Με το ποσοστό μόλυνσης να εκρήγνυται και την οικονομία να καταρρέει, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει αποτύχει θεαματικά ως διαχειριστής κρίσεων. Θα χρειαζόταν πιθανώς ένα τεράστιο σοκ για να επανεκλεγεί, αλλά φαίνεται ότι προσπαθεί να το προκαλέσει και αυτό.

Η τελευταία συνέντευξη του Αμερικανού προέδρου από πολλούς αναλυτές χαρακτηρίστηκε ως παρωδία, με αρκετούς να κάνουν λόγο για το τελευταίο λιθαράκι στην «ταφόπλακα» της καμπάνιας του Τραμπ για την επανεκλογή του στην προεδρία. Για άλλη μια φορά ήρθε σε αντιπαράθεση με δημοσιογράφο, τώρα με τον Τζόναθαν Σουάν της εκπομπής «Axios» του HBO, ο οποίος έφερε πολλές φορές σε δύσκολη θέση τον πρόεδρο των ΗΠΑ, που όμως δεν φάνηκε να πτοείται και συνέχισε να διαδίδει ψευδείς πληροφορίες για την κατάσταση με τον κοροναϊό στις ΗΠΑ.

Ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι όλα είναι «υπό έλεγχο». «Ο κόσμος πεθαίνει, είναι αλήθεια. Είναι αυτό που είναι. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε την κατάσταση υπό έλεγχο όσο μπορούμε. Πρόκειται για μια τρομερή πανδημία», είπε κυνικά.

Μεταξύ άλλων, ψευδώς ισχυρίστηκε ότι οι θάνατοι στις ΗΠΑ είναι χαμηλότεροι σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο, ενώ την ίδια ώρα προσπαθούσε να βρει το σωστό έγγραφο ανάμεσα σε μια σειρά από χαρτιά με διαγράμματα. «Χαμηλότερα από τον κόσμο; Τι;», είπε έκπληκτος και εκνευρισμένος ο δημοσιογράφος και όταν ο Τραμπ βρήκε το χαρτί, ο Σουάν το κοίταξε και τον αποστόμωσε λέγοντας: «Εσείς μιλάτε για θανάτους ανά κρούσματα. Εγώ σας μιλώ για θανάτους ανά ποσοστό πληθυσμού».

Στις δυο τελευταίες δημοσκοπήσεις ο Μπάιντεν προηγείται με 49% έναντι 41% του Τραμπ (Fox News) και με 55% έναντι 40% του προέδρου (ABC-«Washington Post»). Στη δημοσκόπηση της «Washington Post»-ABC News, μόνο το 38% ενέκρινε τη διαχείριση της κρίσης του κορονοϊού από τον πρόεδρο Τραμπ, ενώ στο ανάλογο ερώτημα τον Μάρτιο, το 51% ενέκρινε τους χειρισμούς του.

Ένας Αμερικανός πρόεδρος να ξεκινά έναν πόλεμο κάπου στον κόσμο για να κερδίσει τις εκλογές που πιστεύει ότι κινδυνεύει να χάσει, είναι ένα σενάριο γνωστό στους περισσότερους. Αλλά ένας Αμερικανός πρόεδρος που απειλεί να διεξαγάγει πόλεμο στις αμερικανικές πόλεις για να επιτύχει στην προεκλογική εκστρατεία, αυτό δεν ξανακούστηκε, σχολιάζει το Spiegel.

Την ίδια ώρα μέσα σε σύννεφα δακρυγόνων, η ομοσπονδιακή αστυνομία επιτίθεται με εργαλεία μάχης στο πλήθος, συλλαμβάνει διαδηλωτές στους δρόμους, ενώ τα βίντεο που δείχνουν την ανάπτυξη στρατιωτικών στρατευμάτων στις Ηνωμένες Πολιτείες μοιάζουν με σκηνές από βιντεοπαιχνίδι μάχης. Αλλά είναι αληθινά.

