To κουρδικό πρόβλημα, ταυτόχρονα ταμπού και αχίλλειος πτέρνα για το Τουρκικό Κράτος και την Κοινωνία, ήταν το βασικό θέμα ενός ψηφίσματος που υπέγραψαν περισσότεροι από 2000 ακαδημαϊκοί στις 11 Ιανουαρίου του 2016: «Δεν θα γίνουμε συνένοχοι σε αυτό το έγκλημα!».

Ακαδημαϊκοί Τούρκοι, Κούρδοι αλλά και από κάθε γωνιά του κόσμου, διαμαρτυρήθηκαν σθεναρά ενάντια στις επιχειρήσεις του στρατού και της αστυνομίας που κατέστρεψαν κουρδικές πόλεις και χωριά με αποτέλεσμα δεκάδες πολίτες να χάσουν την ζωή τους, και χιλιάδες κτίρια να διαλυθούν. Οι ακαδημαϊκοί ζητούσαν να σταματήσουν οι επιχειρήσεις και να αρχίσουν εκ νέου οι διαπραγματεύσεις μεταξύ του τουρκικού κράτους και των εκπροσώπων των Κούρδων.

Ο Noam Chomsky, ο David Harvey, ο Etienne Balibar, η Judith Butler και ο Ιmmanuel Wallerstein είχαν υπογράψει επίσης αυτό το ψήφισμα.

Η αντίδραση της κυβέρνησης ήταν σκληρή: Ο Ερντογάν ανακήρυξε όσους είχαν υπογράψει «προδότες του έθνους», τα κυβερνητικά ΜΜΕ εκτιμούσαν ότι αυτοί οι διανοούμενοι «ήταν υποχείρια των αυτονομιστών τρομοκρατών» (Έτσι ονομάζει το ΡΚΚ o τουρκικός Τύπος).

Η κυβέρνηση επίσης οργάνωσε αμέσως 2071 ακαδημαϊκούς φιλικούς προς την εξουσία, που δημοσίευσαν ένα αντι-ψήφισμα στο οποίο στήριζαν τις επιχειρήσεις του στρατού και της αστυνομίας στις κουρδικές περιοχές. Ονομάζονταν «Ακαδημαϊκοί για την Τουρκία». Κανείς, όμως, δεν ασχολήθηκε με αυτό το αντι-ψήφισμα.

Το Ανώτατο Συμβούλιο Παιδείας, παρότι δεν διαθέτει ισχύ σε τέτοια ζητήματα, εξαρχής θέλησε διενεργήσει έρευνα ενάντια στους «Ακαδημαϊκούς για την Ειρήνη», και αργότερα ήταν οι ίδιοι οι Πρόεδροι των Πανεπιστημίων που ανέκριναν τα μέλη τους που είχαν υπογράψει. Πάνω από εκατό ακαδημαϊκοί απολύθηκαν και ο εισαγγελέας διέταξε έρευνα για την πλειονότητα των «Ακαδημαϊκών για την Ειρήνη».

Από την εβδομάδα, στο Δικαστικό Μέγαρο της Κωνσταντινούπολης έχει ξεκινήσει η δίκη αυτών των ακαδημαϊκών. Ο καθένας δικάζεται ξεχωριστά γιατί η τουρκική δικαιοσύνη πιθανότατα θέλει να αποφύγει μια μαζική αντίδραση και μια πολιτική και επαγγελματική συμπαράταξη. Οι υπογράφοντες κατηγορούνται ότι «έκαναν τρομοκρατική προπαγάνδα» και οι εισαγγελείς μπορούν να ζητήσουν μέχρι και πενταετή φυλάκιση.

«Το να απαιτεί κανείς την ειρήνη δεν είναι έγκλημα», «Τα πανεπιστήμια δεν υπέκυψαν ποτέ ούτε θα υποκύψουν», διαδηλώνουν οι καθηγητές και οι φίλοι τους που βρέθηκαν για υποστήριξη έξω από το Δικαστικό Μέγαρο.

Οι Ακαδημαϊκοί για την Ειρήνη, είχαν οργανωθεί και οι ίδιοι: Οι απολυμένοι καθηγητές και εκείνοι που αναγκάστηκαν σε παραίτηση έστησαν σε διάφορες πόλεις «Ακαδημίες Αλληλεγγύης», όπου κάνουν δημόσιες και δωρεάν διαλέξεις, ακριβώς όπως στα Λαϊκά ή στα Ανοιχτά Πανεπιστήμια. Κάποιοι από αυτούς τους ακαδημαϊκούς έπρεπε να φύγουν από την χώρα και βρίσκονται πια πρόσφυγες σε δυτικές χώρες όπου απολαμβάνουν την υποστήριξη των συναδέλφων τους και των ευρωπαϊκών και αμερικανικών πανεπιστημίων.

Αυτή η πρωτοβουλία και εκείνο το ψήφισμα διαθέτουν μια πολύ μεγάλη και σημαντική πολιτική αξία. Οι Κούρδοι κατηγορούσαν μέχρι και σήμερα τους διανοούμενους και τους ακαδημαϊκούς ότι σιώπησαν μπροστά στην βίαιη καταστολή που υπέστησαν οι Κούρδοι πολίτες.

* Ο Τούρκος δημοσιογράφος Ραγκίπ Ντουράν, με ρεπορτάζ και αναλύσεις, καταγράφει στο Tvxs.gr,  τις εξελίξεις στην Τουρκία. [Μετάφραση: Νίκος Μίχος]