Η Ομάδα Νεανικού Θεάτρου Συντεχνία του Γέλιου σε συνεργασία με το Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών του Δήμου Αθηναίων αλλά και των Δήμων Κορυδαλλού, Ζωγράφου, Πειραιά και Αγίου Δημητρίου, και μεταναστευτικών κοινοτήτων και οργανώσεων, συμμετέχει στις εκδηλώσεις για την παγκόσμια ημέρα μετανάστευσης με το κοινό σύνθημα της ημέρας «Τα Δικαιώματα είναι για Όλους, και για Όλους ίσα» και με αυτή την αφορμή ο Ελληνο-Ιρανός σκηνοθέτης Βασίλης Κουκαλάνι μιλάει στο tvxs.gr.

Την Κυριακή 18 Δεκεμβρίου οι δυο παραστάσεις μας, «Βάσος και Βιβή» και «Είστε και Φαίνεστε» στο Θέατρο Τζένη Καρέζη, θα είναι αφιερωμένες στα παιδιά των μεταναστών και προσφύγων και θα φιλοξενήσουν 100 παιδιά που ζούνε σε δομές φιλοξενίας της Αθήνας.

Στο πλαίσιο αυτής της γιορτής θα τραγουδήσουν πριν την έναρξη των παραστάσεων ο Σπύρος Γραμμένος και ο Φοίβος Δεληβοριάς, που είναι η μουσικοί των παραστάσεων της Συντεχνίας του Γέλιου.

Η ομάδα νεανικού Θεάτρου Συντεχνία του Γέλιου έχει με τις παραστάσεις της νοηματοδοτήσει τις έννοιες της αλληλεγγύης και της αλληλοβοήθειας και έχει συμμετάσχει σε πολλές πρωτοβουλίες στήριξης προσφύγων και μεταναστών. Με το υλικό της δείχνει ότι μαζί με το κοινό της μπορεί να αντιμετωπίσει διακρίσεις, ρατσισμό και αδικία με πολυμήχανα μέσα, με φαντασία, χιούμορ και ζεστή καρδιά.

Πως υποδέχτηκαν την πρωτοβουλία σας τα παιδιά των δομών φιλοξενίας;

Η εμπειρία και δράση της ομάδας στις εκδηλώσεις και πρωτοβουλίες αλληλεγγύης είναι μεγάλη από τη στιγμή που δημιουργήθηκε το 2011 και είναι και γνωστή. Η μόνη μας εμπειρία με δομές φιλοξενίας, που είναι και σχετικά πρόσφατη λειτουργία, ήταν τον προηγούμενο Μάρτιο που με δική μας πρωτοβουλία παίξαμε τον Νουριάν για τη γιορτή πρωτοχρονιάς στον Ελαιώνα. Τότε που η δομή ήταν στους πρώτους μήνες της λειτουργίας της πηγαίναμε από την ομάδα κάθε πρωί να δούμε τα παιδιά και να τα προετοιμάσουμε για την ξενόγλωσση παράσταση που θα δούνε. Ήταν μια συναρπαστική διαδικασία αλλά είχε και τις δυσκολίες της. Φέτος τα παιδιά θα έρθουν στο θέατρο και θα παρακολουθήσουν παραστάσεις που δεν είναι πια «ξενόγλωσσες» μιας και έχουν μάθει πια Ελληνικά. Έχουν πάει σχολείο ή έχουν κάνει μαθήματα, έχουν μείνει στην Ελλάδα μετά το επίσημο κλείσιμο των συνόρων, και πια ένα μεγάλο μέρος μιλάει την γλώσσα. Είναι και λογικό αν σκεφτεί κανείς ότι στις περισσότερες δομές ο πληθυσμός είναι μεικτός και πολυγλωσσικός, αραβόφωνες, περσόφωνες, αφρικανοί- άρα πια σιγά σιγά ειδικά μεταξύ των παιδιών η κύρια γλώσσα συνεννόησης είναι τα Ελληνικά. Μοιάζει λοιπόν οι διαδικασίες ένταξης να δημιουργούνται και αυθόρμητα μέσα από τις καθημερινές ανάγκες επικοινωνίας, ειδικά στα παιδιά.

Πιστεύουμε λοιπόν πως η υποδοχή θα είναι πολύ καλή, εμψυχωτική και για μας και για τους επισκέπτες μας.

Στις παραστάσεις σας θίγετε ευαίσθητα κοινωνικά θέματα όπως η μετανάστευση , διαφορετικότητα κλπ. Στόχος σας είναι τα παιδιά να ενημερωθούν περισσότερο ή να προβληματιστούν; Περιγράψτε μας μια εμπειρία σας από αντιδράσεις των μικρών θεατών.