Η εισαγγελία μετά τη δημοσιοποίηση βίντεο που δείχνουν κουκουλοφόρους και με στρατιωτική περιβολή, ως ένα είδος προεδρικής πολιτοφυλακής, να συλλαμβάνουν διαδηλωτές του Black Lives Matter στο Πόρτλαντ ζητά έρευνα στην υπηρεσία εσωτερικής ασφάλειας. Ο κυβερνήτης του Όρεγκον και ο δήμαρχος της πόλης ζήτησαν την αποχώρηση των στρατευμάτων, ενώ ο γερουσιαστής των Δημοκρατικών, Τζεφ Μέρκλεϊ, δήλωσε πως «αυταρχικές κυβερνήσεις και όχι δημοκρατίες στέλνουν τζιπάκια χωρίς διακριτικά εναντίον διαδηλωτών». Η βαριά οπλισμένη δύναμη ασφαλείας συνήθως προορίζεται για αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις ή εναντίον λαθρεμπόρων ναρκωτικών. Δεν έχουν διακριτικά και τα οχήματά τους δεν έχουν πινακίδες.

«Όταν οι μητέρες βγαίνουν στους δρόμους – ιδιαίτερα εκείνες που ανήκουν σε προνομιούχες ομάδες – οι κυβερνήσεις το λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους. Ποιος θέλει να πυροβολήσει μια μαμά;» γράφουν οι New York Times σε ρεπορτάζ για  το «τείχος των μητέρων» στο Πόρτλαντ, το οποίο έχει αναλάβει τον αγώνα κατά της αστυνομικής βίας. «Κάθε βράδυ, οι μαμάδες ψεκάζονται με δακρυγόνα, συλλαμβάνονται αντιμετωπίζονται βίαια», λέει η Joselyn Merrill, μία από τις διαμαρτυρόμενες μητέρες, βετεράνος της Πολεμικής Αεροπορίας με τρία παιδιά.

«Ένα μέλος της εκκλησίας μου, ο οποίος είναι επίσης επίτροπος της πόλης, τραυματίστηκε, οι γιατροί που βγήκαν στους δρόμους έχουν στοχοποιηθεί. Αυτοί είναι άνθρωποι που προσφέρουν εθελοντικά το χρόνο τους για την ασφάλεια των ανθρώπων. Είναι σοκαριστικό ότι συμβαίνει αυτό. Ποτέ δεν πίστευα ότι αυτό θα συνέβαινε στο έδαφος των ΗΠΑ».

Ο Τραμπ κάνει κάτι που κανένας από τους προκατόχους του δεν έκανε: Εισβάλλει στις αμερικανικές πόλεις. «Θα αντιδράσουμε. Η Νέα Υόρκη, το Σικάγο, η Φιλαδέλφεια, το Ντιτρόιτ και η Βαλτιμόρη, κυβερνώνται από τη ριζοσπαστική αριστερά. Εάν ο Μπάιντεν κερδίσει την προεδρία, το ίδιο θα συμβεί και στην υπόλοιπη χώρα. Ολόκληρη η χώρα θα πάει στην κόλαση. Και δεν θα την αφήσουμε να πάει στην κόλαση» δήλωσε.

Το Πόρτλαντ ήταν η αρχή. Ο πρόεδρος θέλει τώρα να στραφεί σε πόλεις με το πρόσχημα της εγκληματικότητας, η οποία στην πραγματικότητα έχει ανέβει σε ορισμένα μέρη κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Αλλά η καταπολέμηση του εγκλήματος είναι συνήθως ευθύνη της τοπικής αστυνομίας, με τις ομοσπονδιακές δυνάμεις να μπαίνουν συνήθως μόνο εάν τους ζητηθούν από τις τοπικές αρχές. Την Τετάρτη, ο Τραμπ ανακοίνωσε «surge», έναν στρατιωτικό όρο από την περίοδο του πολέμου στο Ιράκ που περιγράφει μια μαζική αύξηση του αριθμού των στρατευμάτων με στόχο την ειρήνευση της χώρας. Εκατοντάδες ομοσπονδιακοί αξιωματικοί κατευθύνονται τώρα σε πόλεις όπως το Σικάγο.

