Μπορεί να φαίνεται σαν μια καταδικασμένη προσπάθεια να αναμειγνύεται η δουλειά με την «ευχαρίστηση». Όμως, όλο και περισσότεροι νέοι επαγγελματίες στην Silicon Valley επιμένουν, ότι η λήψη μικρών δόσεων ψυχεδελικών φαρμάκων τους κάνει απλώς να αποδίδουν καλύτερα στην εργασία, να γίνουν πιο δημιουργικοί και προσηλωμένοι. Η πρακτική αυτή, γνωστή ως «microdosing» («μικροδόση») περιλαμβάνει τη λήψη μικρών ποσοτήτων ναρκωτικών όπως LSD, ψιλοκυβίνη (τα «μαγικά μανιτάρια») ή μεσκαλίνη (που βρίσκεται στον κάκτο Peyote) κάθε λίγες μέρες.

Το LSD είναι το πιο γνωστό ψυχεδελικό ναρκωτικό με την ακμή της δημοφιλίας του να την γνωρίζει ήδη στην δεκαετία του ’60, οπότε βρίσκονταν σε άνθιση τα κινήματα της αντι-κουλτούρας. Αλλά και η Silicon Valley έχει επίσης μια μακρά ιστορία χρήσης ψυχεδελικών ναρκωτικών για την τόνωση της δημιουργικότητας. Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα του «Conversation», οι «αστέρες» της τεχνολογίας, Steve Jobs και Bill Gates πειραματίστηκαν με το LSD.

Σε μεγάλες δόσεις, το LSD μεταβάλλει έντονα την αντίληψη, τη διάθεση και μια σειρά γνωστικών διεργασιών. Σήμερα φαίνεται να αποτελεί το πλέον κοινό «μικροδοσικό» ναρκωτικό. Μια μικρή δόση LSD αποτελείται από περίπου το ένα δέκατο μιας δόσης «αναψυχής» (συνήθως 10-20 μικρογραμμάρια), η οποία συνήθως δεν είναι αρκετά ισχυρή ώστε να προκαλέσει ψευδαισθήσεις. Αντ ‘αυτού, αναφέρεται ότι αυξάνει την εγρήγορση, την ενέργεια και τη δημιουργικότητα.

Μια μικροδόση LSD υποτίθεται ότι ενισχύει την γενική ευεξία, συμβάλλοντας στη μείωση του άγχους, ενώ παράλληλα βελτιώνει τον ύπνο και κατευθύνει σε πιο υγιεινές συνήθειες. Αν και πρόκειται για μια τάση που έχει παρουσιαστεί ευρέως από τα ΜΜΕ, η έλλειψη επιστημονικών μελετών σχετικά με τη μικροδοσολογία καθιστά αδύνατη μια γενική εκτίμηση των πραγματικών επιπτώσεων, θετικών ή αρνητικών. Πάντως, μερικές πρώτες εκθέσεις αναφέρουν πως ό,τι ξεκίνησε ως μια πρακτική λανθάνουσας χρήσης στην Silicon Valley μπορεί να εξαπλωθεί γρήγορα σε άλλους χώρους εργασίας.

Προς το παρόν είναι άγνωστο το πώς τέτοιες μικρές δόσεις ψυχεδελικών δρουν στον εγκέφαλο για να παράγουν αυτές τις ενδιαφέρουσες, πλην όμως εμπειρικές, επιδράσεις στη δημιουργικότητα. Όπως όλα τα κλασικά παραισθησιογόνα, το LSD παράγει ισχυρά αποτελέσματα αλλαγής της αντίληψης, κυρίως με τη μίμηση των επιδράσεων της εγκεφαλικής χημικής σεροτονίνης, η οποία ρυθμίζει τη διάθεσή μας.

Συγκεκριμένα, το LSD ενεργοποιεί υποδοχείς 5-ΗΤ2Α στον προ-μετωπιαίο φλοιό, ο οποίος αυξάνει τη δραστικότητα του χημικού γλουταμινικού οξέως στην περιοχή αυτή. Το γλουταμινικό οξύ επιτρέπει τη μετάδοση σημάτων μεταξύ των νευρικών κυττάρων και παίζει ρόλο στη μάθηση και τη μνήμη.

