Ο Πούτιν πήρε το όπλο του και γονάτισε τις ευρωπαϊκές αγορές. Εάν πρόκειται για την χαριστική βολή  ή εάν έπεται ακόμη πιο δραματική συνέχεια θα το δείξει το εγγύς μέλλον, ήδη όμως η απόφαση της Μόσχας να διακόψει την παροχή αερίου μέσω του  Nord Stream έως ότου αρθούν οι κυρώσεις οδηγεί την Ευρώπη ένα βήμα πριν από το ενεργειακό κραχ.

Ads

Σύμφωνα με το Reuters, ο Πούτιν είναι εκείνος που σπρώχνει την Ευρώπη στον «ενεργειακό ρουβίκωνα» – σύμφωνα με το Κρεμλίνο οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι είναι εκείνοι που πυροβολούν τα πόδια τους επιμένοντας σε κυρώσεις που δεν μπορούν να αντέξουν. Και που οδηγούν σε «διαρκή επιδείνωση την ζωή των ευρωπαίων πολιτών και τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις», όπως είπε, στέλνοντας και σαφές πολιτικό μήνυμα, ο εκπρόσωπος του Βλαντιμιρ Πούτιν, ο Ντμίτρι Πεσκόφ.

Η ανακοίνωση –τελεσίγραφο του Πεσκόφ ότι οι στρόφιγγες του Nord Stream θα παραμείνουν ερμητικά κλειστές μέχρι να αρθούν οι κυρώσεις έφεραν, σε πρώτο χρόνο, αιμορραγία στις αγορές της Ευρώπης. Οι ευρωπαϊκές τιμές του αερίου έκαναν νέο άλμα 30% στα 282 ευρώ ανά MWh, τα χρηματιστήρια υπέκυψαν σε μαζικό κύμα πωλήσεων και το ευρώ  κάτω από το 0,99 δολάρια για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια.

Η καθίζηση αυτή του ευρώ είναι, κατά πολλούς αναλυτές, το νέο «πυρηνικό» όπλο του ενεργειακού πολέμου. Ένα φθηνό και ανταγωνιστικό νόμισμα μπορεί να ήταν επί χρόνια το ιδανικό σενάριο της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, και δη της εξαγωγικής – κατά τραγική ειρωνεία όμως, η προσδοκία τους έγινε πραγματικότητα στην χειρότερη συγκυρία: το ευρώ αποδυναμώνεται εν μέσω ιστορικής ενεργειακής κρίσης που κάνει πανάκριβες τις αγορές και εισαγωγές πετρελαίου (το οποίο τιμολογείται σε δολάρια) και διαβρώνει ακόμη περισσότερο την αγοραστική δύναμη των πολιτών της ευρωζώνης.

Ads

Σε δεύτερο επίπεδο, η κίνηση του Πούτιν φέρνει την Ευρώπη μια ανάσα πια από τον εφιάλτη: Ο χειρότερος χειμώνας που έχει βιώσει η ήπειρος μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο δεν είναι πια απλό σενάριο, μοιάζει αναπόδραστη πραγματικότητα.

Η JP Morgan προειδοποιεί πως «το χειρότερο σενάριο για την Ευρώπη γίνεται πλέον το βασικό και προβλέπει νέο εκρηκτικό ράλι σε φυσικό αέριο και ρεύμα. Η Morgan Stanley υπολογίζει ότι ο ενεργειακός λογαριασμός για την Ευρώπη θα ανέβει πλέον στα 1,4 τριςς δολάρια – ποσό, που όπως τονίζει ο οίκος, σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να επωμιστούν μόνον οι τελικοί καταναλωτές.

Σύμφωνα με την Morgan Stanley, το κόστος για το φυσικό αέριο και το ηλεκτρικό ρεύμα που θα καταναλωθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι αυξημένο  κατά 1,2 τρισ. ευρώ (ή 8% του ΑΕΠ), από τα επίπεδα των 200 δισ. ευρώ τον χρόνο που ήταν πριν από την ενεργειακή κρίση.

Ο οίκος εκτιμά επίσης ότι οι τιμές του ρεύματος θα αυξηθούν επιπλέον κατά 100-400%. Και σύμφωνα με ανάλυση της Bernstein που επικαλείται το Reuters, μόνον στην Γερμανία οι λογαριασμοί των νοικοκυριών στη Γερμανία θα μπορούσαν να ξεπεράσουν τα 10.000 ευρώ σε ετήσια βάση – ποσό  τετραπλάσιο σε σχέση με τα περσινά επίπεδα. Το αντίστοιχο κόστος στην Βρετανία εκτιμάται ότι θα υπερτριπλασιαστεί και θα ξεπεράσει τις 6.000 στερλίνες.

Το μόνο ερώτημα πια, ενώπιον αυτού του εξωπραγματικού κόστους, είναι τι προλαβαίνει να κάνει η Ευρωπαϊκή Ενωση και εάν το, τραγικά καθυστερημένο, έκτακτο σχέδιο φον ντερ Λάιεν μπορεί να αποτρέψει ‘έναν χειμώνα κοινωνικής διάλυσης και συντριβής.

Το επικρατέστερο σενάριο, σύμφωνα με το Bloomberg, είναι πως το σχέδιο που θα ανακοινωθεί στις 14 Σεπτεμβρίου θα προβλέπει πλαφόν στις τιμές του αερίου και παράλληλες έκτακτες πιστωτικές γραμμές για τους παρόχους ενέργειας προκειμένου να μην καταρρεύσουν από τα υπέρογκα κόστη.

Εάν αυτό είναι και το τελικό μοντέλο που θα επιλεγεί, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα κληθούν να κινηθούν σε συμπληγάδες – ανάμεσα στην κοινωνική οργή και απόγνωση από την μία πλευρά, και την απειλή μαζικών χρεοκοπιών ενεργειακών παρόχων από την άλλη.