Σχεδόν δύο εβδομάδες έχουν περάσει από τότε που ο Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε ότι εισβάλει στην Ουκρανία. 

Το Κρεμλίνο δηλώνει έτοιμο να σταματήσει την επίθεσή «ανά πάσα στιγμή», εάν η Ουκρανία ικανοποιήσει σειρά απαιτήσεων, συμπεριλαμβανομένης της αναγνώρισης της Κριμαίας ως ρωσικό έδαφος και της αναγνώρισης του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ ως ανεξάρτητα εδάφη.

«Είναι σαφές ότι ο πόλεμος που έχουν δεν είναι ο πόλεμος που περίμεναν» λέει ο Δρ Κρις Τακ, ειδικός στις συγκρούσεις και την ασφάλεια από το King’s College του Λονδίνου. «Τα πάνε άσχημα. Αυτή υποτίθεται ότι ήταν μια πολύ γρήγορη και αποφασιστική επιχείρηση… αυτό που έχουν είναι μια εκστρατεία που δεν περίμεναν και δεν ήταν προετοιμασμένοι» προσθέτει, μιλώντας στο SkyNews.

«Δεν είχαν οργανωθεί από άποψη υλικοτεχνικής υποστήριξης, διοίκησης και ελέγχου, ρυθμίσεις για κοινό πόλεμο ή για την κλίμακα των μαχών που έπρεπε να εμπλακούν» τονίζει. «Σε αντίθεση με όσα υποστηρίζει ο Πούτιν – λέει ότι όλα έχουν προγραμματιστεί – προφανώς δεν είναι έτσι».

Ο Δρ Τακ ισχυρίζεται ότι τα στρατιωτικά προβλήματα της Ρωσίας έχουν προκληθεί ως ένα βαθμό από την ένθερμη αντίσταση της Ουκρανίας αλλά και από τον ίδιο τον Πούτιν. «Υπάρχει συχνά μια τάση στη Δύση να βλέπει τον Πούτιν ως τον τέλειο στρατηγό – οξυδερκή, διαισθητικό και πολύ καλό στην αξιολόγηση της δυναμικής των κρίσεων και των πολιτικών καταστάσεων. Στην πραγματικότητα η άποψή του για τη δυναμική της κρίσης στην Ουκρανία είναι εντελώς ψευδής» αναφέρει ο Τακ.

Όπως εξηγεί, «η εκστρατεία πήγε στραβά γιατί ο Πούτιν υπέθετε ότι ο ουκρανικός λαός ήταν πιθανό να παρασυρθεί εύκολα από την επίδειξη δύναμης – και δεν ήταν πιθανό να είναι τόσο αφοσιωμένος στη διατήρηση μιας ανεξάρτητης, πιο φιλοδυτικής μορφής διακυβέρνησης». «Νομίζω ότι είναι ξεκάθαρο ότι η κατανόηση της Ουκρανίας από τη Ρωσία, και της πραγματικότητας της πολιτικής της χώρας είναι στην πραγματικότητα αρκετά περιορισμένη» επισημαίνει ο καθηγητής.

Τα 3+1 σενάρια

Σύμφωνα με τον Δρ. Τακ, ο ρώσος πρόεδρος, στο σημείο που έχουμε φτάσει έχει τρεις επιλογές.

Επιλογή 1: Κλιμάκωση στρατιωτικής δράσης

Ο Δρ Τακ υποστηρίζει ότι υπάρχουν ήδη στοιχεία κλιμάκωσης της στρατιωτικής δράσης του Πούτιν με την αυξανόμενη χρήση πυρός, αλλά εκτιμά ότι η χρήση χημικών ή πυρηνικών όπλων «δεν είναι στα χαρτιά». Αυτό οφείλεται στο ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία βασίστηκε στον ισχυρισμό ότι οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί είναι «ένας λαός», προσθέτει.

«Ο Πούτιν εξακολουθεί να προσπαθεί να διατηρήσει τη φαντασία ότι το μεγαλύτερο μέρος του ουκρανικού πληθυσμού είναι φιλορώσοι» αναφέρει.

«Η ισοπέδωση των πόλεων είναι πρόβλημα για αυτόν». «Χημικά όπλα χρησιμοποιήθηκαν στη Συρία επειδή ουσιαστικά η συριακή κυβέρνηση είχε εγκαταλείψει κάθε ιδέα επίλυσης συγκρούσεων» υποστηρίζει, ενώ προσθέτει: «Αυτό δεν συμβαίνει στην Ουκρανία. Οι Ουκρανοί πρέπει να είναι σε θέση να συμφιλιωθούν με κάποιο είδος πολιτικής διευθέτησης που περιλαμβάνει τη Ρωσία να πάρει αυτό που θέλει. Αν ακολουθήσεις αυτήν την οδό κλιμάκωσης, νομίζω ότι θα γίνει εξαιρετικά δύσκολο. Και φυσικά, υπάρχουν και ευρύτερες διεθνείς πολιτικές επιπτώσεις».

Ο Δρ Τακ ισχυρίζεται, επίσης, ότι σε περίπτωση που η Ρωσία κλιμακώσει τη στρατιωτική δράση σκοτώνοντας τον ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, θα μπορούσε να επιβαρύνει την θέση της. «Αν κοιτάξετε τα προηγούμενα παραδείγματα, ο «αποκεφαλισμός» συχνά τείνει να αντικαταστήσει πιο μετριοπαθείς ηγέτες με πιο ριζοσπαστικούς. Πιστεύω ότι μια πράξη δολοφονίας του Ζελένσκι θα σκληρύνει στην πραγματικότητα την ουκρανική αντίσταση στις ρωσικές απαιτήσεις».

