Προσπάθειες να τονώσουν το εθνικό φρόνημα των κατοίκων της ΠΓΔΜ, κάνει η κυβέρνηση της χώρας γεμίζοντας τα Σκόπια με αγάλματα ιστορικών προσωπικοτήτων, όπως του Μεγάλου Αλεξάνδρου και του Αυτοκράτορα Ιουστινιανού. Ακόμη και η ύλη του μαθήματος της ιστορίας στα σχολεία έχει επηρεαστεί. Το έργο αυτό της κυβέρνησης έχει έρθει αντιμέτωπο με πολλούς φορείς της χώρας. Όσοι αντιδρούν έχουν καταλήξει στην φυλακή ή φοβούνται μήπως χάσουν τις δουλειές τους. Επιμέλεια: Νίκος Μίχος

Ads

 
Ο Νίκολα Γκρουέφσκι, ο πρωθυπουργός της χώρας, όταν δημιούργησε το 1990 με την ανεξαρτητοποίηση της ΠΓΔΜ το κόμμα VMRO, είχε συσπειρώσει νέους που εύχονταν διακαώς ένα καθεστώς ελεύθερης αγοράς στην χώρα, που εξασθενούσε διαρκώς σε οικονομικό επίπεδο. Tο 2006 το κόμμα πήρε την εξουσία και ξεκίνησε ένα πρόγραμμα, ονόματι Σκόπια 2014, με στόχο «να ξαναγράψουν την ιστορία», όπως αναφέρει η ελβετική εφημερίδα Le Temps.
 
Καθώς η ΠΓΔΜ, πληθυσμιακά αποτελείται από τους Σλαβομακεδόνες και την αλβανική μειονότητα, έχοντας την Αθήνα να πιέζει την Ευρωπαϊκή Ένωση για το θέμα της μετονομασίας της χώρας σε «Μακεδονία», και την Βουλγαρία να την κρατά εκτός του ΝΑΤΟ, γιατί θεωρεί τους κατοίκους της «Βούλγαρους της Δύσης», και καθώς τα οικονομικά στοιχεία δεν είναι αισιόδοξα, η κυβέρνηση του Γκρουέφσκι σκέφτηκε μια λύση: να δημιουργήσει ένα «εθνικό μύθο» από το μηδέν για να τονώσει το εθνικό αίσθημα των πολιτών.
 
Στο πλαίσιο αυτό, ένα άγαλμα έφιππου πολεμιστή (του Μ. Αλέξανδρου), που έχει υψωμένο το ξίφος του, στέκεται 24 μέτρα πάνω από την πλατεία Μακεδονίας στα Σκόπια. Τα τελευταία δυο χρόνια οι αρχές της ΠΓΔΜ έχουν κτίσει μια νεοκλασική ροτόντα και διάφορα μεγαλόπρεπα αγάλματα του Τσάρου Σαμουήλ, του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ιουστινιανού και του Μετοντίγια Άντονοβ-Τσέντο, του πρώτου κομουνιστή ηγέτη της χώρας. Αγάλματα έφιππων πολεμιστών της Εσωτερικής Μακεδονικής Επαναστατικής Οργάνωσης (VRMO), που εξεγέρθηκε εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας το 1903, φυλούν την είσοδο της Οθωμανικής Γέφυρας. Επιπλέον, η εθνική οδός που οδηγεί στην Ελλάδα, έχει το όνομα του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
 
«Με κατηγορούν ότι γεμίζω την ΠΓΔΜ αντίκες! Εμείς το μόνο που θέλουμε είναι να δείξουμε την ιστορική συνέχεια της χώρας», δήλωσε στην ελβετική εφημερίδα ο Πάσκο Κουνάν, ο διευθυντής των αρχαιολογικών ανασκαφών του υπουργείου Πολιτισμού της χώρας, που είναι υπεύθυνος για το πρόγραμμα Σκόπια 2014. Πάντως ο ίδιος αποκάλυψε ότι σύντομα, δίπλα στο άγαλμα του Μ. Αλεξάνδρου, θα στηθεί και ένα, ψηλότερο, της Μητέρας Τερέζα, έτσι ώστε να μην θιγεί η αλβανική μειονότητα.
 
Ο Βλάντιμιρ Μίλτσιν, διευθυντής του Ιδρύματος Ανοιχτή Κοινωνία στην ΠΓΔΜ, δήλωσε πως το πρόγραμμα είχε προϋπολογισμό 80 εκατομμυρίων ευρώ, αλλά σύμφωνα με υπολογισμούς έχει ξεπεράσει τα 370 εκατομμύρια, τα οποία έχουν αφαιρεθεί από αλλού, όπως ο κρατικός προϋπολογισμός. Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτό είναι ένα τεράστιο ποσό για μια μικρή χώρα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Αυτές οι απόψεις του, πάντως, έχουν δώσει την ευκαιρία στα ΜΜΕ να τον χαρακτηρίζουν ως «Γιουγκοσλάβο κομουνιστή» ή «Έλληνα πράκτορα».
 
Ένας αυθαίρετος κρατισμός
 
Το πρόγραμμα συνοδεύεται από έντονη κρατική παρεμβατικότητα. Όποιος διαφωνεί με το καθεστώς φυλακίζεται. Τέτοια παραδείγματα είναι ο Βέλια Ραμκόφσι, πρόεδρος του μεγαλύτερου ιδιωτικού τηλεοπτικού σταθμού της χώρας, που κατηγορήθηκε για φοροδιαφυγή, και ο Λιούμπε Μποκόφσκι, πρώην υπουργός Εσωτερικών, που καταδικάστηκε σε επτά χρόνια φυλάκιση καθώς χρηματοδότησε παράνομα την προεκλογική του εκστρατεία.
 
Στα Σκόπια όλο και λιγότεροι άνθρωποι φοβούνται να μιλήσουν ανοιχτά. Ο Ν. που εργάζεται σε μια ξένη εταιρία, δουλεύει πλέον υπό διεύθυνση φίλα προσκείμενη στο καθεστώς. Ο ίδιος αναφερόμενος στα βιβλία ιστορίας που διδάσκεται η κόρη του λέει ότι η ιστορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου καταλαμβάνει περισσότερο χώρο από την ιστορία της Γιουγκοσλαβίας. «Οι δάσκαλοι δεν είναι χαζοί. Καταλαβαίνουν τι γίνεται, αλλά φοβούνται να μιλήσουν για να μην χάσουν την δουλειά τους».

Πηγή: Le Temps