Ο Javier Larragoiti ήταν 18 ετών όταν ο πατέρας του διαγνώστηκε με διαβήτη. Ο νεαρός είχε μόλις περάσει στη σχολή των χημικών μηχανικών στην Πόλη του Μεξικού. Έτσι αποφάσισε να αφιερώσει τις σπουδές του στη δημιουργία μιας εναλλακτικής λύσης για να βοηθήσει τον πατέρα του και εκατομμύρια ανθρώπους που πάσχουν από διαβήτη να αποφεύγουν τη ζάχαρη.

«Μόνο όταν γνωρίζεις κάποιον με αυτή την ασθένεια συνειδητοποιείς πόσο συνηθισμένη είναι και πως η πρόσληψη ζάχαρης παίζει τεράστιο ρόλο. Ο μπαμπάς μου προσπάθησε να χρησιμοποιήσει στέβια αλλά δεν του άρεσε η γεύση οπότε συνέχισε να ‘ξεγελά’ τη διατροφή του», ανέφερε χαρακτηριστικά στον Guardian.

Ο νεαρός χημικός άρχισε να πειραματίζεται με ξυλιτόλη, μια οργανική ουσία η οποία χρησιμοποιείται ως φυσικό υποκατάστατο της ζάχαρης και συνήθως παρασκευάζεται από το δέντρο σημύδα και χρησιμοποιείται σε προϊόντα όπως η τσίχλα.

«Έχει τόσες πολλές καλές ιδιότητες για την ανθρώπινη υγεία και την ίδια γεύση με τη ζάχαρη, αλλά το πρόβλημα ήταν ότι η παραγωγή της ήταν πολύ δαπανηρή. Έτσι, αποφάσισα να αρχίσω να εργάζομαι σε μια φτηνότερη διαδικασία παραγωγής ώστε να είναι προσιτή σε όλους», πρόσθεσε ο Larragoiti.

Δέκα χρόνια αργότερα, ο Larragoiti έχει κατοχυρώσει με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας μια διαδικασία που βασίζεται στη ζύμωση για να μετατρέψει το καλαμπόκι που πετιέται από την ετήσια καλλιέργεια 27,5 εκατομμυρίων τόνων στο Μεξικό σε ξυλιτόλη. Με αυτόν τον τρόπο κατάφερε να επιλύσει κι ένα δεύτερο πρόβλημα που αφορούσε τα γεωργικά απόβλητα που διαφορετικά θα έπρεπε να καούν, επιβαρύνοντας την ατμόσφαιρα με αέρια του θερμοκηπίου.

Η επιχείρησή του, το Xilinat, αγοράζει απόβλητα από 13 τοπικούς αγρότες, παράγοντας ένα τόνο του προϊόντος ετησίως. Μάλιστα τον τελευταίο μήνα του απονεμήθηκε το βραβείο Chivas Venture ύψους 310.000 δολαρίων, το οποίο θα του δώσει τη δυνατότητα να βιομηχανοποιήσει και να αυξήσει την παραγωγή δέκα φορές.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι η παχυσαρκία είναι ένα από τα ταχύτερα αναπτυσσόμενα παγκόσμια προβλήματα υγείας. Ένας στους επτά ανθρώπους είναι παχύσαρκοι και περίπου το 10% έχουν διαβήτη τύπου 2. Από το 1980 το ποσοστό παχυσαρκίας έχει διπλασιαστεί σε περισσότερες από 70 χώρες.

Ο Larragoiti υποστηρίζει ότι η διατροφή που περιέχει ζάχαρη είναι ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα στο Μεξικό, που έχει το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό παχυσαρκίας στον κόσμο και έχει φορολογήσει επιτυχώς τα αναψυκτικά με ζάχαρη για να προσπαθήσει να καταπολεμήσει μια κύρια πηγή του προβλήματος.

