Όλα έδειχναν ένα μακρύ και αγωνιώδες απόγευμα, ωστόσο, μία ώρα πριν κλείσουν οι κάλπες – στις 6 μ.μ. – η τάση ουσιαστικά επιβεβαιώθηκε και ο αριστερός Γκάμπριελ Μπόριτς προβλήθηκε με σιγουριά ως μελλοντικός πρόεδρος της Χιλής. Ο Μπόριτς έλαβε το 55,8% των ψήφων και κέρδισε, με περισσότερες από 10 μονάδες, τον αντίπαλό του Χοσέ Αντόνιο Καστ, κύριο εκφραστή της άκρας δεξιάς, ο οποίος έμεινε πίσω με 44,1%, με καταμετρημένο το 99,8%. Μεταξύ τους υπήρχαν ένα εκατομμύριο ψήφοι διαφορά. Με αυτά τα στοιχεία στο τραπέζι, ο Μπόριτς γίνεται ο πρόεδρος με τις περισσότερες ψήφους στην ιστορία της Χιλής και επίσης ο νεότερος. Θα ορκιστεί στις 11 Μαρτίου, σε ηλικία 36 ετών.

Ads

«Έρχομαι από μακριά, από τα νότια του Μαγγελάνου, σχεδόν στην Ανταρκτική, και είμαι 35 ετών και είμαι σαφής ότι η ιστορία δεν ξεκινά από εμάς. Το σχέδιό μας είναι απόγονος μιας μακράς παράδοσης, εκείνων που έχουν επιδιώξει δικαιοσύνη, την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την προστασία των ελευθεριών», ανέφερε στην πρώτη ομιλία του ως μελλοντικός πρόεδρος ενώπιον του πλήθους που συγκεντρώθηκε στην κεντρική λεωφόρο του Σαντιάγο, Λα Αλαμέντα, για να γιορτάσει τον θρίαμβο. «Είμαστε μπροστά στην ευκαιρία να αλλάξουμε σελίδα και δεν μπορούμε να την χάσουμε. Θα είμαι ο πρόεδρος όλων των Χιλιανών, εκείνων που επέλεξαν μια εναλλακτική λύση, καθώς επίσης εκείνων που δεν προσήλθαν για να ψηφίσουν», πρόσθεσε.

Μόλις επιβεβαιώθηκαν τα αποτελέσματα, οι κεντρικοί δρόμοι της πρωτεύουσας και άλλων πόλεων της χώρας γέμισαν από κόσμο που πανηγύριζε. Τόσος κόσμος στους δρόμους δεν έχει βγει από την εποχή της κοινωνικής έκρηξης. Οι άνθρωποι κυμάτιζαν σημαίες με το όνομα του εκλεγμένου προέδρου, των μαπούτσε και της διαφορετικότητας. «Ερχόμαστε για να γιορτάσουμε αυτόν τον μεγάλο θρίαμβο, καθώς η ελπίδα κατάφερε να νικήσει τον τρόμο», δήλωσε ο Κάρλος, 48 ετών. Η Καρίνα, 38 ετών, και η κόρη της Μαρτίνα, 15 ετών, προσπαθούσαν επίσης να πλησιάσουν στη σκηνή: «Δεν περιμέναμε αυτό το αποτέλεσμα, ήμασταν εξαιρετικά φοβισμένες και παρόλο που ο αντίπαλος έκανε μια καλή εκστρατεία, τα καταφέραμε».

«Η Χιλή δεν ήταν τόσο διχασμένη»

Από την επιστροφή στη δημοκρατία η τάση ήταν πάντα ότι ο υποψήφιος που κέρδισε τον πρώτο γύρο, επικρατεί και στις επαναληπτικές εκλογές. Ωστόσο, ο Γκάμπριελ Μπόριτς έσπασε την παράδοση και πρόσθεσε περισσότερες από δύο εκατομμύρια ψήφους σε σύγκριση με τις εκλογές της 21ης Νοεμβρίου. «Τα αποτελέσματα αυτά αποκαλύπτουν ποια ήταν η τάση από τα τέλη του 2019: ότι οι Χιλιανοί θέλουν αλλαγές – κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό εκσυγχρονισμό – αλλά να γίνονται μέσω της θεσμοθέτησης και με μέτριο ρυθμό. Ο Μπόριτς κέρδισε επειδή εκπροσωπεί τη νεολαία και την ανανέωση, αλλά και επειδή, τουλάχιστον τον τελευταίο μήνα, τόνισε τη μετριοπάθεια και την προθυμία για επίτευξη συμφωνιών», αναφέρει ο Ρόμπερτ Φανκ, καθηγητής στο Ινστιτούτο Δημοσίων Υποθέσεων του Πανεπιστημίου της Χιλής.

