Τον περασμένο μήνα, ο Πάπας Φραγκίσκος απολογήθηκε για τα «σοβαρά λάθη» που έγιναν όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίον η Καθολική Εκκλησία χειρίστηκε το τεράστιο σκάνδαλο σεξουαλικής κακοποίησης στη Χιλή. Ο Ποντίφικας κατηγορείται από πολλούς Χιλιανούς για την απόφασή του να διορίσει επικεφαλής στην μητρόπολη της Οζόρνο τον επίσκοπο Juan Barros, ο οποίος κατηγορείται για τη συγκάλυψη του σκανδάλου σεξουαλικής κακοποίησης εφήβων από τον μέντορά του, πατέρα Fernando Karadima. Το σκάνδαλο πλήττει την εικόνα του Πάπα Φραγκίσκου προσωπικά, καθώς ο προκαθήμενος της Καθολικής Εκκλησίας είχε υπερασπιστεί με τον πιο απερίφραστο τρόπο τον επίσκοπο Barros κατά την επίσκεψη του στη Χιλή. Ωστόσο, ο Φραγκίσκος τις τελευταίες εβδομάδες έκανε μία μεγάλη στροφή, μία αλλαγή τακτικής που ίσως, προκαλέσει «τσουνάμι». 

Ads

Την περασμένη Παρασκευή, 34 επίσκοποι της Χιλής, σε έκτακτη συνάντησή τους με τον Πάπα για τον τρόπο με τον οποίον χειρίστηκαν το σκάνδαλο, έθεσαν τις παραιτήσεις τους στη διάθεση του Φραγκίσκου. Ήταν μια κίνηση χωρίς προηγούμενο. 

Λίγες ημέρες μετά, η ισπανική El País έγραφε ότι ο Χιλιανός Juan Carlos Cruz, θύμα σεξουαλικής κακοποίησης από ιερέα, είχε μακρά συνάντηση με τον Πάπα Φραγκίσκο, κατά τη διάρκεια της οποίας μίλησε ανοιχτά για την ομοφυλοφιλία του. «Δεν έχει σημασία ότι είσαι ομοφυλόφιλος. Ο Θεός σε δημιούργησε έτσι, αυτός είναι ο τρόπος που θέλει να είσαι, δεν πειράζει και πρέπει να είσαι ευχαριστημένος με το ποιος είσαι», είπε ο Φραγκίσκος σύμφωνα με τον Κρουζ.

Διαβάστε ακόμα: «Το πρωτείο του Πάπα: η ιστορία του από τις απαρχές μέχρι σήμερα» του Κλάους Σβατζ

Ads

Τα γεγονότα είναι πλέον καταιγιστικά και υποδηλώνουν την τακτική του Πάπα Φραγκίσκου να επαναφέρει το ζήτημα ψηλά στην ατζέντα. Καθώς η Καθολική Εκκλησία προσπαθεί να διαχειριστεί τους μετασεισμούς από τα σκάνδαλα σεξουαλικής κακοποίησης σε όλο τον κόσμο, οι προσπάθειες «επανόρθωσης» στη Χιλή αποτελούν ένδειξη είτε μιας νέας, διαφορετικής προσέγγισης, είτε ακόμη και της εξαιρετικής δυσκολίας ανάκαμψης με την οποία βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη η Εκκλησία μετά από χρόνια κακοδιοίκησης και λανθασμένων χειρισμών.

