Σύμφωνα με εκτιμήσεις εμπειρογνωμόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της ομοσπονδιακής υπηρεσίας τροφίμων και φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA), δεν δικαιολογείται στην παρούσα φάση η χορήγηση μιας τρίτης δόσης εμβολίων για τον νέο κορονοϊό SARS-CoV-2 στο σύνολο του πληθυσμού. Η ανακοίνωση έχει ως δεδομένο ότι τα εμβόλια παραμένουν πολύ αποτελεσματικά έναντι της σοβαρής νόσησης, ακόμη και απέναντι στην παραλλαγή Δέλτα.

«Τα εμβόλια αυτά, η ποσότητα των οποίων είναι περιορισμένη, θα σώσουν περισσότερες ζωές εάν χορηγηθούν σε ανθρώπους που κινδυνεύουν σημαντικά να προσβληθούν από σοβαρή μορφή (της Covid-19) και δεν έχουν εμβολιαστεί ακόμη», γράφουν οι ειδικοί στη βρετανική επιστημονική επιθεώρηση The Lancet. «Τα τρέχοντα δεδομένα (…) δεν δείχνουν ότι υπάρχει ανάγκη για αναμνηστικά εμβόλια στον γενικό πληθυσμό, στον οποίο η αποτελεσματικότητα έναντι των σοβαρών μορφών παραμένει υψηλή», συνεχίζει η ομάδα αυτή των επιστημόνων που αποτελείται από εμπειρογνώμονες του ΠΟΥ, της FDA και διαφόρων ερευνητικών ινστιτούτων σε όλον τον κόσμο.

Η πιθανότητα χορήγησης μιας αναμνηστικής δόσης σε όλους προκαλεί έντονες αντιπαραθέσεις το τελευταίο διάστημα. Στη Γαλλία ξεκίνησε η χορήγησή της σε ορισμένες κατηγορίες του πληθυσμού: στους ηλικιωμένους, εφόσον έχουν περάσει έξι μήνες από τον εμβολιασμό τους και στα πρόσωπα με αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα. Στο Ισραήλ, η τρίτη δόση είναι διαθέσιμη για όλους, από την ηλικία των 12 ετών και πάνω, πέντε μήνες μετά τον εμβολιασμό τους. Στις ΗΠΑ η εκστρατεία αυτή θα ξεκινήσει στις 20 Σεπτεμβρίου, με προτεραιότητα στους ηλικιωμένους.

Ο ΠΟΥ έχει αποδοκιμάσει πολλές φορές την πρακτική αυτή, θεωρώντας ότι η χορήγηση αναμνηστικών δόσεων στο σύνολο του πληθυσμού δεν έχει επιστημονική βάση, ενώ διευρύνει και τις ανισότητες με τις φτωχές χώρες.

«Οι κυβερνήσεις καλύτερο είναι να εστιάσουν στην ανοσοποίηση όσων δεν έχουν εμβολιαστεί»

Οι κυβερνήσεις καλύτερο είναι να εστιάσουν στην ανοσοποίηση όσων δεν έχουν εμβολιαστεί και να περιμένουν για περισσότερα στοιχεία ως προς το ποια από τα εμβόλια θα είναι πιο αποτελεσματικά στις ενισχυτικές δόσεις και σε ποια δοσολογία, υποστηρίζουν, εξάλλου, οι συγγραφείς έρευνας που δημοσιεύστηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet και στους οποίους περιλαμβάνονται δυο διακεκριμένοι Αμερικανοί της Food and Drug Administration.

Στηρίζουν τη θέση τους σε μια σειρά μελετών που έγιναν σε πραγματικές συνθήκες καθώς και στοιχεία από κλινικές δοκιμές. Μετά τη δημοσίευση της μελέτης, οι μετοχές της Pfizer και της Moderna σημείωσαν σημαντική πτώση.

«Καμία μελέτη δεν έχει προσφέρει αξιόπιστα στοιχεία διατηρήσιμης μείωσης της προστασίας κατά της σοβαρής νόσησης», λένε οι συγγραφείς. Μπορεί να υπάρχουν επιπρόσθετοι κίνδυνοι επιπλοκών αν οι τονωτικές ενέσεις υιοθετηθούν πολύ νωρίς ή πολύ ευρέως.

