Τον πιο ευαίσθητο οικονομικό τομέα της χώρας, τις εξαγωγές πετρελαίου, στοχεύει το δεύτερο κύμα των κυρώσεων των Αμερικανών εναντίον του Ιράν, το οποίο τίθεται σε ισχύ από τις 5 Νοεμβρίου, με τον Ντόναλντ Τραμπ να κάνει λόγο «για τις πιο σκληρές κυρώσεις όλων των εποχών».

Ads

Από τις κυρώσεις αναμένεται να πληγούν οι διεθνείς οικονομικές συναλλαγές του Ιράν καθώς και εφοπλιστικές δραστηριότητες.

Οι λόγοι που επικαλείται ο Αμερικανός πρόεδρος για την επιβολή των κυρώσεων είναι ότι η Τεχεράνη υποστηρίζει την τρομοκρατία και εξαπλώνει τη βία και το χάος στη Μέση Ανατολή. Στόχος των κυρώσεων είναι «η μέγιστη πίεση» στην ιρανική κυβέρνηση με στόχο την αλλαγή πολιτικής.

Ψάχνει απαντήσεις η Τεχεράνη

«Δεν φοβόμαστε τις αμερικανικές κυρώσεις» τονίζει από την άλλη πλευρά ο πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ρουχανί και δηλώνει πως «οι ΗΠΑ θέλουν μέσω ενός ψυχολογικού και οικονομικού πολέμου να υπονομεύσουν το ιρανικό σύστημα».

Ads

Όπως αναφέρει η Deutsche Welle η ιρανική κυβέρνηση έχει συστήσει διάφορες επιτροπές εργασίας, οι οποίες θα μελετήσουν τις συνέπειες των αμερικανικών κυρώσεων. Ο Χασάν Ρουχανί είχε παραδεχθεί την περασμένη Τετάρτη ότι «η κατάσταση είναι δύσκολη για τον κόσμο και αναμένεται να παραμείνει ακόμα πιο δύσκολη τους επόμενους μήνες».

Το Ιράν εδώ και μήνες αντιμετωπίζει μια πολύ σοβαρή οικονομική κρίση. Το εθνικό νόμισμα έχει χάσει το ήμισυ της αξίας του από τον περασμένο Απρίλιο. Ένα δολάριο αντιστοιχεί σε 170.000 ριάλ. Πριν από ένα χρόνο η ισοτιμία ήταν ακόμα στα 32.000 ριάλ. Οι τιμές των τροφίμων έχουν εκτοξευθεί και οι επαπειλούμενες αμερικανικές κυρώσεις αναμένεται να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στις εξαγωγές πετρελαίου. Περίπου το 40% των κρατικών εσόδων προέρχεται από τις εξαγωγές πετρελαίου. Ακόμη, από τις κυρώσεις αναμένεται να πληγεί η αυτοκινητοβιομηχανία, η οποία αποτελεί τον σημαντικότερο οικονομικό πυλώνα της χώρας μετά το πετρέλαιο.

Σε τεντωμένο σκοινί η ΕΕ

Η ΕΕ παραμένει σταθερή στη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, όπως άλλωστε η Ρωσία και η Κίνα, και σκοπεύει να εξισορροπήσει τις μονομερείς κυρώσεις που επέβαλαν οι ΗΠΑ μέσω ενός οικονομικού θεσμού, ο οποίος θα στηρίζει «τις νόμιμες οικονομικές συναλλαγές» με το Ιράν.  Στόχος είναι να στηριχθούν οι συναλλαγές ευρωπαϊκών επιχειρήσεις που συναλλάσσονται με την Τεχεράνη. Ωστόσο παραμένει αδιευκρίνιστο πότε θα τεθεί σε λειτουργία αυτός ο θεσμός.

Οι κυρώσεις όμως, όπως σημειώνει η Deutsche Welle πλήττουν κυρίως τον απλό κόσμο. Τα φάρμακα δεν περιλαμβάνονται στις κυρώσεις, ωστόσο η εισαγωγή πρώτων υλών για τη φαρμακοβιομηχανία και την παρασκευή ειδικών φαρμάκων θα είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Η μη κυβερνητική οργάνωση «Κέντρο για τα ανθρώπινα δικαιώματα» με έδρα στη Νέα Υόρκη ζητά από τη διεθνή κοινότητα να λάβει μέτρα που θα διασφαλίζουν την εισαγωγή ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη χώρα, διαφορετικά η οικονομική και κοινωνική κατάσταση εκατομμυρίων Ιρανών αναμένεται να επιδεινωθεί.

Οι εξαιρεθέντες

Στο μεταξύ, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο ανακοίνωσε ότι προσωρινές εξαιρέσεις από τις κυρώσεις χορηγούνται στην Κίνα, την Ινδία, την Νότια Κορέα, την Τουρκία, την Ιταλία, την Ελλάδα, την Ιαπωνία και την Ταϊβάν, στις οποίες θα επιτρέπεται να συνεχίσουν να αγοράζουν ιρανικό πετρέλαιο.

Ο Μάικ Πομπέο δήλωσε ότι περισσότερες από 20 χώρες έχουν ήδη διακόψει τις εισαγωγές πετρελαίου από το Ιράν, μειώνοντας τις ιρανικές εξαγωγές κατά 1 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως.

Παραμένει, βέβαια, το ερώτημα, από πού ορμώμενη και σε ποιο διεθνές δίκαιο βασιζόμενη, μια χώρα μπορεί να επιβάλλει σε άλλες χώρες με ποιους θα έχουν εμπορικές συμφωνίες.

Μια μικρή προϊστορία

Οι κυρώσεις των ΗΠΑ στο Ιράν είχαν αρθεί μετά τη διεθνή συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, την οποία είχαν συνυπογράψει, μεταξύ άλλων, η ΕΕ και η Ρωσία και στην οποία συμμετείχε και η Ουάσιγκτον υπό την προεδρία Ομπάμα.

Ο Τραμπ ανακοίνωσε τον Μάιο ότι η κυβέρνησή του αποσύρεται από αυτή τη διεθνή συμφωνία, την οποία έχει χαρακτηρίσει «τη χειρότερη που έχει υπογραφεί ποτέ». Οι υπόλοιπες χώρες που την έχουν υπογράψει – Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ρωσία και Κίνα – έχουν απαντήσει ότι θα εξακολουθήσουν να την τηρούν.

Η Ουάσινγκτον υπόσχεταιι ότι θα διασφαλίσει την επαρκή παροχή πετρελαίου στην αγορά με τη βοήθεια του συμμάχου της, της Σαουδικής Αραβίας.

Το Αθηναϊκό Πρακτορείο σημειώνει, ότι η επαναφορά των κυρώσεων εναντίον του Ιράν γίνεται λίγες ώρες πριν τις ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ, που θα διεξαχθούν την Τρίτη.

Μιλώντας στη διάρκεια προεκλογικής συγκέντρωσης στην Τσατανούγκα του Τενεσί χθες Κυριακή ο Τραμπ τόνισε ότι η πολιτική του «μέγιστης πίεσης» εναντίον του Ιράν λειτουργεί.

«Το Ιράν είναι μια πολύ διαφορετική χώρα από τότε που ανέλαβα την προεδρία», επεσήμανε, προσθέτοντας: «Ήθελαν να καταλάβουν όλη τη Μέση Ανατολή. Τώρα απλώς θέλουν να επιβιώσουν».