Το βράδυ της Κυριακής το Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και το Λεβάντε ανακοίνωσε ότι τα εδάφη που έχει υπό τον έλεγχό του αποτελούν ένα νέο κράτος, αφαιρώντας το «Ιράκ και το Λεβάντε» από το όνομα της οργάνωσης και κηρύσσοντας την «αποκατάσταση του χαλιφάτου».

Ads

Η σημασία της της λέξης (χαλιφάτο) μπορεί να έχει χαθεί για τους περισσότερους στη Δύση, καθώς, πέρα από το εσωτερικό της αίρεσης Αχμαντίγια του Ισλάμ, δεν έχει υπάρξει χαλιφάτο από την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Διαβάστε επίσης: Το «ισλαμικό χαλιφάτο» σπάει συμφωνίες του 1916 για τη Μ.Ανατολή

Η ανακήρυξη «χαλιφάτου» είναι μια κίνηση που έχει τεράστια ιδεολογική και θεολογική σημασία.  Δεδομένου ότι ορίζεται ως «διακυβέρνηση από έναν χαλίφη» αυτό σημαίνει ότι το Ισλαμικός Κράτος στο Ιράκ και το Λεβάντε (ΙΚΙΛ) -και τώρα απλώς «Ισλαμικό Κράτος» (στο εξής ΙΚ), κήρυξε τον ηγέτη του, Αμπού Μπακρ Αλ Μπαγκντάντι, ως πνευματικό ηγέτη όλου του Ισλάμ.

Ads

Το Χαλιφάτο ήταν ιστορικά μια μορφή κεντρικής διακυβέρνησης του Ισλάμ κατά τους αιώνες που ακολούθησαν τον θάνατο του προφήτη Μωάμεθ το 632. Η λέξη «χαλιφάτο» προέρχεται από το αραβικό «khalifa» που σημαίνει «διάδοχος». Η χρήση του καταδεικνύει ότι το ΙΚ θεωρεί ότι ο Μπαγκτάντι είναι ο μοναδικός νόμιμος διάδοχος του προφήτη Μωάμεθ.

Οι νόμοι σε ένα χαλιφάτο ορίζονταν παραδοσιακά από την ισλαμική ηθική. Στο παρελθόν ο ρόλος του χαλιφάτου είναι σε μεγάλο βαθμό συμβολικός, αφήνοντας την καθημερινή διοίκηση στις αποκεντρωμένες αρμοδιότητες των τοπικών αρχόντων.

Το τελευταίος ευρέως αναγνωρισμένο χαλιφάτο ήταν Οθωμανική Αυτοκρατορία, η οποία χρησιμοποίησε τη συμβολική εξουσία του χαλίφη της για να εξουσιάσει τεράστιες περιοχές του Αραβικού Κόσμου. Το χαλιφάτο, με αυτή την έννοια, έλαβε τέλος με την εγκαθίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας το 1923, αν καιη μουσουλμανική κοινότητα των Αχμαντίγια ονομάζει τον ηγέτη της «χαλίφη» από τις αρχές του 20ου αιώνα.

image
Ο τελευταίος χαλίφης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, Αμπντούλ Μετζίτ Β΄ (1922-24)

«Ο ισχυρισμός του ΙΚ ότι έχει αποκαταστήσει το χαλιφάτο αποτελεί μια τεράστια πρόκληση για άλλες εξτρεμιστικές και συνδεδεμένες με την Αλ Κάιντα οργανώσεις στην ευρύτερη περιοχή», εξηγεί ο Τράρλι Κούπερ, ερευνητής του αντιεξτρεμιστικού think – tank Quilliam.

«Το γεγονός ότι το ΙΚΙΛ προχώρησε σε κάτι τέτοιο έχει τεράστιες ιδεολογικού και θεολογικού τύπου  επιπτώσεις και αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για την Αλ Κάιντα», αναφέρει μιλώντας στην Independent.

Επιπλέον, «θα υπάρξουν πολλές επικρίσεις από άτομα θεωρούν πως η ανακήρυξη του χαλιφάτου είναι πρόωρη. Όμως το ΙΚΙΛ έχει εξελιχθεί ταχύτατα τα τελευταία χρόνια, ενώ τώρα παρατηρείται ένα είδος λατρείας στο πρόσωπο του Μπαγκντάντι σε αραβικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Είναι ένα πολύ δημοφιλές πρόσωπο και αυτό θα κάνει άτομα από την Αλ Κάιντα και άλλες οργανώσεις να αναρωτηθούν αν θα πρέπει να μάχονται για αυτόν».

Όπως σημειώνει ο Κούπερ, σε ένα προπαγανδιστικό βίντεο που κυκλοφόρησε 15 λεπτά πριν την ανακοίνωση για το χαλιφάτο, δινόταν μια πρόγευση για το τι θα ακολουθούσε, με έναν ξένο μαχητή από τη Χιλή να περιγράφει τον Μπαγκντάντι ως τον «χαλίφη» του.

«Όσα έχει κάνει το ΙΚΙΛ είναι πάντα προσεχτικά σχεδιασμένα και μεθοδευμένα», αναφέρει χαρακτηριστικά.