Η Εκκλησία της Χιλής ασχολείται -δημοσίως τουλάχιστον- με το σκάνδαλο σεξουαλικής κακοποίησης παραπάνω από μία πενταετία. Το 2011, το Βατικανό ανακοίνωσε ότι ο Karadima κρίθηκε ένοχος για σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων. Όμως, στα χρόνια που ακολούθησαν το μόνο που έκαναν οι επίσκοποι ήταν να κρατήσουν τα θύματα στη σκιά. Για την ακρίβεια, να τα φιμώσουν. Δεν πρόκειται για εικασία. Μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που διέρρευσαν αποδεικνύουν ότι δύο καρδινάλιοι προσπάθησαν να μπλοκάρουν τον δρόμο του Cruz προς την Επιτροπή Προστασίας Ανηλίκων του Πάπα Φραγκίσκου. Τα θύματα κατηγορούσαν τον Barros, ο οποίος συνεργαζόταν επί τριάντα ολόκληρα χρόνια με τον Karadima, για συγκάλυψη. Παρά ταύτα, το 2015, ο Φραγκίσκος τον διόρισε Επίσκοπο της Νότιας Χιλής.

Ο Πάπας χαρακτήρισε «ανόητους» όσους διαμαρτυρήθηκαν τότε, λέγοντας ότι δεν είχαν αποδείξεις εναντίον του Barros. Τρία χρόνια αργότερα, κατά την επίσκεψή του στη Λατινική Αμερική, ο Πάπας επέμεινε στην εμπρηστική ρητορική του. «Θα μιλήσω μόνο όταν κάποιος μου φέρει αποδείξεις εναντίον του επισκόπου Barros» δήλωνε ο Φραγκίσκος από την Iquique, μια πόλη στη βόρεια Χιλή, τον Ιανουάριο του 2018. «Αλλά δεν υπάρχει η παραμικρή απόδειξη. Είναι όλα συκοφαντίες. Είναι σαφές;», έλεγε. Και μάλιστα, λίγο αργότερα, επανέλαβε τη θέση του κατά τη διάρκεια συνομιλίας με δημοσιογράφους μέσα στο παπικό αεροπλάνο: «Κάποιος που επιμένει, χωρίς να έχει αποδείξεις, ότι έχετε κάνει κάτι, είναι συκοφάντης». Τα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης, αλλά και οι Χιλιανοί Καθολικοί σοκαρίστηκαν με τις δηλώσεις.

image

Αλλά, λίγους μήνες μετά, ο Φραγκίσκος άλλαξε τακτική. Όταν οι ερευνητές του Βατικανού συνέταξαν μια έκθεση 2.300 σελίδων βασισμένη σε 64 συνεντεύξεις για το τι πραγματικά συνέβη στη Χιλή, ο Πάπας έγραψε μια επιστολή προς τους επισκόπους της χώρας ομολογώντας «πόνο και ντροπή» για όσα έχουν συμβεί.

Παραδέχτηκε ότι είχε κάνει «σοβαρά λάθη στην εκτίμηση της κατάστασης, κυρίως λόγω της έλλειψης έγκυρων πληροφοριών». Στη συνέχεια, κάλεσε τους επισκόπους να συναντηθούν μαζί του στη Ρώμη, αλλά και τα θύματα της Χιλής να μοιραστούν μαζί του τις ιστορίες τους.

Οι συναντήσεις του Φραγκίσκου με τους επισκόπους κράτησαν τρεις ημέρες και κατέληξαν με την υποβολή των παραιτήσεών τους, καθώς ζητούσαν συγχώρηση για τα «σοβαρά λάθη και τις παραλείψεις» που διέπραξαν, όπως είπαν. Δεν είναι γνωστό εάν ο Φραγκίσκος κάνει δεκτές τις παραιτήσεις -και εάν ναι, πόσες και ποιες.

Κατά το theatlantic το πιο σημαντικό είναι η αλλαγή τακτικής του Φραγκίσκου: Ο εμπρηστικός λόγος με τον οποίον υπεραμυνόταν απέναντι στους κατηγόρους της Καθολικής Εκκλησίας -λέγοντας μάλιστα σε όσους ασκούσαν κριτική ότι ‘τους τραβάνε από τη μύτη οι αριστεροί που ενορχηστρώνουν όλα αυτά’- μετατόπισε το κέντρο βάρους στα κακοποιημένα θύματα και στα λάθη της Εκκλησίας.