Ads

Η εκστρατεία ήταν ιδιαίτερα πολωμένη και υπήρχε η αντίληψη ότι η χώρα χωρίστηκε σε δύο σχεδόν αδιάρρηκτα στρατόπεδα. Τις τελευταίες εβδομάδες οι εκλογές αυτές συγκρίθηκαν με το δημοψήφισμα της συνέχειας του καθεστώτος του Αουγκούστο Πινοσέτ (1973-1990), το οποίο διεξήχθη το 1988 τερματίζοντας 17 χρόνια δικτατορίας. «Η Χιλή δεν ήταν τόσο διχασμένη, έχουμε περισσότερη δημοκρατική συνείδηση από ό,τι νομίζαμε και υπάρχει δημοκρατικό πνεύμα», αναφέρει η Χαβιέρα Άρσε, μέλος του Δικτύου Πολιτικών Επιστημόνων.

Εκτός από τη δυνατότητα κινητοποίησης του κεντρώου ψηφοφόρου ο οποίος στον πρώτο γύρο επέλεξε άλλες υποψηφιότητες, ένα άλλο από τα κλειδιά της νίκης του Μπόριτς έχει να κάνει με σημαντική αύξηση της συμμετοχής. Περισσότεροι από 8,3 εκατομμύρια ψηφοφόροι προσήλθαν στις κάλπες, περίπου το 55% των εκλογικών καταλόγων, το υψηλότερο ποσοστό από το 2012, όταν οι εκλογές έγιναν εθελοντικές.

Στη Μητροπολιτική Περιοχή, τα αποτελέσματα καταδεικνύουν τον πολιτικό και κοινωνικό διαχωρισμό που χαρακτηρίζει τις γειτονιές: ενώ ο Καστ επικράτησε στον ανατολικό τομέα που είναι και ο πιο εύπορος, ο Μπόριτς κέρδισε στις υπόλοιπες 47 γειτονιές. Αυτό, παρά το γεγονός ότι η ημέρα σημαδεύτηκε από καταγγελίες για έλλειψη δημόσιων συγκοινωνιών, ειδικά στις πιο απομακρυσμένες γειτονιές της μητροπολιτικής περιοχής. Η αγανάκτηση ανάγκασε την υπουργό Μεταφορών, Gloria Hutt, να δώσει εξηγήσεις: «Δεν ήμουν ικανοποιημένη με τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε το σύστημα. Θα μπορούσε να είχε επιλυθεί ταχύτερα με περισσότερη ενημέρωση».

Οι κύριες προκλήσεις

Αναλυτές και ειδικοί συμφωνούν ότι ο Γκάμπριελ Μπόριτς δε θα τα βρει εύκολα την επόμενη κυβέρνηση. Ο εκλεγμένος πρόεδρος «θα πρέπει να διαχειριστεί τις προσδοκίες σε ένα μάλλον αρνητικό πλαίσιο», αναφέρει ο Φανκ. Σύμφωνα με τον ίδιο, θα πρέπει επίσης να αντιμετωπίσει άλλα επιπρόσθετα προβλήματα τα οποία είναι «ευαίσθητα ζητήματα», όπως το έγκλημα και το λαθρεμπόριο ναρκωτικών, η μεταρρύθμιση των Καραμπινέρος, οι συγκρούσεις μεταξύ των Μαπούτσε και του χιλιανού κράτους, και η μετανάστευση. «Για τα ζητήματα αυτά, ο Μπόριτς έχει προσφέρει ενδιαφέρουσες, προοδευτικές, αλλά δύσκολες στην εφαρμογή προτάσεις», προσθέτει.

Κατά τη γνώμη του, θα «πρέπει επίσης να αντιμετωπίσει έναν δύσκολο συνασπισμό, καθώς το Κομμουνιστικό Κόμμα θα ασκεί πιέσεις προς πάσα κατεύθυνση». Τα κεντροαριστερά κόμματα, από την πλευρά τους, θα θελήσουν να συμβάλουν με την εμπειρία τους στην κυβέρνηση, λέει, και οι επιχειρηματίες θα είναι «νευρικοί». Η Άρσε, από την πλευρά της, επισημαίνει τον κατακερματισμό του Κογκρέσου που άφησαν οι βουλευτικές εκλογές της 21ης Νοεμβρίου: «Θα απαιτηθεί μεγάλη πολιτική ισχύς».

Σε δέκα χρόνια, ο Μπόριτς και η γενιά του έχουν περάσει από το να καθοδηγούν το φοιτητικό κίνημα στο παλάτι της Λα Μονέντα. Στις 11 Μαρτίου, ο Πρόεδρος Sebastián Piñera θα δώσει τα ηνία στον νέο πρόεδρο ο οποίος, το 2011, κατά τη διάρκεια της πρώτης κυβέρνησής του, έδινε τον παλμό στο δρόμο. Αυτός ο νεαρός ασυμβίβαστος επαναστάτης θα είναι ο διάδοχός του στην εξουσία.

Με πληροφορίες από: El Diario