε από κραυγές θυσιασμένων μαθητών και εκπαιδευτικών.

Για όσους μένουν στις σχολικές αίθουσες ο χώρος στένεψε. Μετρήθηκε πόσοι μαθητές μπορεί να χωρέσουν σε κάθε αίθουσα. «Η προσθήκη της νέας στήλης στο σύστημα έγινε με σκοπό την συγκεντρωτική ενημέρωση για ένα επιπλέον στοιχείο των σχολικών μονάδων, στη συγκεκριμένη περίπτωση τη μέγιστη χωρητικότητα των μαθητών ανά τάξη, σύμφωνα με τις προδιαγραφές του ΟΣΚ, προκειμένου να ελεγχθεί η ορθή ή μη κατανομή των μαθητών». Όσα συμφραζόμενα τριγυρίζουν τη συγκεκριμένη φράση «μέγιστη χωρητικότητα των μαθητών ανά τάξη» δεν μπορούν να κρύψουν την πραγματικότητα.  Η μέτρηση της χωρητικότητας των σχολικών αιθουσών έδειξε ότι μπορούν να μπουν και άλλοι μαθητές μέσα, αρκεί να μην κινούνται… Το ζήτημα είναι αν χρειάζεται να αναπνέουν…
 
Τη λογική της καθήλωσης, λοιπόν, συναντάμε. Της σωματικής καθήλωσης για να οργανωθεί «μια καινούρια οικονομία του χρόνου μαθητείας…, να λειτουργεί ο σχολικός χώρος σαν μια μηχανή μάθησης, αλλά και επιτήρησης, ιεράρχησης, ανταμοιβής». «Το ζητούμενο είναι η εδώ οργάνωση του πολλαπλού, η απόκτηση ενός μέσου για την επισκόπησή του και για την εξουσίασή του· το ζητούμενο είναι η επιβολή σ’ αυτό μιας ‘τάξης’ (Φουκώ, Επιτήρηση και τιμωρία, η γέννηση της φυλακής, Κέδρος 2008, σ. 195, 197).
 
Σ’ ένα σχολείο που συνθλίβει τη ζωντάνια, που νεκρώνει τη δημιουργικότητα, που απαιτεί χωρίς να προσφέρει (ακόμα και με όρους αγοράς), που ακινητοποιεί τους νέους ασκώντας ελέγχους, καλλιεργώντας ενοχές και τύψεις, δεν μπορεί παρά να έχουμε εκρήξεις. Είτε με τη μορφή αυξημένης παραβατικότητας είτε ως κραυγή «θέλουμε ν’ αναπνεύσουμε!». Και τότε δειλοί μοιραίοι και άβουλοι, πάλι το ίδιο θα πούμε: «μα, δεν έχουν αιτήματα».
 
Όσοι αντιδρούμε στις αλλαγές που επιβάλλονται με άλλοθι την κρίση και τους τροϊκανούς δεχόμαστε συχνά την κριτική ότι υπερασπιζόμαστε το παλιό και το ξεπερασμένο. Όμως, αν δούμε καθαρά τα πράγματα τότε φαίνεται ότι η λύση που απορρίπτουμε οδηγεί στο σχολείο της αμάθειας και της επιβίωσης. Η λύση που απορρίπτουμε οδηγεί στην μόρφωση που αγοράζεται και παύει να είναι δημόσιο αγαθό για την κοινωνία που την έχει ανάγκη· στους μαθητές που δεν μαθαίνουν αλλά γίνονται πελάτες και αγοράζουν συσκευασμένες οδηγίες χρήσης· στους εκπαιδευτικούς που παύουν να είναι δάσκαλοι και γίνονται ανεύθυνοι πωλητές (ξεχνώντας ότι υπήρξαν και πολίτες). Οδηγεί στο σχολείο της ολοένα και μεγαλύτερης λύπης, στο σχολείο της νεοφιλελεύθερης κόλασης.
 
Αυτό που ζητάμε δεν είναι το σχολείο της λύπης, ούτε της θλίψης, είναι το σχολείο της χαράς, δηλαδή το σχολείο της γνώσης και της ζωής, της παιδείας ως κοινωνικού αγαθού για όλους, το σχολείο με τους ελεύθερους ανθρώπους που γίνονται υπεύθυνοι πολίτες. Αυτή τη συζήτηση πρέπει ν’ ανοίξουμε.

Στη νέα στήλη μας για την Παιδεία, παρουσιάζουμε απόψεις για τον πολιτισμό και την εκπαίδευση καθώς και προτάσεις εναλλακτικής διδασκαλίας στα σχολεία. Μπορείτε να μας στείλετε γνώμες και προτάσεις σας, στο [email protected].

Ads