Ο πρόεδρος του Καζακστάν Κασίμ Γιομάρτ Τοκάγεφ ανακοίνωσε ότι ανέλαβε την προεδρία του Συμβουλίου Ασφαλείας της χώρας, αφού νωρίτερα είχε αποδεχτεί την παραίτηση της κυβέρνησης και είχε κήρυξει σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης όλη τη χώρα, η οποία έχει βυθιστεί στο χάος. 

Ads

Οι οργισμένες κινητοποιήσεις που ξέσπασαν την Κυριακή, εξαιτίας της αύξησης των τιμών του υγροποιημένου φυσικού αερίου στην πόλη Τζαναοζέν, στο δυτικό τμήμα της χώρας, επεκτάθηκαν και εξελίχθηκαν σε μια μαζική εξέγερση στη μεγάλη περιφερειακή πόλη Ακτάου και μετά στο Αλμάτι, τη μεγαλύτερη πόλη της χώρας.

Αρχικά η κυβέρνηση προσπάθησε να καθησυχάσει τους διαδηλωτές, χωρίς επιτυχία, αποδεχόμενη μείωση της τιμής του υγροποιημένου φυσικού αερίου, ορίζοντάς την τιμή του λίτρου στα 50 τένγκε (0,1 ευρώ) στην περιοχή, έναντι 120 τένγκε που στοίχιζε στην αρχή του έτους. Ωστόσο, το μέτρο αυτό δεν έφερε το επιθυμητό για την κυβέρνηση αποτέλεσμα και οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν.

Η υψηλή τιμή θεωρείται άδικη από τους πολίτες, δεδομένου ότι το Καζακστάν διαθέτει τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου και πετρελαίου. Σε μια ακόμη προσπάθεια να αμβλυνθούν οι αντιδράσεις, η τηλεόραση του Καζακστάν μετέδωσε ότι συνελήφθη ο διευθυντής εργοστασίου επεξεργασίας αερίου και άλλος ένας αξιωματούχος στην περιοχή του Μανγκιστάου, όπου βρίσκεται το Τζαναοζέν, με την κατηγορία ότι «αύξησαν χωρίς λόγο την τιμή του αερίου», γεγονός το οποίο «προκάλεσε μαζικές κινητοποιήσεις σε όλη τη χώρα», σύμφωνα με την πηγή αυτή.

Οργισμένες διαδηλώσεις, άγρια καταστολή και μάχες στους δρόμους

Ads

Οι δημοσιογράφοι του Γαλλικού Πρακτορείου είδαν την αστυνομία να διαλύει το βράδυ της Τρίτης πλήθος χιλιάδων ανθρώπων με βομβίδες κρότου-λάμψης και δακρυγόνα. Οι διαδηλωτές, ορισμένοι από τους οποίους επιτέθηκαν σε αυτοκίνητα, φώναζαν αντικυβερνητικά συνθήματα όπως «παραίτηση της κυβέρνησης!» και «Έξω ο γέρος!» αναφερόμενοι στον πρώην πρόεδρο Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ, μέντορα του σημερινού ηγέτη και πρόσωπο που εξακολουθεί να ασκεί μεγάλη επιρροή. 

Οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν και την Τετάρτη με τους εξεγερμένους να εισβάλουν και να πυρπολούν αρκετά κυβερνητικά κτίρια, ενώ κατέλαβαν και το αεροδρόμιο του Αλμάτι. Όλες οι πτήσεις από και προς το Αλμάτι έχουν ανασταλεί προσωρινά λόγω των αναταραχών. Πληροφορίες του Associated Press, μάλιστα, αναφέρουν ότι τόσο το παλιό προεδρικό μέγαρο όσο και τα γραφεία της τοπικής διοίκησης καταλήφθηκαν και τυλίχτηκαν στις φλόγες.

