Πολλοί είναι αυτοί που προτιμούν το τσάι αντί του καφέ. Σύμφωνα μάλιστα με τις έρευνες, το τσάι είναι το ποτό που καταναλώνεται περισσότερο παγκοσμίως μετά το νερό! Ποια είναι, λοιπόν, η ιστορία του και πως έγινε τόσο δημοφιλές; 

Ο αγρότης Shennong ψάχνοντας για βότανα στην εξοχή δηλητηριάστηκε 72 φορές. Πριν όμως το δηλητήριο τον σκοτώσει, ένα άλλο φύλλο μπήκε στο στόμα του. Το μάσησε και συνήλθε. Έτσι ανακαλύψαμε το τσάι – ή αν μη τι άλλο έτσι πάει ο μύθος! 

Το τσάι σίγουρα δεν γιατρεύει τις δηλητηριάσεις, όμως, ο μύθος του Shennong, του εφευρέτη της κινεζικής γεωργίας, δείχνει τη σημασία του ποτού στην αρχαία Κίνα. Αρχαιολογικά ευρήματα δείχνουν πως το φυτό άρχισε να καλλιεργείται εκεί πριν από 6000 χρόνια (δηλαδή 1500 χρόνια πριν οι Φαραώ χτίσουν τις πυραμίδες). Οι έρευνες έχουν δείξει επίσης πως στην αρχή το φυτό καταναλωνόταν σαν χορταρικό. Πολύ αργότερα διαπιστώθηκε πως η υγρασία του ζεστού νερού δημιουργούσε αλλαγές στη γεύση του και τότε μόνο άρχισε να γίνεται η κατανάλωσή του υπό μορφή ποτού. 

Το τσάι μετέπειτα έγινε πολιτιστικό στοιχείο της Κίνας. Ήταν το αγαπημένο ποτό των αυτοκρατόρων, ενώ λειτουργούσε και σαν εργαλείο για τους καλλιτέχνες! Τον 9ο αιώνα, κατά τη διάρκεια της δυναστείας των Τάνγκ, ένας Ιάπωνας μοναχός μετέφερε ένα φυτό στην χώρα του. Έτσι αναπτύχθηκε η κουλτούρα αυτή στην Ιαπωνία.

Μέχρι τον 14ο αιώνα η Κίνα είχε το μονοπώλειο στην καλλιέργεια φυτών του τσαγιού, γεγονός που βοηθούσε πολύ στις εξαγωγές της, μαζί με την πορσελάνη και το μετάξι. Στα 1600 Ολλανδοί εξερευνητές και έμποροι έφεραν στην Ευρώπη τσάι σε μεγάλες ποσότητες. Η Βασίλισσα Αικατερίνη της Μπραγκάντσα, μια Πορτογαλέζα ευγενής, που παντρεύτηκε τον Βασιλιά Κάρολο τον Β’, παίρνει τα εύσημα για το γεγονός πως το ποτό έγινε δημοφιλές ανάμεσα στην αγγλική αριστοκρατία. Με την αποικιοκρατική πολιτική της Αγγλίας, δε, το τσάι διαδόθηκε στον κόσμο. Μέχρι το 1700 η τιμή του τσαγιού ήταν δεκαπλάσια του καφέ!

Όμως το μονοπώλειο της καλλιέργειας παρέμενε στην Κίνα. Το εμπόριό του, όμως, ήταν τόσο προσοδοφόρο, που οι δυτικές εμπορικές εταιρείες ναυπήγησαν τα πρώτα τρικάταρτα πλοία, που έμειναν να είναι και τα πιο γρήγορα στην ιστορία! Μέχρι τότε η Βρετανία πλήρωνε στην Κίνα το τσάι με ασήμι, όμως σύντομα αυτό φάνηκε ότι δεν ήταν συμφέρον. Έτσι αποφάσισαν να αλλάξουν το σύστημα και να ανταλλάσουν το τσάι με όπιο!

Γρήγορα, εντός της Κίνας, προέκυψαν ζητήματα υγείας καθώς το κοινό εθιζόταν στην ουσία. Το 1839 ένας Κινέζος αξιωματούχος διέταξε τους άντρες του να βυθίσουν τα βρετανικά πλοία που μετέφεραν στην Κίνα όπιο. Έτσι ξέσπασε ο πρώτος πόλεμος του οπίου μεταξύ των δυο χωρών. Η Κίνα έχασε και έκτοτε η Βρετανία πήρε στην κατοχή της το λιμάνι του Χονγκ Κόνγκ.

Οι Βρετανοί, όμως, δεν έμειναν εκεί. Θέλησαν να ελέγξουν περισσότερο την παραγωγή του τσαγιού. Πλήρωσαν έτσι τον βοτανολόγο, Ρόμπερτ Φόρτσουν, να κλέψει το φυτό κρυφά από την Κίνα. Σύντομα εκείνος ξεκίνησε να βγάζει παράνομα από την χώρα και να οδηγεί στην Ινδία, όχι μόνο δέντρα τσαγιού, αλλά και Κινέζους καλλιεργητές!

Από εκείνη την εποχή και μετά το τσάι διαδόθηκε ακόμη πιο γρήγορα. Σήμερα υπάρχουν τόσοι τρόποι παρασκευής του, όσοι και οι πολιτισμοί στον πλανήτη!