Επιλογή 2: Η στρατηγική «Ανακόντα»

Ο Δρ Τακ υπογραμμίζει ότι ο Πούτιν επιδιώκει αυτή τη στιγμή μια στρατηγική «παράτασης», πραγματοποιώντας μεθοδικές στρατιωτικές επιχειρήσεις για να περικυκλώσει βασικά κέντρα αντίστασης «και ελπίζει ότι το ηθικό της Ουκρανίας θα καμφτεί».

«Είναι ένα είδος στρατηγικής Ανακόντα» λέει, αναφερόμενος στο στρατιωτικό σχέδιο που επινοήθηκε στον Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο που περιελάμβανε αποκλεισμούς και παρομοιάστηκε με ένα… ανακόντα που πνίγει το θύμα του. «Συνεχίζεις να παρατείνεις τη σύγκρουση, περικυκλώνεις περισσότερες πόλεις όπου μπορείς, ασκείς πίεση σε αυτές τις πόλεις, παίρνεις όσα περισσότερα μπορείς» εξηγεί ο Δρ. Τακ.

«Ουσιαστικά προσπαθεί να δείξεις στους Ουκρανούς ότι η επιμονή στον πόλεμο θα έχει χειρότερο αποτέλεσμα και θα ήταν καλύτερα να διευθετηθεί νωρίτερα παρά αργότερα. Αυτή, νομίζω, είναι η διαδρομή που ακολουθεί αυτή τη στιγμή. Θα δείτε αυτή τη σύγκρουση να συνεχίζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα», εκτιμά.

Επιλογή 3: Διαπραγμάτευση ειρηνευτικής συμφωνίας

Ο Δρ Τακ αναφέρει ότι μια ειρηνευτική συμφωνία υπό διαπραγμάτευση είναι απίθανη σε αυτό το στάδιο «επειδή ο Πούτιν έχει δεσμευτεί τόσο πολύ, από πολιτική άποψη, με την επιτυχία αυτής της επιχείρησης». Η αποδοχή οτιδήποτε λιγότερο από τις πλήρεις απαιτήσεις του θα ήταν «μεγάλο πλήγμα για το κύρος του» προσθέτει ο ίδιος.

Η αναγνώριση της Κριμαίας ως ρωσικού εδάφους και η αναγνώριση του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ ως ανεξάρτητα εδάφη, θα ήταν «βασική απαίτηση για οποιαδήποτε διευθέτηση» για τη Ρωσία, προσθέτει.

«Η δυσκολία φυσικά είναι αν η Ουκρανία μπορεί να το αποδεχθεί, αν μια κυβέρνηση Ζελένσκι μπορεί να το δεχτεί», λέει ο Δρ. Τακ. «Διαπραγματεύονται και οι δύο αυτή τη στιγμή, αλλά δεν νομίζω ότι αυτές οι διαπραγματεύσεις είναι πιθανό να έρθουν σε αποτέλεσμα σε μεγάλο βαθμό, επειδή πιστεύω ότι από τη ρωσική πλευρά θα υπάρχει η πεποίθηση ότι μπορούν ακόμα να βγάλουν περισσότερα από αυτό συνεχίζοντας τη μάχη, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση».

Ο Δρ Τακ εκτιμά, επίσης, ότι οποιοσδήποτε πιθανός ρόλος θα μπορούσε να παίξει η Κίνα στις διαπραγματεύσεις θα ήταν «εξαιρετικά περιορισμένος».

«Για τον Πούτιν, μια διευθέτηση με τη μεσολάβηση της Κίνας, η οποία του έδωσε σημαντικά λιγότερα από όσα έχει καταφέρει να πετύχει σε αυτή τη σύγκρουση, θα έμοιαζε με ήττα», προσθέτει. «Θα τον έκανε να φαίνεται αδύναμος, θα έκανε τη Ρωσία να φαίνεται αδύναμη».

«Ουσιαστικά αυτός είναι ο πόλεμος του Πούτιν. Εάν δεν πάρει κάτι από αυτόν που μπορεί να παρουσιαστεί εύλογα ως επιτυχία, τότε βρίσκεται ενώπιων σοβαρών πολιτικών δυσκολιών και θα ήταν τεράστιο ψυχολογικό πλήγμα για αυτόν», αναφέρει. «Δεν θα είχα πολλές ελπίδες για αποφασιστικές παρεμβάσεις της Κίνας ή άλλων», συμπληρώνει.

Θα μπορούσε η Ρωσία να παραδεχθεί την ήττα της;

Ο Δρ. Τακ εξηγεί ότι η Ρωσία θα μπορούσε να αποσύρει τον στρατό της και να παραδεχθεί την ήττα της, μόνο «εάν οι ρωσικές δυνάμεις στην Ουκρανία άρχισαν να φαίνεται ότι επρόκειτο να υποστούν κάποιο είδους εκτεταμένης ήττας… τότε αυτό μπορεί να είναι μια κατάσταση όπου θα είναι πιο πιθανό να έρθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».

«Το πρόβλημα σε μια τέτοια κατάσταση είναι το εξής: θα ήθελαν οι Ουκρανοί να διαπραγματευτούν με τους όρους που οι Ρώσοι θεωρούν αποδεκτούς;».

«Αυτή είναι πάντα η δυσκολία. Ουσιαστικά για μια ειρηνευτική διευθέτηση χρειάζεται και οι δύο πλευρές να πιστεύουν ότι η κατάστασή τους δεν πρόκειται να βελτιωθεί στο μέλλον συνεχίζοντας να πολεμούν. Αυτό που χρειάζεσαι συχνά είναι ένα αδιέξοδο» καταλήγει.