«Πέρασα μια εβδομάδα στο Βατικανό και μίλησα με τον Πάπα για ώρες», είπε ο Cruz, στη συνέντευξή του στο El País. «Ο Πάπας μας υποδέχτηκε σαν βασιλιάδες στη Σάντα Μάρτα», τον ξενώνα του Βατικανού, όπου ζει ο Φραγκίσκος «και αντιμετώπισε τους επισκόπους σαν να ήταν παιδιά».  Παρά το γεγονός ότι οι φερόμενες παρατηρήσεις του Πάπα για την ομοφυλοφιλία του Cruz δεν έχουν επιβεβαιωθεί από το Βατικανό, είναι σύμφωνες με την προσέγγισή του. 

Τα σκάνδαλα ωστόσο, δεν έχουν τέλος. Ο Πάπας Φραγκίσκος δεν έχει να αντιμετωπίσει μόνο την υπόθεση της Χιλής, καθώς υπάρχουν καταγγελίες ακόμη και για κορυφαίους συμβούλους του.

O καρδινάλιος Τζορτζ Πελ, o τρίτος σημαντικότερος αξιωματούχος της Αγίας Έδρας, ο υπουργός Οικονομικών του Βατικανού, που ο ίδιος ο Φραγκίσκος έφερε από την Αυστραλία, αντιμετωπίζει κατηγορίες για σεξουαλικά εγκλήματα στην πατρίδα του. Δεν έχει γίνει γνωστή καμία λεπτομέρεια για τις κατηγορίες παρά μόνο η ημερομηνία της δίκης: 18 Ιουλίου. Πάντως η άσκηση της δίωξης έρχεται μετά από έρευνα που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Αυστραλία από το 2012 και αφορούσε σε καταγγελίες για σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων. Η περίπτωση Πελ είναι το πιο πρόσφατο κρούσμα. 

Αρκετοί ιερείς από την ιδιαίτερη πατρίδα του Πελ έχουν καταδικαστεί για κακοποίηση παιδιών. Μία από τις περιπτώσεις είναι του Gerald Ridsdale, ο οποίος κρίθηκε ένοχος για σεξουαλική κακοποίηση 65 παιδιών από τη δεκαετία του 1960 έως τη δεκαετία του 1980, σύμφωνα με τους The New York Times. Στη νησιωτική κοινότητα του Γκουάμ έχουν καταγραφεί επίσης, πάρα πολλά κρούσματα σεξουαλικής κακοποίησης -συνολικά 168 περιπτώσεις οι οποίες έχουν καταλήξει σε ομοσπονδιακά και τοπικά δικαστήρια από το 2016, σύμφωνα με το Pacific Daily News.

Οι προσπάθειες του Πάπα για τη Χιλή έχουν μόλις αρχίσει, αλλά όπως είπε ο Cruz, στην El País, είναι αισιόδοξος. «Θα προκαλέσουν τσουνάμι. Μετά τη Χιλή θα ακολουθήσουν και άλλες χώρες».

Όπως έγινε γνωστό χθες, οι αρχές της Καθολικής Εκκλησίας στην πόλη Ρανκάγουα στη Χιλή έθεσαν σε διαθεσιμότητα 14 ιερείς καθώς διεξάγεται έρευνα σε βάρος τους για «ανάρμοστη συμπεριφορά». Η είδηση έγινε γνωστή έπειτα από σύνοδο 68 ιερέων της Επισκοπής της Ρανκάγουα, η οποία βρίσκεται νότια της πρωτεύουσας Σαντιάγο. «Ελήφθησαν προληπτικά μέτρα», δήλωσε ο αξιωματούχος της Επισκοπής της Ρανκάγουα, Γκάμπριελ Μπεθέρα. Το Βατικανό ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι ο Πάπας Φραγκίσκος θα δεχθεί μια δεύτερη ομάδα θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης από ιερείς στη Χιλή.