Η προειδοποίηση του οίκου αξιολόγησης S&P να θέσει σε αρνητική προοπτική τις έξι χώρες της ευρωζώνης, που σήμερα βαθμολογούνται με τριπλό Α, δεν ήταν τελικά η κορυφή του παγόβουνου της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη. Κι ενώ Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκφράζουν την έκπληξη τους για την κίνηση του S&P, με τον επικεφαλής του Eurogroup, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, να χαρακτηρίζει υπερβολική και άδικη την απόφαση, που δεν έλαβε υπ’ όψιν την χθεσινή συμφωνία Μέρκελ-Σαρκοζί, ο οίκος «ξαναχτύπησε» σήμερα, θέτοντας σε καθεστώς επιτήρησης για πιθανή υποβάθμιση και τη μακροπρόθεσμη πιστοληπτική αξιολόγηση «ΑΑΑ» του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Πάντως, όπως αποκαλύπτει το XrimaNews.gr, η Γερμανία και άλλες χώρες του σκληρού πυρήνα του ευρώ έχουν ήδη υποβαθμιστεί από τις αγορές. Εν τω μεταξύ, ταραχή επικρατεί σήμερα στις αγορές, με το χρηματιστήριο της Αθήνας αλλά και τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια να υποχωρούν σε αρνητικό έδαφος. 

Ads

Πιθανή η υποβάθμιση και του EFSF
 
Μία ημέρα μετά την προειδοποίησή του για πιθανή μαζική υποβάθμιση κρατών μελών της ευρωζώνης, ο Standard&Poor’s έθεσε σήμερα σε καθεστώς επιτήρησης (CreditWatch) για πιθανή υποβάθμιση τη μακροπρόθεσμη πιστοληπτική αξιολόγηση «ΑΑΑ» του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Παράλληλα, επιβεβαίωσε τη βραχυπρόθεσμη αξιολόγηση «Α-1+» του EFSF.
 
Σύμφωνα με τον οίκο, η αξιολόγηση του EFSF θα μπορούσε να υποβαθμιστεί κατά μία ή δύο βαθμίδες. Η χαμηλότερη αξιολόγηση θα εξαρτηθεί από το αν θα υποβαθμιστούν ή όχι οι έξι χώρες της ευρωζώνης που διαθέτουν την κορυφαία αξιολόγηση «ΑΑΑ».

Τη χθεσινή προειδοποίησή του για πιθανή μαζική υποβάθμιση κρατών μελών της ευρωζώνης, ο επικεφαλής του οίκου για την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική την απέδωσε στους αυξανόμενους συστημικούς κινδύνους και το γεγονός ότι η κρίση μοιάζει να πλησιάζει στην καρδιά της Ευρώπης. «Επί του παρόντος, αντιμετωπίζουμε μια κατάσταση όπου η κρίση έχει εξελιχθεί από μια απλή κρίση χρηματοδότησης του κράτους σε μια κρίση όπου το τραπεζικό σύστημα βρίσκεται συστημικά αποδυναμωμένο και η αποτυχία να τεθούν τα πράγματα υπό έλεγχο έχει αυξήσει τις πιθανότητες επιβράδυνσης της πραγματικής οικονομίας», δήλωσε ο Μόριτζ Κρέμερ στη γερμανική τηλεόραση ARD. Όπως σημείωσε, «η σύνοδος κορυφής στα τέλη της εβδομάδας είναι μια καλή ευκαιρία να αλλάξουν τα πράγματα».

Άδικη η απόφαση

Υπερβολική και άδικη χαρακτήρισε ο επικεφαλής του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιούνκερ την απόφαση του οίκου Standard & Poor΄s να θέσει σε καθεστώς παρακολούθησης για πιθανή υποβάθμιση (credit watch negative) 15 χώρες μέλη της ευρωζώνης -πλην Ελλάδος και Κύπρου. Μιλώντας σε γερμανικό ραδιόφωνο,  ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, δήλωσε έκπληκτος γι’ αυτήν την κίνηση, σημειώνοντας τις προσπάθειες που καταβάλλονται τις τελευταίες ημέρες για να ξεπεραστεί η κρίση, όπως τα οικονομικά προγράμματα στην Ιταλία και την Ιρλανδία.

Την άποψη ότι στην απόφαση της Standard & Poor’ s δεν ελήφθησαν υπόψη οι ανακοινώσεις Μέρκελ και Σαρκοζί για αλλαγές στις ευρωπαϊκές συνθήκες εξέφρασε από την πλευρά του, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Φρανσουά Μπαρουέν, σχολιάζοντας την κίνηση του οίκου να θέσει σε καθεστώς παρακολουθησης 15 χώρες – μέλη της ευρωζώνης. Ανέφερε ακόμη ότι η Γαλλία δεν σχεδιάζει την επέκταση των μέτρων λιτότητας που έχουν ήδη ανακοινωθεί.