Οι επικριτές προειδοποιούν ότι ο Τραμπ σπέρνει το χάος για να μπορεί μετά να απεικονιστεί ως σωτήρας και προχωρά σε μια απεγνωσμένη κίνηση ενός αποτυχημένου ηγέτη που ελπίζει να συμβεί κάποιο σημαντικό γεγονός που θα του επιτρέψει να επανεκλεγεί το Νοέμβριο – όπως μάχες στους δρόμους, ή ίσως ακόμη και ένα θαύμα.

Ιστορική αποτυχία

Η προεδρική καμπάνια του Ντόναλντ Τραμπ χαρακτηρίζεται από ιστορική αποτυχία. Ο άνθρωπος που πούλησε τον εαυτό του ως γεννημένος διευθυντής παρέλυσε κυριολεκτικά όταν η Αμερική αντιμετώπισε τη μεγαλύτερη κρίση της. Ο COVID-19 αποδόμησε πλήρως τα «ταλέντα» του Τραμπ.

Συνολικά, οι άνθρωποι που έχουν προσβληθεί στις ΗΠΑ ξεπερνούν τους 4,6 εκατ., ενώ ο απολογισμός των θυμάτων της πανδημίας του κορονοϊού έφθασε τους 154.834 νεκρούς στη χώρα, που υφίσταται μακράν το πιο βαρύ πλήγμα στον πλανήτη.

Οι ΗΠΑ έχουν εισέλθει σε «νέα φάση» της πανδημίας του κορονοϊού, που έχει πλέον εξαπλωθεί σε μεγάλο μέρος της αμερικανικής επικράτειας, εκτίμησε χθες η ειδική και επικεφαλής της task force η οποία συμβουλεύει τον Λευκό Οίκο, η Ντέμπορα Μπερξ.

Παράλληλα, η πανδημία ώθησε περίπου 30 εκατομμύρια Αμερικανούς στην ανεργία και «έκλεψε» 5 εκατομμύρια από την ασφάλιση υγείας τους. Με τον αυξανόμενο αριθμό μολύνσεων που εμποδίζουν την οικονομία να επιστρέψει στο προσκήνιο, η ύφεση αυξάνεται όλο και περισσότερο στην αμερικανική μεσαία τάξη.

Η ιδέα ότι οι ΗΠΑ είναι ένα ξεχωριστό έθνος είναι βαθιά αγκυροβολημένη στην αμερικανική ψυχή. Κι όμως. Κανένα ανεπτυγμένο έθνος δεν έχει διαχειριστεί την κρίση της πανδημίας με τόσο τρομερή αποτυχία, όσο οι ΗΠΑ. Η χώρα των 330 εκατομμυρίων μετρά 66.000 νέες μολύνσεις την ημέρα. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία φιλοξενεί 446 εκατομμύρια ανθρώπους, οι καθημερινές νέες μολύνσεις είναι λιγότερες από 5.000.

Ο κορυφαίος εμπειρογνώμονας πανδημίας των ΗΠΑ, Anthony Fauci, μια από τις τελευταίες φωνές λογικής που απομένουν στη διοίκηση του Τραμπ, το περιέγραψε ως «εφιάλτη». Αυτό ώθησε την ομάδα Τύπου του Τραμπ να ξεκινήσει μια εκστρατεία εναντίον του ανοσιολόγου, ο οποίος δεν έκανε τίποτα περισσότερο από το να περιγράψει επιστημονικά τα πράγματα. Αυτό από μόνο του ήταν αρκετό για να προσελκύσει την οργή του Τραμπ.

Ιερός πόλεμος

Η πανδημία του κορανοϊού θα μπορούσε να ήταν η ευκαιρία για τον Τραμπ να δείξει ότι ήταν πρόεδρος με ικανότητα κρίσης που ξεπερνά την κομματική γραμμή. Αντίθετα, ο Τραμπ μετέτρεψε τον αγώνα κατά του ιού σε ιερό πόλεμο, στον οποίο η μάσκα ήταν σύμβολο. Για μήνες, ο πρόεδρος αρνήθηκε να φορέσει μάσκα. Το μήνυμα που έστειλε ήταν σαφές: Μόνο οι αδύναμοι που είναι ευαίσθητοι στην προπαγάνδα των αριστερών mainstream μέσων φορούν μάσκες. Υπάρχουν αμέτρητα βίντεο στο διαδίκτυο, στα οποία εξαγριωμένοι υποστηρικτές του Τραμπ υπερασπίζονται το δικαίωμά τους για ψώνια χωρίς μάσκα.

