Ωραία η τελετή έναρξης της Ολυμπιάδας του Ρίο. Θέαμα, τρελή χαρά και ενθουσιασμός, σάμπα, Ζιζέλ, εκπλήξεις και καινοτομίες! Μια από αυτές, η Ολυμπιακή Ομάδα Προσφύγων.

Για πρώτη φορά στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων, μια ομάδα προσφύγων μπαίνει στο γήπεδο εκπροσωπώντας 35 εκατομμύρια ανθρώπους χωρίς πατρίδα. Η Ολυμπιακή Ομάδα Προσφύγων  [Refugee Olympic Team]  αποτελείται από 10 επιλεγμένους αθλητές που προέρχονται από τη Συρία, τη Δημοκρατία του Κογκό, το Νότιο Σουδάν και την Αιθιοπία. Καινοτομίες…

Ανάμεσά τους, και η Yusra Mardini. Το χαμογελαστό κορίτσι από τη Συρία βρέθηκε πέρσι το καλοκαίρι μαζί με άλλους 18 ανθρώπους πάνω σε ένα φουσκωτό – που ξεκίνησε από πού αλλού; από την Τουρκία – αλλά εξαιτίας μιας βλάβης της μηχανής, έμεινε ακυβέρνητο στη μέση του πουθενά. Οι περισσότεροι δεν ήξεραν να κολυμπούν. Μόνο η Yursa , η αδερφή της κι ένα-δυο άτομα ακόμη  ήξεραν κολύμπι. Η κοπέλα βούτηξε στα παγωμένα νερά και μαζί με την αδερφή της κολύμπησαν για ώρες και τράξηξαν τελικά το φουσκωτό στην πιο κοντινή στεριά σώζωντας τους υπόλοιπους επιβαίνοντες. Ναι, αυτό εδώ το κοριτσάκι που χαμογελάει το κανε αυτό! Η ιστορία της έκανε τον γύρο του κόσμου. «Στην πατρίδα μου εργαζόμουν ως ναυαγοσώστρια σε πισίνα» – λέει με όλη της την αθωότητα – «πρόσεχα άλλους ανθρώπους να μην πνιγούν, δεν θα το συγχωρούσα τον εαυτό μου αν άφηνα κάποιον να πνιγεί». Αυτό το κορίτσι θα λάβει μέρος σε αυτή την Ολυμπιάδα με την Ομάδα των προσφύγων. Θα βουτήξει για ένα μετάλλιο. Τι μετάλλιο της αξίζει είτε βγει πρώτη  είτε τελευταία;

Ο James Nyang Chiengjiek, δρομέας, ήταν μόλις 13 ετών όταν το ’σκασε από το Νότιο Σουδάν για να μην τον αρπάξουν και τον εξαναγκάσουν να γίνει παιδί-στρατιώτης όπως τόσα και τόσα άλλα αγόρια στην πατρίδα του. Μόλις του είχαν σκοτώσει τον πατέρα του στον Εμφύλιο και το αγόρι ταξίδεψε μίλια και μίλια και μίλια μόνο του μέχρι που βρέθηκε στο στρατόπεδο προσφύγων Kakuma στην Κένυα,  ένα από τα μεγαλύτερα του κόσμου.

Εκεί, μέσα στο στρατόπεδο προσφύγων άρχισε να τρέχει μαζί με άλλα παιδιά-πρόσφυγες και τότε κατάλαβε ότι μάλλον έχει ταλέντο στο τρέξιμο. «Εκεί συνειδητοποίησα ότι ίσως μπορούσα να τα καταφέρω ως δρομέας – και αν ο Θεός σου δίνει ένα ταλέντο, πρέπει να το αξιοποιήσεις» λέει.  Συμμετέχει με την Ομάδα Προσφύγων αλλά… για ποιον  άραγε θα τρέξει ο James στην Ολυμπιάδα; Από πού θα τρέχει να φύγει και πού θέλει να φτάσει;

Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή δήλωσε ότι η Ολυμπιακή Ομάδα Προσφύγων θα γίνει ‘σύμβολο ελπίδας’ για εκατομμύρια πρόσφυγες και θα φέρει στο προσκήνιο το τεράστιο πρόβλημα των προσφύγων. [Καλά, το πρόβλημα  χρειαζόταν  εκπροσώπηση στην Ολυμπιάδα για να έρθει στο προσκήνιο;] Παρεμπιπτόντως, η νέα αυτή ομάδα θα δώσει άφθονες ευκαιρίες  για χορηγία [αν όχι φέτος,  οπωσδήποτε στην επόμενη Ολυμπιάδα]. 

Μακάρι αυτή η ομάδα να ανάψει τη φλόγα της ελπίδας στις καρδιές των ξεριζωμένων ανθρώπων… αλλά τι ελπίδα θα είναι αυτή; Τι είναι οι πρόσφυγες;  Άνθρωποι μετέωροι ανάμεσα στην πατρίδα που έχασαν και την πατρίδα που ελπίζουν να αποκτήσουν… Ανάμεσα στο χτες και το αύριο. Ελπίδα γι αυτούς θα ήταν να αγωνίζονταν για μια καινούργια χώρα που θα τους είχε δεχθεί ως ίσους μεταξύ ίσων. Να αγωνιζόταν δηλαδή η Yusra με τα χρώματα της Γερμανίας όπου ζει κι ο James με τα χρώματα της Κένυα. Πρώτη φορά θα ήταν δηλαδή στην ιστορία των Ολυμπιακών που ένας αθλητής θα αγωνιζόταν με τα χρώματα της χώρας που θα τον υιοθετούσε; Μήπως δεν είναι γνωστό σε όλους ότι αθλητές αλλάζουν εθνικότητα ειδικά για τους Ολυμπιακούς; Αφρικανοί αθλητές στρατολογούνται κατά κόρον από χώρες όπως το Κατάρ, το Μπαχρέιν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα…  Εννοείται ότι το φαινόμενο δεν περιορίζεται στον Στίβο, τα ίδια γίνονται και σε ομαδικά αθλήματα για να μην αγγίξουμε καθόλου την Άρση Βαρών ή άλλα αγωνίσματα. Ούτε και είναι καινούργια  αυτή η τακτική, μετράει ήδη αρκετές ολυμπιάδες… 

Άρα; Προς τι η δημιουργία της νέας αυτής Ολυμπιακής Ομάδας Προσφύγων;

Η ομάδα αυτή απλώς υπενθυμίζει στους αθλητές-πρόσφυγες το μετέωρο της υπάρξής τους. Ούτε εδώ ούτε εκεί. Σαν τον Τομ Χανς στην ταινία: «Αεροδρόμιο». Παγιδευμένοι σε ένα μεταίχμιο της ζωής τους. Σε μια σχισμάδα του χάρτη.

Όχι, να μην καθιερωθεί η Ολυμπιακή Ομάδα Προσφύγων. Να μην υπάρχουν άνθρωποι μετέωροι. Όπως υιοθετούνται οι άλλοι αθλητές με συνοπτικές διαδικασίες, έτσι να βρίσκουν πατρίδα και οι αθλητές-πρόσφυγες.

Κι ακόμη καλύτερα, να μην υπάρχουν καν πρόσφυγες. Να μην υπάρχουν πόλεμοι που αναγκάζουν ανθρώπους να ξεριζώνονται από τον τόπο τους. Αυτό θα ήταν μήνυμα ελπίδας. Αυτό δεν ήταν – υποτίθεται – το νόημα των Ολυμπιακών στην αρχαιότητα; Να παύουν  έστω και προσωρινά οι πόλεμοι; Εκεχειρία. 

Αλλά αυτό πια είναι ουτοπία. Η Ολυμπιάδα του Ρίο είναι πραγματικότητα.