Σύμφωνα με αξιωματούχο του γαλλικού προεδρικού γραφείου, τον οποίο επικαλείται το Reuters, η απόφαση του S&P ελήφθη την περασμένη Τρίτη. Ο αξιωματούχος πρόσθεσε πως ο Νικολά Σαρκοζί ενημερώθηκε για την κίνηση του οίκου νωρίς τη Δευτέρα, πριν από την επίσημη ανακοίνωση, όπως προβλέπουν οι διαδικασίες των οίκων αξιολόγησης.

Από πλευράς Γερμανίες, η καγκελάριος, Άγκελα Μέρκελ, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, υποστήριξε ότι οι αποφάσεις του κάθε οίκου αξιολόγησης αποτελούν δική του ευθύνη. Επεσήμανε ότι οι ηγέτες της Eυρωζώνης θα λάβουν τις απαραίτητες αποφάσεις στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής προκειμένου να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη των αγορών. Ερωτηθείσα λίγο αργότερα σχετικά με την πιθανότητα υποβάθμισης, ανέφερε ότι δεν έχει τίποτα να προσθέσει σε όσα είχε ήδη πει.

Ευρωπαίοι επιθεωρητές στους οίκους
 
Πάντως, η Ε.Ε. αποφάσισε να απαντήσει και στην πράξη στους οίκους, με επισκέψεις επιθεωρητών της Ευρωπαϊκής Αρχής Αξιών και Αγορών (ESMA) στα γραφεία τους. Οι επιθεωρητές θα διερευνήσουν τον τρόπο με τον οποίο οι οίκοι προχωρούν σε υποβάθμιση των κρατικών ομολόγων. Οι επισκέψεις αφορούν τόσο τους τρεις «μεγάλους» οίκους αξιολόγησης S&P, Moody’s και Fitch όσο και τους μικρότερους ανταγωνιστές τους. Το πόρισμά της αναμένεται το αργότερο τον Απρίλιο.
 
Σημειώνεται πως διερεύνηση έχει ξεκινήσει ήδη από το Νοέμβριο, και οι ελεγκτές της ESMA θα συνεχίσουν την επιτόπια έρευνα στα γραφεία των οίκων μέχρι και το τέλος Δεκεμβρίου. «Πρόκειται να δημοσιεύσουμε την αναφορά με τα ευρήματα των επιτόπιων επιθεωρήσεων» ανέφερε στο Reuters εκπρόσωπος της ESMA, λέγοντας πως αυτό θα γίνει το αργότερο τον Απρίλιο.

Η Ευρωζώνη έχει ήδη υποβαθμισθεί

Μπορεί οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης να αρκούνται, προς το παρόν, στις προειδοποιήσεις για ενδεχόμενη υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης των ισχυρότερων κρατών της Ευρωζώνης αλλά για τις αγορές η υποβάθμιση έχει ήδη συμβεί, σημειώνει ο Πάνος Παναγιώτου, αναλυτής στο xrimanews.gr. Ίσως δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό αλλά υπάρχουν δύο βαθμολογίες της πιστοληπτικής ικανότητας των κρατών, η πρώτη αυτή των οίκων και η δεύτερη αυτή που προκύπτει από τις τιμές των ομολόγων και των CDS τους.

Με βάση τη δεύτερη βαθμολογία, η Γερμανία έχει ήδη χάσει την ΑΑΑ αξιολόγηση της και λαμβάνει Α2, δηλαδή έχει υποβαθμιστεί κατά 5 βαθμίδες. Για τη Γαλλία η βαθμολογία είναι Βαα3, δηλαδή 9 βαθμίδες χαμηλότερα από το ΑΑΑ, όπως ακριβώς και για την Αυστρία. Η Ιταλία λαμβάνει Α2/αρνητικό από τους οίκους αλλά Βα2 από τις αγορές, δηλαδή 7 βαθμίδες χαμηλότερα.

Για το Βέλγιο η βαθμολογία απ’ τις αγορές είναι Βα2, 10 βαθμίδες χαμηλότερα απ’ ότι λαμβάνει απ’ τους οίκους, για την Κύπρο η βαθμολογία είναι Β3, 6 βαθμίδες χαμηλότερα, ενώ ακόμη για την Ολλανδία η βαθμολογία είναι στο Α3, δηλαδή 6 βαθμίδες κάτω από το ΑΑΑ που της δίνουν οι οίκοι.

Συνολικά, στην Ευρώπη των 17 δεν υπάρχει ούτε μία χώρα με πιστοληπτική βαθμολογία ΑΑΑ απ’ τις αγορές ενώ 12 από τα 17 κράτη βρίσκονται στη βαθμίδα Β ή χαμηλότερα, με την Ελλάδα να βρίσκεται στο Ca.