Στους ανθρώπους, έχουν αναφερθεί δύο διαφορετικές επιδράσεις «ψυχαγωγικών» δόσεων LSD. Αρχικά, οι άνθρωποι αισθάνονται ψυχεδελικά και θετικά συναισθήματα ευφορίας. Αυτό μπορεί να ακολουθείται από μια φάση που χαρακτηρίζεται από παράνοια ή ακόμα και από ψυχωτική κατάσταση. Το LSD σε χαμηλές δόσεις μπορεί να προκαλέσει αύξηση της διάθεσης και δημιουργικότητα, με τη μεσολάβηση των αποτελεσμάτων μιμητικής σεροτονίνης. Η δράση του γλουταμινικού και της σεροτονίνης μπορεί επίσης να βελτιώσει την εκμάθηση και της γνωστικής ευελιξίας, προϋποθέσεων απαραίτητων για τη δημιουργικότητα, στον εργασιακό χώρο. Αυτά τα ευρήματα θα μπορούσαν να συμβάλουν εν μέρει στην εξήγηση του μικροδοσολογικού φαινομένου.

Κλινικά στοιχεία

Η κλινική έρευνα με ψυχεδελικά ναρκωτικά επανήλθε σήμερα μετά την διακοπή της την δεκαετία του ’60. Ένα από τα οφέλη της έρευνα για τα ψυχεδελικά ναρκωτικά είναι η δυνατότητά της να συμβάλει στην εμβάθυνση της κατανόησης της συνείδησης. Το 2016, οι ερευνητές από το Imperial College London ήταν οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν τεχνολογία σάρωσης εγκεφάλου για την απεικόνιση του τρόπου με τον οποίο το LSD την λειτουργία του εγκεφάλου. Ένα βασικό εύρημα ήταν ότι το LSD είχε μια αποδιοργανωτική επίδραση στη φλοιώδη δραστηριότητα, που επέτρεψε στον εγκέφαλο να λειτουργήσει με πιο ελεύθερο, λιγότερο περιορισμένο τρόπο από το συνηθισμένο.

Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι τα ψυχεδελικά αυξάνουν την επικοινωνία μεταξύ των τμημάτων του εγκεφάλου που είναι λιγότερο πιθανό να επικοινωνούν μεταξύ τους και μειώνουν την συχνή επικοινωνία μεταξύ άλλων περιοχών. Αυτό πιθανότατα στηρίζεται στην βαθιά μεταβαλλόμενη κατάσταση συνείδησης που συχνά περιγράφουν οι άνθρωποι κατά τη διάρκεια μιας εμπειρίας LSD. Επίσης σχετίζεται με αυτό που οι χρήστες μερικές φορές αποκαλούν «διάλυση του εγώ», στο οποίο καταρρέει η φυσιολογική αίσθηση του εαυτού. Οι άνθρωπο συχνά αναφέρουν μια αίσθηση επανασύνδεσης με τον εαυτό τους, τους άλλους και τον φυσικό κόσμο.

Η ανακάλυψη ότι το LSD και άλλα ψυχεδελικά φάρμακα κάνουν το μυαλό πιο «ευέλικτο» μπορεί να εξηγήσει και  θεραπευτικά οφέλη. Για παράδειγμα, η ψιλοκυβίνη έχει δείξει ότι δρα ευεργετικά στη θεραπεία του εθισμού στον καπνό και το αλκοόλ, της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής και της μείζονος κατάθλιψης που είναι ανθεκτική στη θεραπεία.

Σε μια μικρή πιλοτική μελέτη, το LSD σε συνδυασμό με ψυχοθεραπεία οδήγησε  σε ελαφρά βελτίωση του άγχους που βίωσαν οι ασθενείς με καρκίνο. Πολλές από αυτές τις ψυχιατρικές διαταραχές χαρακτηρίζονται από άκαμπτα, συνήθη πρότυπα εγκεφαλικής δραστηριότητας. Διαταράσσοντας αυτά τα πρότυπα, το LSD και άλλα ψυχεδελικά μπορεί να βοηθήσουν στο σπάσιμο αυτών των άκαμπτων μοτίβων.

Αντίστοιχα, η κατάσταση ανεμπόδιστης λειτουργίας του εγκεφάλου που προκαλείται από τα ψυχεδελικά μπορεί επίσης να βοηθήσει στην εξήγηση της ενίσχυσης της δημιουργικότητας. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970, μια ολόκληρη σειρά μελετών επιδίωξε να προσδιορίσει εάν τα κλασικά ψυχεδελικά θα μπορούσαν να είναι χρήσιμα για την ενίσχυση της δημιουργικότητας.

