Σε ένα άρθρο του αυτή την εβδομάδα στους New York Times για τις καταστροφικές οικονομικές  πολιτικές που ακολουθούνται και στην Ευρώπη, ο Πολ Κρούγκμαν τις παρομοίαζε με έναν άνθρωπο που χτυπάει το κεφάλι του με το μπαστούνι του baseball και πονάει. Αν κάποια στιγμή σταμάταγε να αυτοβασανίζεται, συνέχιζε ο νομπελίστας οικονομολόγος, όχι μόνο θα αισθανόταν καλύτερα αλλά θα καταλάβαινε ότι το πρόβλημα δεν ήταν στην υγεία του: αλλά στην απόφαση να βαράει το κεφάλι του.

Ads

Ο Κρούγκμαν έπαιρνε αφορμή από την ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας: από την μέρα που ανέλαβε ο Ομπάμα, ακολουθώντας μια πολιτική αντίθετη με αυτή στην Ευρώπη, δημιουργήθηκαν 6,7 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας(στην αντίστοιχη περίοδο του νεοφιλελεύθερου Τζ. Μπους ήταν λιγότερες από το μισό), αυξήθηκαν τα κέρδη των επιχειρήσεων, ενώ ανέβηκε το Χρηματιστήριο και το AEΠ.

Παρ ότι οι περικοπές στις δημόσιες επενδύσεις συνεχίζονται και στις ΗΠΑ, εμποδίζοντας την πλήρη οικονομική ανάκαμψη, η σύγκριση είναι καταθλιπτική με την Γηραιά Ηπειρο, όπου οι οικονομίες καρκινοβατούν προκαλώντας, ειδικά στον νότο, μεγάλα κοινωνικά προβλήματα και πολιτικές κρίσεις, όπως αυτή που ζούμε σήμερα στην Ελλάδα. Γιατί βεβαίως το γεγονός ότι η χώρα οδηγείται ξανά, μετά από 2,5 χρόνια, σε εκλογές, δεν οφείλεται μόνο στην ανικανότητα της κυβέρνησης Σαμαρά ή σε κάποια ανεξήγητη επιμονή του Τσίπρα να παραλάβει γρήγορα την καυτή πατάτα.

Το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στα πρόθυρα της εξουσίας ή οι από-το-πουθενά Podemos προηγούνται στις δημοσκοπήσεις στην Ισπανία, είναι αποτέλεσμα των πολιτικών που έχουν επιβάλλει η ΕΕ και το Βερολίνο, με τις σύμμαχες του χώρες του Βορρά. Και το μεγάλο ερώτημα είναι αν οι κυρίαρχοι κύκλοι της ΕΕ θα θελήσουν να διαπραγματευτούν με μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ,όπως ο ίδιος έχει διακηρύξει ότι επιδιώκει ή θα επιλέξουν μια κατά μέτωπο σύγκρουση με την Αθήνα.

Ads

Οι Βρυξέλλες και το Βερολίνο θα προτιμούσαν την απερχόμενη κυβέρνηση: μπορεί στα 5 σχεδόν χρόνια task force και μνημονίων, να έχουν καταλάβει ότι πρόκειται για αμετανόητους και ανεπαρκείς Μαυρογιαλούρους, αλλά δεν παύουν παρ’ όλα αυτά να είναι οι δικοί τους άνθρωποι. Είναι αυτοί που εξασφαλίζουν την αποπληρωμή του χρέους και δεν προβάλλουν αντιρρήσεις. Τα καλά παιδιά της τάξης, έστω και αν είναι σκράπες στα μαθήματα. Κατά παράβαση των συνθηκών της ΕΕ,οι  πρόσφατες ωμές επεμβάσεις του (προέδρου της Κομισιόν) Γιούνκερ ή του (επίτροπου) Μοσκοβισί στην ελληνική πολιτική σκηνή έδειξαν ακριβώς αυτό. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι, αντίθετα με την τακτική που κράτησε πριν τις εκλογές του 2012, η Γερμανία έχει τηρήσει προς το παρόν στάση αυστηρής ουδετερότητας.

Στους κόλπους της γερμανικής και των ευρωπαϊκών ελίτ διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οικονομική πολιτική που έχει επιβληθεί. Μεγάλες χώρες, όπως πρόσφατα η Ιταλία δια του πρωθυπουργού της, διαμηνύουν ότι με αυτά τα μυαλά η ευρωζώνη θα διαλυθεί. Αλλά αυτές οι φωνές δεν έχουν το πάνω χέρι, όσο η Γερμανία συνεχίζει να κερδίζει από την κρίση, όπως όλα τα τελευταία χρόνια. Και επομένως δεν θα κάνει εύκολα παραχωρήσεις, που θα άνοιγαν την όρεξη και σε άλλες χώρες που πλήττονται.

Όμως και ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ατού στα χέρια του. Πρώτον, ότι σε μια ΕΕ όπου η κουλτούρα των διαπραγματεύσεων μεσουρανεί, καμιά ελληνική κυβέρνηση δεν έχει διαπραγματευθεί. Δεύτερον, η κατάσταση στην ευρωζώνη είναι πολύ εύθραυστη για να ξεσπάσει μια καινούργια κρίση. Τρίτον οι ΗΠΑ θα έκαναν ότι περνάει από το χέρι τους για να την αποτρέψουν, γιατί φοβούνται ότι μπορεί να ξαναπεράσει τον Ατλαντικό. Και δεν είναι τυχαίο-τέταρτον- ότι το ΔΝΤ της Ουάσιγκτον είναι υπέρ του κουρέματος του ελληνικού χρέους. Ειδικότερα απέναντι στο Βερολίνο, η ελληνική κυβέρνηση έχει στην φαρέτρα της τις πολεμικές αποζημιώσεις και ιδίως το αναγκαστικό δάνειο, που δεν παραγράφεται όσο χρόνια κι αν περάσουν. Πριν από λίγες μέρες η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα ξεπληρώσει ένα δάνειο της από το 1720!

Το κυριότερο όμως είναι ότι η συνέχιση της ίδιας πολιτικής, με τα πρόσθετα επαχθή μέτρα που είχε ήδη αποδεχθεί η απερχόμενη κυβέρνηση, θα έριχνε την οικονομία σε νέα ύφεση. Το επιχείρημα ότι όπου νάναι θα βγαίναμε από την κρίση παρουσιάζοντας θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης είναι αστείο, εξηγούσε ο Κρούγκμαν. Αν η κυβέρνηση κλείσει το μαγαζί για ένα χρόνο, τον επόμενο θα εμφανίσει τεράστια,πλασματική ανάπτυξη. Η λύση είναι να σταματήσουμε να βαράμε τον ευατό μας με το μπαστούνι του baseball.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Πολιτική και Οικονομική Αγορά”