Στόχος μας είναι τα παιδιά να αναγνωρίσουν την πραγματικότητά τους, τους εαυτούς τους μέσα στις σχέσεις και τα ευτράπελα της καθημερινότητας, να κατανοήσουν τα προβλήματα, μετά να τα περιγελάσουν, να τα αποδομήσουν και τέλος να πιστέψουν πως μπορούν να έχουν καλύτερες ιδέες για την ζωή τους και την κοινωνία.

Θυμάμαι που είχα διαβάσει στα ημερολόγια του Γκαίτε  από το «Ιταλικό ταξίδι», όπου είχε παρακολουθήσει, όπως αναφέρει, την πρώτη του πραγματική κωμωδία από ένα Βενετσιάνικο λαϊκό θίασο σ ένα έργο νομίζω του Γκολντόνι. Ήτανε λέει κατενθουσιασμένος και δεν μπορούσε να έχει φανταστεί πώς ένας συγγραφέας με μεγάλη τσαχπινιά, μπορεί να φτιάξει από το τίποτα, ένα θέαμα τόσο έντονα ψυχαγωγικό που το κοινό συμμετείχε ολόψυχα. Ήταν ιδιαίτερα ενθουσιασμένος από την αντίδραση του κοινού που γέλαγε δυνατά και κραύγαζε από ευχαρίστηση βλέποντας τα δικά του καμώματα επί σκηνής. Αυτό νομίζω ακριβώς το είδος τέχνης είναι που μπορεί ακαριαία να κερδίσει την εμπιστοσύνη του νεαρού κοινού. Τα παιδιά είναι διαθέσιμα να εμψυχωθούν και να φτιάχνουν συνθήκες ενός ποιοτικού λαϊκού θεάματος, όπως τα εννοούσαν και ο Πήτερ Μπρούκ και ο Αουγκούστο Μποάλ , οπού  μέσα στο δρώμενο θα μπορεί να αναγνωρίζει τον εαυτό του με την πραγματικότητά του, τα προβλήματα, τη φαντασία, τα όνειρα, με τον θυμό και τις επιθυμίες του και να γίνεται κάθε παράσταση μια διαδραστική γιορτή. Πιστεύω μόνο έτσι μπορεί το δραματικό δρώμενο να καταστήσει κάτι που μπορεί να τους απασχολεί και πέραν του χρόνου της παράστασης.

Παγκόσμια μέρα μεταναστών. Τα αιτήματα είναι διαχρονικά ωστόσο σήμερα πιο έντονα. Ποιά είναι η γνώμη σας;

Ζούμε μια πραγματικότητα στην οποία ο ρατσισμός εφαρμόζεται πια σαν επίσημη κρατική πολιτική. Με το κλείσιμο των συνόρων, τους συνοριακούς στρατούς και την Φρόντεξ στη Μεσόγειο, την διαλογή και διάκριση που κάνουν οι δυτικοευρωπαϊκές κυβερνήσεις ανάμεσα σε πρόσφυγες χρήσιμους για την παραγωγική τους αλυσίδα και σε ανεπιθύμητους, φαίνεται ο ρατσισμός στην πράξη.

Το κλείσιμο των συνόρων δεν έχει κανένα αποτέλεσμα. Δεν σταματάει την μετανάστευση και την προσφυγιά, απλώς την κάνει πιο ακριβή και αιματοβαμμένη, προκαλεί δηλαδή τους χιλιάδες πια πνιγμούς στο Αιγαίο και την Μεσόγειο. Είναι μια παράνομη κατά το διεθνές δίκαιο πράξη το κλείσιμο των συνόρων.

Όταν τον Οκτώβριο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης σας απονεμήθηκε ειδική μνεία για τον ρόλο σας στην «Πλατεία Αμερικής», την αφιερώσατε στον συριακό λαό, κάνοντας έκκληση να ανοίξουν ξανά τα ευρωπαϊκά σύνορα. Πόσο έχουν εμποτίσει οι δικές σας εμπειρίες την τέχνη σας;

Χάρηκα πάρα πολύ με την συγκεκριμένη διάκριση γιατί αγαπώ πολύ αυτή τη δουλειά και την ταινία «Πλατεία Αμερικής». Νομίζω πως αυτό το βραβείο είναι και μια μνεία στην επικαιρότητα του συγκεκριμένου προσώπου που υποδύομαι, τον Τάρεκ από το Χαλέπι.

Σίγουρα η καταγωγή και οι εμπειρίες μου έχουν τροφοδοτήσει την συγκεκριμένη δουλειά αλλά και στο σύνολο έχουν επηρεάσει το υλικό με το οποίο δουλεύω σαν ηθοποιός. Ένα πράγμα βέβαια που βλέπω πως έχει προκληθεί από την ιστορία και ενδεχομένως από τις καταγωγές μου, είναι αυτή η άβολη ανάγκη να θέλω να συνδυάσω τη δουλειά ή την «τέχνη» μου, με αυτά που θέλω να πω επειγόντως.