Η κοινότητα των αυτοχθόνων Minangkabau στις ορεινές περιοχές της Δυτικής Σουμάτρα είναι η μεγαλύτερη μητριαρχική κοινωνία του κόσμου.

Ο θρύλος λέει ότι στα μέσα του 12ου αιώνα, όταν πέθανε ο βασιλιάς Maharajo Dirajo, ιδρυτής του βασίλειου Koto Batu, άφησε πίσω του τρεις μικρούς γιους από τις τρεις συζύγους του.

Η πρώτη γυναίκα του, Puti Indo Jalito, ανέλαβε την ευθύνη των παιδιών και του βασιλείου, θέτοντας ουσιαστικά τα θεμέλια μιας μητριαρχικής κοινωνίας.

Οι γυναίκες τα παίρνουν όλα

Σε αυτή τη μοναδική, όσο και σύνθετη από άποψη δομής κοινωνία, η πατρική περιουσία, όπως οι ορυζώνες και τα σπίτια, κληρονομούνται από τις κόρες.

Τα παιδιά παίρνουν το όνομα της μητέρας τους, και ο άνδρας θεωρείται φιλοξενούμενος στο σπίτι της συζύγου του.

Μείγμα θρησκειών

Οι Minangs ήταν κατά παράδοση ανιμιστές. Λάτρευαν τα στοιχεία της φύσης, μέχρι που ο Ινδουισμός και ο Βουδισμός έφτσαν από την Ινδία στη Σουμάτρα.

Ο πολιτισμός τους εξακολουθεί να βασίζεται στα adat (τοπικά έθιμα, πεποιθήσεις και νόμοι, που έχουν τις ρίζες του στο ανιμιστικό και ινδουιστικό σύστημα), ενώ οι pawang (πνευματιστές) συνεχίζουν να θεραπεύουν ασθένειες, να προβλέπουν το μέλλον και να επικοινωνούν με τον κόσμο των πνευμάτων.

Ωστόσο και παρά την κουλτούρα τους, που θέτει τη γυναίκα στο κέντρο της κοινωνίας, οι Minangs έχουν ασπαστεί το Ισλάμ.

Μια περίεργη υπόθεση

Σε αντίθεση όμως, με την ισλαμική παράδοση, σύμφωνα με την οποία η νύφη μετακομίζει στο σπίτι του συζύγου της μετά τον γάμο, ο γαμπρός Minang πηγαίνει στο πατρικό της νύφης και ζει με την οικογένειά της.

Η προίκα, η οποία έχει οριστεί από την οικογένεια της νύφης, υπολογίζεται με κριτήρια την εκπαίδευση και το επάγγελμα του γαμπρού.

Η νέα ζωή

Οι γάμοι είναι… περίτεχνη υπόθεση. Την ημέρα του γάμου, ο γαμπρός πηγαίνει από το σπίτι του στο σπίτι της νύφης για την τελετή. Οι γαμήλιες τελετές γίνονται σύμφωνα με τα ισλαμικά έθιμα.

Ο γαμπρός καλωσορίζεται μεγαλοπρεπώς με τον χορό των κοριτσιών, ενώ οι άνδρες παίζουν το tambua gandang (τύμπανο) και το talempong (είδος γκονγκ).

Η οικογένεια της νύφης είναι ντυμένη με την παραδοσιακή ενδυμασία και προσφέρει στον γαμπρό χρήματα, δώρα και τρόφιμα, τα οποία κάθε ένα από τα μέλη της έχει μεταφέρει στο… κεφάλι.

Οι ρόλοι

Ο γάμος δίνει κοινωνικά και οικονομικά προνόμια στις γυναίκες.

Όσες βρίσκονται υψηλότερα στην ιεραρχία καθορίζουν τη σειρά των πραγμάτων: Είναι επικεφαλής του νοικοκυριού και υπεύθυνες για τη γη, αλλά και για τους συγγενείς.

Αναλαμβάνουν τη διαιτησία και την επίλυση των προβλημάτων που προκύπτουν -όποτε χρειαστεί και τις επιπλήξεις- και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στα θέματα της ευρύτερης οικογένειας, στα ήθη και έθιμα της κοινωνίας.

Οι άνδρες οφείλουν να έχουν μια σταθερή πηγή εισοδήματος και να φροντίζουν για τα έξοδα ανατροφής των παιδιών.

Πολλοί αφήνουν τα χωριά τους σε αναζήτηση εργασίας και επιστρέφουν στο σπίτι μόνο περιστασιακά. Όταν επιστρέφουν, δεν έχουν κανένα λόγο στις εσωτερικές υποθέσεις του σπιτιού  -κοινώς, δεν τους πέφτει λόγος. 

Το νικηφόρο βουβάλι

Σύμφωνα με το μύθο, όταν ο βασιλιάς της αυτοκρατορίας Majapahit στην Ιάβα κήρυξε πόλεμο εναντίον της Minangkabau, ο βασιλιάς της Σουμάτρας πρότεινε αντί πολέμου, να διεξαχθεί ένας αγώνας με βουβάλια.

Το βουβάλι του Minangkabau σκότωσε το βουβάλι του Majapahit, εμβολίζοντας με τα κέρατά την κοιλιά του αντιπάλου.

Λέγεται ότι το όνομα Minangkabau προέρχεται από τη λέξη Minang, που σημαίνει νικηφόρος, ενώ kabau, σημαίνει βουβάλι.

Αυτός είναι ο λόγος που τόσο οι στέγες των σπιτιών όσο και τα παραδοσιακά καλύμματα της κεφαλής των γυναικών μοιάζουν με κέρατο βουβαλιού.

Τα χρώματα της υπερηφάνειας

Παρά το γεγονός ότι η εξαφάνιση της μητριαρχικής κοινωνίας τους είναι ζήτημα χρόνου, η εθνοτική αυτή ομάδα έχει καταφέρει να να αντέξει με υπερηφάνεια στη δοκιμασία των αιώνων.

Το μαύρο, κόκκινο και κίτρινο, τα χρώματα της σημαίας των Minangkabau συμβολίζουν τα χαρακτηριστικά των τριών βασικών πυρήνων τους: Τους Luhak Limopuluah Koto για την επαναστατική φύση τους, τους Luhak Agam για την ανδρεία και τους Luhak Tanah DATAR για τις πολιτισμικές ρίζες και τα έθιμα.

ΠΗΓΗ: BBC