Η αστυνομία μίλησε για εκατοντάδες συλλήψεις και πολλούς τραυματίες αστυνομικούς. Τελευταίες ανακοινώσεις απο τις αστυνομικές αρχές έκαναν λόγο και για 8 νεκρούς άνδρες των δυνάμεων ασφαλείας, ενώ πληροφορίες αναφέρουν πως ορισμένοι διαδηλωτές φέρονται να έχουν πάρει στα χέρια τους και όπλα της Εθνικής Ασφάλειας. Πάντως υπάρχουν και πληροφορίες που αναφέρουν ότι αστυνομικοί κατέβασαν ασπίδες και κράνη, αγκάλιασαν τους διαδηλωτές και πέρασαν στη δική τους πλευρά. Το βράδυ της Τετάρτης το γύρο του κόσμου έκαναν εικόνες από πυροβολισμούς στο κέντρο της πόλης. 

Οι δημοφιλείς πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και διαδικτυακές σελίδες δεν είναι πλέον διαθέσιμες στο Καζακστάν. Οι ιστοσελίδες δύο ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης δείχνουν επίσης να έχουν αποκλειστεί στο πλαίσιο της κατάστασης έκτακτης ανάγκης στην οποία έχει κυρηχθεί η χώρα. 

Πρόεδρος Καζακστάν: Απάντηση με τη «μέγιστη σκληρότητα» και αίτημα βοήθειας από Ρωσία

Ο πρόεδρος του Καζακστάν, νωρίτερα, μόλις ανέλαβε την προεδρία του Συμβουλίου Ασφαλείας της χώρας δήλωσε ότι θα απαντήσει «με τη μέγιστη σκληρότητα» στις διαδηλώσεις, κάνοντας λόγο για «μαζικές επιθέσεις» εναντίον των δυνάμεων της τάξης και για «νεκρούς και τραυματίες» μεταξύ των αστυνομικών.

Όσον αφορά τις εξωτερικές δυνάμεις που έχουν επιρροή στην χώρα ο αμερικανικός πετρελαϊκός όμιλος Chevron Corp ανακοίνωσε ότι «εργάζεται για να τερματίσει» τις κινητοποιήσεις στις οποίες προχώρησαν οι εργαζόμενοί του στην κοινοπραξία Tengizchevroil (TCO) με αφορμή τις κυβερνητικές πολιτικές. Να σημειωθεί ότι πρόκειται για τον μεγαλύτερο ξένο παραγωγό πετρελαίου στο Καζακστάν, αφού κατέχει το 50% των μετοχών της κοινοπραξίας Tengizchevroil. Ένας εκπρόσωπος διαβεβαίωσε ότι δεν έχει επηρεαστεί η παραγωγή πετρελαίου λόγω των κινητοποιήσεων διαμαρτυρίας.

Τέλος, η Ρωσία που είναι σημαντικός οικονομικός εταίρος του Καζακστάν έκανε έκκληση να επιλυθεί η κρίση μέσω του διαλόγου και όχι «με ταραχές στον δρόμο». Ο πρόεδρος του Καζακστάν ζήτησε τη βοήθεια του Κρεμλίνου για να αντιμετωπίσει την «τρομοκρατική απειλή» στη χώρα του, όπως την χαρακτήρισε. Ο Τοκάγεφ, στο δεύτερο διάγγελμά του, ανακοίνωσε ότι ζήτησε από την Οργάνωση του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO) να βοηθήσει το Καζακστάν. «Κάλεσα σήμερα τους αρχηγούς κρατών της CSTO να βοηθήσουν το Καζακστάν να νικήσει την τρομοκρατική απειλή» είπε, ισχυριζόμενος ότι «συμμορίες τρομοκρατών» που «εκπαιδεύτηκαν στο εξωτερικό» υποκινούν τις διαδηλώσεις.

Η CSTO ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 2002 με συμβαλλόμενα μέρη τη Ρωσία, τη Λευκορωσία, την Αρμενία, το Καζακστάν, το Κιργιστάν και το Τατζικιστάν. Στόχος της είναι η διασφάλιση της ειρήνης και της διεθνούς και περιφερειακής ασφάλειας και σταθερότητας καθώς και η συλλογική υπεράσπιση της ανεξαρτησίας, της εδαφικής ακεραιότητας και της εθνικής κυριαρχίας των μελών της.