Παραδόξως, ένα άλλο παραπροϊόν καλαμποκιού, η φρουκτόζη, είναι μέρος του προβλήματος, καθώς χρησιμοποιείται για να φτιαχτεί το σιρόπι καλαμποκιού που έχει συνδεθεί με την αυξανόμενη παχυσαρκία στις ΗΠΑ. «Είναι κάπως ειρωνικό. Το σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης είναι απλώς μια βόμβα υδατανθράκων και συμπυκνωμένης ζάχαρης και είναι πολύ γλυκό από την κανονική γλυκόζη. Οι εταιρείες το χρησιμοποιούν για να πληρώνουν λιγότερα και αυτό είναι πρόβλημα», τόνισε ο Larragoiti.

Η επαναχρησιμοποίηση των γεωργικών αποβλήτων αναδεικνύεται γρήγορα ως ένας πολλά υποσχόμενος τομέας για τους επιχειρηματίες που επιθυμούν να αντιμετωπίσουν την παγκόσμια υπερθέρμανση και να κάνουν κάτι χρήσιμο την ίδια στιγμή.

«Ένας βλαστός καλαμποκιού έχει απώλειες βάρους περίπου 70% έως 80% όταν φτάνει σε εμάς», λέει ο Stefan Mühlbauer, του Cormo USA Inc. Η εταιρεία του έχει ένα πιλοτικό εργοστάσιο στην Αλσατία της Γαλλίας, για να μετατρέψει τα απόβλητα καλαμποκιού σε υποκατάστατο βρύου τύρφης. «Οι αγρότες είναι ενθουσιασμένοι δεδομένου ότι τους δίνει κάτι που επεκτείνει τη συγκομιδή τους και βλέπουν μια άλλη πηγή εσόδων», πρόσθεσε.

Στο Μεξικό, τα γεωργικά απόβλητα συχνά καίγονται, απελευθερώνοντας αέρια του θερμοκηπίου και δημιουργώντας μία από τις υψηλότερες πηγές εκπομπών διοξινών στη χώρα. «Η καύση των αποβλήτων είναι φθηνή και γρήγορη και μπορεί να διώξει τα παράσιτα και τις ασθένειες», λέει ο Wolter Elbersen, ειδικός καλλιέργειας στο Wageningen University & Research. «Τα μειονεκτήματα όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση, η απώλεια της οργανικής ύλης και των θρεπτικών συστατικών είναι λιγότερο προφανή».

Αλλά το να σκεφτούμε με διαφορετικό τρόπο για τα απόβλητα είναι απαραίτητο για να διατηρήσουμε τους λιγοστούς πόρους και να τροφοδοτήσουμε έναν αυξανόμενο πληθυσμό, σύμφωνα με το Ίδρυμα Ellen MacArthur. «Υπάρχει σίγουρα μια αίσθηση επείγουσας ανάγκης να διασφαλίσουμε ότι καλλιεργούμε με τρόπο αναγεννητικό και με μια βιομηχανία τροφίμων που διαμορφώνει τις σωστές επιλογές για τους καταναλωτές και για τον πλανήτη», αναφέρει η Clementine Schouteden, διευθύντρια του ιδρύματος.

Η ιδέα του Xilinat έχει τεράστιες δυνατότητες, σύμφωνα με τον Sonal Shah, ιδρυτικό διευθυντή του Κέντρου Κοινωνικών Επιπτώσεων και Καινοτομίας Beeck στο Πανεπιστήμιο Georgetown. «Δεν είναι μόνο ότι κατασκευάζει ένα υποκατάστατο ζάχαρης που έχει την ίδια γεύση με τη ζάχαρη, αλλά μπορεί να αναπτυχθεί, έτσι ώστε κάθε εταιρεία που χρησιμοποιεί ζάχαρη στα τρόφιμά της να έχει την ευκαιρία να ξανασκεφτεί τι είδους υποκατάστατα θα βάλει στα προϊόντα της», είπε.