Ταυτόχρονα κι εντελώς προκλητικά δε σταματά να διαφημίζει τη χρήση της υδροξυχλωροκίνης, για την μάχη κατά του κορονοϊού, παρά τις αντίθετες απόψεις που έχουν εκφράσει οι αξιωματούχοι δημόσιας υγείας. Επισήμανε δε ότι το φάρμακο απορρίφθηκε ως θεραπεία για τον κορονοϊό επειδή εκείνος είχε συστήσει τη χρήση του.
Είναι επανεκλέξιμος ένας πρόεδρος με τέτοιο καταστροφικό ρεκόρ; Εάν η κοινή λογική και οι κανόνες της πολιτικής εξακολουθούν να σημαίνουν κάτι, ο Τραμπ πρέπει να χάσει στις 3 Νοεμβρίου, σημειώνει το Spiegel.

Ο ρεπουμπλικανός δισεκατομμυριούχος υποψήφιος, με δυσχερή θέση στις δημοσκοπήσεις, φοβάται μία ταπεινωτική ήττα, που θα του έδινε την ιστορική διάκριση του πρώτου αμερικανού προέδρου εδώ και 25 χρόνια που δεν επανεκλέγεται για δεύτερη θητεία.

Φυσικά, τίποτε δεν έχει παιχτεί. Επειτα από τριάμισι χρόνια παλινωδιών, δεν αποκλείονται απροσδόκητα γεγονότα. «Δεν χάνω εγώ, οι δημοσκοπήσεις είναι απάτη» δήλωσε μετά τις δημοσκοπήσεις, ελπίζοντας πως θα επαναληφθεί το φθινόπωρο του 2016, όταν μόνο λίγοι πίστευαν ότι ο άπληστος καρχαρίας ακινήτων, ο οποίος καυχιόταν ότι μπορούσε να αρπάξει τις γυναίκες από τον καβάλο χωρίς να του ζητηθεί, θα κερδίσει. Ακόμα και την ημέρα των εκλογών, οι New York Times έκαναν λόγο για νίκη της Χίλαρι Κλίντον.

Πτώχευσε ως επιχειρηματίας και ως πολιτικός

Ίσως η μεγαλύτερη εσφαλμένη αντίληψη για τον Ντόναλντ Τραμπ πριν εκλεγεί ως πρόεδρος ήταν ότι, παρόλο που δεν είχε εμπειρία ως πολιτικός, ήταν καλός διευθυντής – ένας επιτυχημένος επιχειρηματίας και ένας αυτοδημιούργητος δισεκατομμυριούχος που γνώριζε τις συμφωνίες.

Αλλά αυτό ήταν λάθος ακόμη και τότε. Ο Τραμπ δεν ήταν ποτέ πολύ επιτυχημένος επιχειρηματίας. Κληρονόμησε μεγάλο μέρος της περιουσίας του, περισσότερα από 400 εκατομμύρια δολάρια, από τον πατέρα του, ενώ οι εταιρείες του σημείωσαν απώλειες ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων μόνο σε μια δεκαετία. Πολλές από τις εταιρείες του χρεοκόπησαν και οι ιστορίες των εργολάβων και των υπεργολάβων που ο Τραμπ δεν πλήρωσε ποτέ είναι διαβόητες.

Αλλά χρειάστηκε ο κοροναϊός για να ξεκαθαρίσει τι είναι πραγματικά ο Τραμπ και πως πτωχεύει όχι μόνο ως επιχειρηματίας, αλλά και ως πολιτικός και ως πρόεδρος.