Μεταξύ των επιστημών που υπογράφουν την έρευνα είναι ο Marion Gruber, επικεφαλής του γραφείου του FDA για τις έρευνες και τις αξιολογήσεις εμβολίων και η βοηθός του Philip Krause. Αμφότεροι, σύμφωνα με το πρακτορείο φαίνεται να αντιστάθηκαν σε πιέσεις του Ντ. Τραμπ να επιταχύνουν την αρχική έγκριση των εμβολίων.

Οι επιστήμονες του ΠΟΥ Soumya Swaminathan, Ana-Maria Henao-Restrepo και Mike Ryan δούλεψαν επίσης για τη μελέτη.

«Ακόμα και αν οι τονωτικές δόσεις τελικά εμφανιστεί ότι μειώνουν τον μεσοπρόθεσμο κίνδυνο σοβαρής νόσησης οι υφιστάμενες ποσότητες μπορούν να σώσουν περισσότερες ζωές αν χρησιμοποιηθούν σε μη εμβολιασμένους γράφουν οι ερευνητές.

Αναγνώρισαν πάντως ότι ορισμένα άτομα, όπως εκείνα που είναι ανοσοκατεσταλμένα, θα μπορούσαν να επωφεληθούν από μια επιπλέον δόση.

Σύμφωνα με παρατηρήσεις από έρευνες που έγιναν έως τώρα, οι εμβολιασμοί έχουν δώσει κατά μέσο όρο 95% αποτελεσματικότητα κατά σοβαρής νόσησης, περιλαμβανομένων μεταδοτικών μεταλλάξεων, όπως η Δέλτα, και πάνω από 80% στην πρόληψη από νόσηση, σημειώνουν.

Επιφυλάξεις για την τρίτη δόση του εμβολίου εκφράζει ο επικεφαλής της AstraZeneca

Σχεδόν μισό εκατομμύριο άνθρωποι, των οποίων το ανοσοποιητικό σύστημα είναι πολύ εξασθενημένο, θα έχουν τη δυνατότητα να λάβουν μια τρίτη δόση εμβολίου κατά του κορονοϊού στη Βρετανία, ανακοίνωσε η κυβέρνηση στις αρχές Σεπτεμβρίου μπαίνοντας έτσι στη λίστα των χωρών που προκρίνουν την τρίτη δόση του εμβολίου ενώ ο επικεφαλής για τον κορονοϊό στο Ισραήλ προετοιμάζει το έδαφος ακόμη για για τέταρτη δόση.

Ωστόσο, «φρένο» στα σχέδια για τρίτη δόση θέλησε να βάλει πριν λίγες μέρες ο Διευθύνων Σύμβουλος της AstraZeneca. Με άρθρο του στην εφημερίδα Telegraph o Pascal Soriot επισημαίνει πως μια τρίτη δόση μπορεί να μην είναι απαραίτητη σε όλους, υπογραμμίζοντας πως η επίσπευση της θα στερούσε από την επιστημονική κοινότητα δεδομένα για το πόσο καλά λειτουργούν τα εμβόλια.

«Δεν γνωρίζουμε ακόμη αν αυτή η τρίτη δόση είναι κλινικά απαραίτητη» σημειώνει χαρακτηριστικά στο άρθρο του και συμπληρώνει: «Χρειαζόμαστε τα κλινικά στοιχεία από τον πραγματικό κόσμο πριν λάβουμε αποφάσεις για την τρίτη δόση».

Ακόμη ένα επιχείρημα του Pascal Soriot είναι πως το εθνικό σύστημα υγείας της Βρετανίας (NHS) – και κατ’ επέκταση τα συστήματα και των άλλων χωρών- θα επιβαρυνθεί με ένα ενδεχομένως αχρείαστο πρόγραμμα εμβολιασμού. «Η κινητοποίηση του NHS για μια τρίτη δόση θα μπορούσε ενδεχομένως να του βάλει επιπρόσθετο βάρος κατά την διάρκεια της μακράς χειμερινής περιόδου» επισημαίνει.