Στην πιο αξιοσημείωτη από αυτές τις μελέτες, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το LSD και η μεσκαλίνη θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη δημιουργική επίλυση προβλημάτων όταν χρησιμοποιούνται σε προσεκτικά ελεγχόμενες δόσεις. Ωστόσο, παρόλο που αυτές οι μελέτες δίνουν κάποια εικόνα, βρίσκονται μακράν των σύγχρονων ερευνητικών προτύπων.

Μια πιο πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι η χρήση των κλασικών ψυχεδελικών συνδέθηκε έντονα με μεγαλύτερη δημιουργική ικανότητα επίλυσης προβλημάτων. Η ενίσχυση της δημιουργικότητας έχει πολλές πιθανές εφαρμογές στην κοινωνία. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί τόσο από την εμπορική βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένης της διαφήμισης όσο και από κλινικά περιβάλλοντα, όπως η παροχή βοήθειας σε ασθενείς με αυτισμό.

Οι κίνδυνοι

Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι ακόμη και η μικρή δόση ενός μη ελεγχόμενου ναρκωτικού ή φαρμάκου είναι γεμάτη κινδύνους, καθώς η παραγωγή και η προμήθεια παράνομων ναρκωτικών δεν υπόκεινται σε αυστηρούς ρυθμιστικούς ελέγχους. Αυτό σημαίνει ότι οι χρήστες δεν μπορούν ποτέ να είναι σίγουροι για το τι παίρνουν. Με την σειρά του, αυτό καθιστά τον προσδιορισμό της δόσης προβληματικό. Ετσι, ακόμη και μια μικρή, αλλά λανθασμένη δόση, μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες έως και επικίνδυνες παρενέργειες.

Υπάρχουν ακόμη και αναφορές συμπτωμάτων που παραπέμπουν σε ψύχωση σε ορισμένα ευάλωτα άτομα που χρησιμοποιούν το LSD για «ψυχαγωγικούς» σκοπούς. Γενικά η επίδραση του LSD είναι απρόβλεπτη και εξαρτάται από την ποσότητα, τη διάθεση, την προσωπικότητα του ατόμου ακόμη και το περιβάλλον μέσα στο οποίο λαμβάνεται. Σημειώνονται ακραίες αλλαγές διάθεσης με πλήθος παραισθήσεων.

Ο χρήστης LSD δεν μπορεί να ξεχωρίσει ποιές είναι οι αισθήσεις που παράγονται από το ναρκωτικό και ποιές ανήκουν στην πραγματικότητα. Υπάρχουν φορές που εξαιτίας της ουσίας βυθίζεται σε αρνητικά συναισθήματα και σκέψεις. Εφόσον αρχίσει ένα «άσχημο ταξίδι», συχνά δεν μπορεί να σταματήσει και η διάρκειά του φτάνει έως και δώδεκα ώρες. Η ικανότητα λογικής κρίσης και αντίληψης των συνηθισμένων κινδύνων εξασθενεί. 

Εν κατακλείδι… 

Σε έναν όλο και πιο ανταγωνιστικό κόσμο, είναι δελεαστικό να βρούμε μια γρήγορη λύση που θα μας βοηθήσει να επιτύχουμε περισσότερα, καλύτερα και ταχύτερα. Ωστόσο, είναι σωστό αυτό; Ως κοινωνία πρέπει να εξετάσουμε τους λόγους για τους οποίους οι υγιείς άνθρωποι επιλέγουν να χρησιμοποιούν τα ναρκωτικά κατά πρώτο λόγο. Η εξάρτηση από τις τεχνολογίες που βελτιώνουν τη γνωστική ικανότητα για να αντιμετωπιστούν οι απαιτητικές συνθήκες εργασίας μπορεί τελικά να επιβαρύνουν την υγεία και την ποιότητα ζωής. Αυτλό σημαίνει πως δεν πρέπει η τεχνική βελτίωση μέσω ουσιών να θεωρείται ως υποκατάστατο ενός υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος. Συνεπώς, είναι σημαντικό να διεξαχθεί περισσότερη έρευνα σχετικά με την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα της μικροδόσης.