Μέχρι στιγμής, κανένας υψηλόβαθμος Ρεπουμπλικανός πολιτικός δεν έχει στραφεί εναντίον του Τραμπ. Το μόνο ζήτημα στο οποίο πολλοί γερουσιαστές τον έχουν αντικρούσει είναι οι μάσκες και πώς να συγκρατηθεί ο ιός. Δεν χρειάζεται να φοβάται μια εξέγερση εναντίον του στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα.

Αλλά μια μικρή ομάδα Ρεπουμπλικανών έχουν γυρίσει την πλάτη τους στον Τραμπ και το κόμμα και αγωνίζονται σκληρά. Είναι το Lincoln Project, το οποίο διευθύνεται από πρώην Ρεπουμπλικάνους και πλημμυρίζει το διαδίκτυο με βίντεο που απευθύνονται στον πρόεδρο.

«Είναι η οικονομία, ηλίθιε»

Εκτός των άλλων ο Τραμπ έχει χάσει το πιο σημαντικό επιχείρημα της εκστρατείας του: μια ακμάζουσα οικονομία. Συνολικά, κάτι λιγότερο από 16,2 εκατομμύρια Αμερικανοί είναι γραμμένοι στο ταμείο ανεργίας. Αν προστεθούν και οι άνθρωποι εκείνοι το εισόδημα των οποίων μειώθηκε ή δεν ήταν μισθωτοί και αναγκάστηκαν να σταματήσουν την επαγγελματική δραστηριότητά τους, πάνω από 31 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν λαμβάνοντας σήμερα κάποιου είδους βοήθεια από το κράτος.

Πριν λίγες μέρες, το επιπρόσθετο επίδομα που δινόταν τους τελευταίους μήνες στους άνεργους Αμερικανούς πήρε τέλος, καθώς Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι στο Κογκρέσο δεν κατάφεραν να καταλήξουν σε συμφωνία για ένα καινούριο πρόγραμμα στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων εν μέσω της κρίσης του νέου κορονοϊού. Η διακοπή του «θα πλήξει άμεσα τους πιο ευάλωτους και θα οδηγήσει σε απλήρωτα ενοίκια, δάνεια και άλλες υποχρεώσεις», σχολίασε ο οικονομολόγος Ρίτσαρντ Κέρτιν, ο επικεφαλής μιας έρευνας που έκανε το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις από το Ινστιτούτο Aspen, ένα εξέχον αμερικανικό think tank, περίπου 20 εκατομμύρια ενοικιαστές στις ΗΠΑ μπορεί να αντιμετωπίσουν έξωση από τώρα έως τα τέλη Σεπτεμβρίου. Παρόλο που η κυβέρνηση των ΗΠΑ επέβαλε μερικό μορατόριουμ στις εξώσεις κατά τη διάρκεια της κρίσης, αυτοί οι περιορισμοί λήγουν αυτήν την εβδομάδα. Άλλα σημαντικά μέτρα βοήθειας απειλούν επίσης να εξαντληθούν σύντομα.

«Είναι η οικονομία, ηλίθιε», είναι ίσως το πιο διάσημο κομμάτι της αμερικανικής σοφίας, που αντικατοπτρίζει την πεποίθηση ότι κανένας υποψήφιος δεν μπορεί να επικρατήσει με κακή οικονομία. Η παρατήρηση φέρεται να αποδίδεται στον πολιτικό σχολιαστή και επικοινωνιολόγο James Carville, όταν ανέλαβε την προεκλογική καμπάνια του Μπιλ Κλίντον για την προεδρία με αντίπαλο τον πατέρα Μπους. Η φράση «Είναι η οικονομία, ηλίθιε», που είχε ως στόχο να καταδείξει τις κακές επιδόσεις της διακυβέρνησης Μπους στην οικονομία, αποτέλεσε ένα από τα τρία βασικά σημεία της εκστρατείας του Κλίντον.

Ο Μπους ήταν ο τελευταίος πρόεδρος των ΗΠΑ που απέτυχε για δεύτερη θητεία. Ο Τραμπ θα μπορούσε να είναι ο επόμενος.