Η πρώτη συνέπεια αυτής της εξέλιξης είναι η πίεση αλλά και η αφορμή ώστε οι οίκοι αξιολόγησης να προχωρήσουν σε υποβαθμίσεις κάτι το οποίο αποτελεί πολύ πιθανό σενάριο για το επόμενο διάστημα.

Η δεύτερη συνέπεια είναι η αύξηση του κόστους δανεισμού στην Ευρωζώνη η οποία κάνει δυσκολότερη την άντληση κεφαλαίων ενώ μειώνει τη δυνατότητα των κρατών να ασκήσουν κοινωνική πολιτική λειτουργώντας συνάμα ως τροχοπέδη στην ανάπτυξη.

Η τρίτη συνέπεια είναι ότι οι αγορές δε θεωρούν τα ομόλογα που εκδίδει το EFSF ως ΑΑΑ, παρά το γεγονός ότι οι οίκοι εξακολουθούν να τα βαθμολογούν με άριστα. Αυτό γιατί τα ομόλογα του EFSF είναι εγγυημένα από τα κράτη της Ευρωζώνης αλλά με βάση την πιστοληπτική βαθμολογία απ’ τις αγορές δεν υπάρχει πλέον χώρα στην ευρωζώνη με ΑΑΑ βαθμολογία. Έτσι όταν 17 χώρες χωρίς ΑΑΑ βαθμολογία εγγυώνται τα ομόλογα που εκδίδει ένας μηχανισμός, δεν είναι λογικό αυτά να λαμβάνουν άριστη βαθμολογία.

Ταραχή στις αγορές

Σε αρνητικό έδαφος υποχώρησε το Χρηματιστήριο την Τρίτη, ενώ με πτώση έκλεισαν τα κυριότερα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, καθώς, παρά τα σχέδια Μέρκελ – Σαρκοζί για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους εν όψει της Συνόδου Κορυφής στα τέλη της εβδομάδας, οι επενδυτές ανησυχούν ότι έρχονται νέες πιστολητικές υποβαθμίσεις στην Ευρωζώνη, ακόμα και των χωρών με αξιολόγηση «ΑΑΑ», μετά την προειδοποίηση της Standard & Poor’s.

Στις 679,01 μονάδες έκλεισε την Τρίτη ο Γενικός Δείκτης τιμών του Χρηματιστηρίου Αθηνών, κατά 2,04% πιo κάτω από το κλείσιμο της Δευτέρας.  Η ημερήσια αξία των συναλλαγών διαμορφώθηκε σε  30,82 εκατ. ευρώ.
 
Η ισοτιμία ευρώ – δολαρίου βρίσκεται στα 1,33840 δολάρια ενώ το spread του δεκαετούς ομολόγου του ελληνικού δημοσίου διαμορφώνεται στις 2.786,7 μονάδες βάσης.
 
Με πτώση έκλεισαν τα κυριότερα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια. Πάντως, οι επενδυτές είναι αισιόδοξοι για τις αποφάσεις της επικείμενης συνόδου κορυφής της ΕΕ την Πέμπτη και την Παρασκευή, με αποτέλεσμα οι απώλειες στις κεφαλαιαγορές να περιοριστούν.
 
Ο πανευρωπαϊκός δείκτης FTSEurofirst 300 index έκλεισε ανεπισήμως με πτώση 0,2% στις 991,60 μονάδες. Η μεγαλύτερη γερμανική εταιρεία Cash & Carry Metro σημείωσε τη μεγαλύτερη πτώση, μετά τις απογοητευτικές ανακοινώσεις για τις προοπτικές της.

Την ίδια ώρα, η απόδοση του 10ετούς γαλλικού ομολόγου αναφοράς αυξήθηκε έως το 3,29% (από 3,19% στο άνοιγμα της αγοράς) και του αντίστοιχου γερμανικού τίτλου στο 2,27% από 2,24%. Η διαφορά απόδοσης γαλλικών-γερμανικών ομολόγων διευρύνθηκε μέχρι τις 106 μονάδες βάσης, από 99 νωρίτερα το πρωί. Και στην Ιταλία συνεχίζεται η πτωτική πορεία των αποδόσεων και ο αντίστοιχος τίτλος υποχωρεί στο 5,82% από 6,05%. Τις προηγούμενες εβδομάδες είχε ξεπεράσει το 7%.
 
Στο Τόκιο ο δείκτης NIKKEI 225 έκλεισε στις 8.575,16 μονάδες, με πτώση 1,39%
 
Στη Wall, Street ο δείκτης Dow Jones κινείται ανοδικά κατά 0,28% και ο NASDAQ καταγράφει απώλειες 0,07%.