Στις 2 Ιουλίου 1993 στη Σεβάστεια (της επαρχίας Σίβας), 35 άνθρωποι, καλλιτέχνες, συγγραφείς, μουσικοί, χορευτές, έχασαν τη ζωή τους στο ξενοδοχείο Μαντιμάκ (Madimak) που πυρπολήθηκε από τους Ισλαμιστές.

Ads

Αυτοί οι πολίτες, που ήρθαν από τις τέσσερις γωνιές της Τουρκίας και η πλειοψηφία των οποίων ήταν ακτιβιστές, κοσμικοί, αριστεροί και Αλεβίτες, συμμετείχαν στο πολιτιστικό Φεστιβάλ προς τιμή του Πιρ Σουλτάν Αμπντάλ, μεγάλου τροβαδούρου-ποιητή του Σιβάς του 16ου αι., απαγχονισμένου από τον τοπικό νομάρχη, για τον αγώνα του κατά της καθεστηκυίας τάξης των Σουνιτών.

Ο Αζίζ Νεσίν (Aziz Nesin) (1915-1995), ο μεγάλος σατιρικός συγγραφέας, μετά βίας είχε γλιτώσει από το θάνατο εκεί, όταν κατηγορήθηκε από τους εισαγγελείς για πρόκληση των κατοίκων της Σεβάστειας.

Η πόλη της Σεβάστειας, όπου ζουν 360.000 κάτοικοι, βρίσκεται μεταξύ Κεντρικής και Ανατολικής Ανατολίας. Αυτή η πόλη είχε φιλοξενήσει το Μουσταφά Κεμάλ το 1919, στην αρχή του Τουρκικού Πολέμου της Ανεξαρτησίας, για το πρώτο εθνικό του συνέδριο. Κυβερνάται εδώ και 20 και πλέον έτη από τους ισλαμιστές και την ακροδεξιά. Οι συνοικίες της πόλης κατοικούνται κυρίως από τους Αλεβίτες, οι οποίοι ψηφίζουν τα αριστερά κόμματα.

Ads

Καθώς αρκετές χιλιάδες ισλαμιστές, προφανώς καλά οργανωμένοι, ήθελαν να απαγορεύσουν το φεστιβάλ, οι συμμετέχοντες αναγκάστηκαν να καταφύγουν στο ξενοδοχείο Μαντιμάκ στο κέντρο της πόλης. Οι διαδηλωτές φώναζαν συνθήματα όπως «Κάτω το Κοσμικό Κράτος», «Η Δημοκρατία γεννήθηκε στη Σεβάστεια και εδώ θα πεθάνει». Οι αστυνομικοί και οι πυροσβέστες δεν παρενέβησαν επί πολλές ώρες παρά τις κλήσεις έκτακτης ανάγκης.

Τα τζάμια των παραθύρων του ξενοδοχείου έσπασαν και οι φανατικοί ισλαμιστές έκαψαν, πρώτα, τις κουρτίνες. Αρκετά ήταν τα θύματα, που έχασαν τη ζωή τους, από ασφυξία λόγω καπνών.

Η τουρκική δικαιοσύνη ουδόλως έδρασε για να ερευνήσει την υπόθεση και να ασκήσει διώξεις, εξακολουθούν να διαμαρτύρονται σήμερα οι οικογένειες των θυμάτων. Επιπλέον, όλοι οι ύποπτοι, τους οποίους υπερασπίστηκαν δικηγόροι, εκ των οποίων μερικοί είναι σήμερα βουλευτές του κόμματος του Ερντογάν, εκμεταλλεύτηκαν τις νομικές διατάξεις (περί παραγραφής εγκλημάτων) το 2012. Αυτή η ετυμηγορία γιορτάστηκε από τον τότε πρωθυπουργό Ερντογάν.

Σε έναν άλλο αξιωματούχο, καταδικασμένο σε ισόβια, του απονεμήθηκε χάρη με προεδρικό διάταγμα το 2020.

Εννέα άλλοι ύποπτοι εξακολουθούν να ζουν στην Ευρώπη και η Άγκυρα δεν έχει ακόμη ζητήσει την έκδοσή τους.

Αρκετά βιβλία για τη σφαγή στο Μαντιμάκ έχουν δημοσιευθεί, θεατρικά έργα, ταινίες και ντοκιμαντέρ έχουν παραχθεί, αλλά εδώ και 28 χρόνια «αυτή η πληγή εξακολουθεί να αιμορραγεί», διότι οι υπεύθυνοι δεν δικάστηκαν και τιμωρήθηκαν δεόντως.

«Οι ισλαμιστές δοκίμασαν τα όρια της Δημοκρατίας», πιστεύει ο εγγονός ενός θύματος. «Επρόκειτο για απειλές όχι μόνο κατά των Αλεβιτών, αλλά όλων των δημοκρατικών πολιτών, ολόκληρης της αντιπολίτευσης», αναφέρει η πλειονότητα των συγγενών των θυμάτων.

Οι τελευταίοι είχαν ζητήσει από τις αρχές τη μετατροπή του ξενοδοχείου σε μουσείο, αλλά η κυβέρνηση προτίμησε να χτίσει εκεί ένα πολιτιστικό κέντρο.

Τέλος, σύμφωνα με τις επίσημες αστυνομικές αναφορές, «τουλάχιστον 15.000 άνθρωποι συμμετείχαν» στο λιντσάρισμα, αλλά μόνο «200 περίπου διαδηλωτές συνελήφθησαν και 124 δικάστηκαν».
                              
«Η πρόσφατη ιστορία της Τουρκίας είναι, ταυτόχρονα, η ιστορία σφαγών, εάν λάβουμε υπόψη τις σημαντικότερες σφαγές των τελευταίων 40 ετών (1 Μαΐου 1977, Κωνσταντινούπολη, 34 νεκροί. 1978, Καχραμάνμαρας-Μαράς, 120 νεκροί. 1980, Τσορούμ, 57 νεκροί. 2011, Ρομπόσκι, 34 νεκροί. 2013, Ρεϊχανλί, 52 νεκροί. 2015, Σουρούτς, 34 νεκροί. 2015, Άγκυρα, 109 νεκροί)», καταλήγει ένας εξόριστος κοινωνιολόγος.

* Ο Τούρκος δημοσιογράφος Ραγκίπ Ντουράν, με ρεπορτάζ και αναλύσεις, καταγράφει κάθε Σαββατοκύριακο στο Tvxs.gr,  τις εξελίξεις στην Τουρκία.