Η ίδια η έννοια της Δημοκρατίας και το όνομα του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ είναι οι δύο ορκισμένοι εχθροί των Τούρκων ισλαμιστών, που είναι στην εξουσία εδώ και 19 χρόνια.

Ads

Οι ισλαμιστές και άλλοι αντιδραστικοί που χρησιμοποιούν τη θρησκεία, μάχονται ενάντια σε αυτούς τους δύο στόχους από την ίδρυση της Δημοκρατίας (1923). Ο λόγος είναι πολύ απλός: Η Δημοκρατία είναι λαϊκή, καταπολεμά την υπεροχή της θρησκείας έναντι του έθνους και αντιτίθεται στην κυριαρχία και τα προνόμια των θρησκευτικών αιρέσεων. Επιπλέον, η Δημοκρατία, θεωρητικά και πρακτικά, έως την έλευση του Ερντογάν στην εξουσία, δεν λαμβάνει υπόψη τη θρησκευτική ταυτότητα των πολιτών της. Οι ισλαμιστές συντάσσονται γύρω από την πίστη, ενώ η Δημοκρατία υπερασπίζεται τη λογική και την επιστήμη.

Ο Ατατούρκ και η κλασική και παραδοσιακή τουρκική ιδεολογία, η οποία εκφράστηκε μετά το θάνατό του (1938), παρά τις ατέλειες και τις αδυναμίες της, παρά τον εθνικισμό και τον κρατισμό της, έχουν σχετικά καλά εδραιωθεί στην τουρκική κοινωνία. Εξαιρουμένων των ισλαμιστών, των Κούρδων και της ανεξάρτητης αριστεράς, ο Ατατούρκ και ο Κεμαλισμός αποτελούν την ένδειξη και το θεμέλιο της εθνικής ενότητας στην Τουρκία.

Δεν πρέπει, επίσης, να ξεχνούμε ότι σήμερα στην Τουρκία τρεις μεγάλες πολιτικές δυνάμεις παλεύουν για την εξουσία:

Ads

Πρώτη, οι ισλαμιστές του Ερντογάν που υποστηρίζονται από την εθνικιστική ακροδεξιά («MHP») και ακολουθούνται από τους υποστηρικτές της Ευρασίας, μέλη μερικών μικρο-ομάδων του Παλαιού Καθεστώτος. Αυτοί οι τελευταίοι, εναντιώνονται σε μία φιλοδυτική Τουρκία και θέλουν να συνασπιστούν με τη Ρωσία και την Κίνα.

Δεύτερη, οι Κεμαλιστές που ισχυρίζονται ότι είναι οι πραγματικοί ιδρυτές της Δημοκρατίας και ο αυθεντικός πυρήνας του τουρκικού Κράτους. Έχασαν την εξουσία και θέλουν να την ξανακερδίσουν. Αυτό το λαϊκό κόμμα, από τους Σοσιαλδημοκράτες μέχρι τους φιλελεύθερους, είναι κατ’αρχήν φιλοευρωπαϊκό, αλλά ο εθνικισμός και ο κρατισμός τους τούς ωθούν προς τον Ερντογάν ως προς το θέμα των συγκρούσεων μεταξύ Άγκυρας, αφενός, και των Βρυξελλών ή της Ουάσινγκτον, αφετέρου.

Τρίτη, τέλος, οι Κούρδοι και η τουρκική ανεξάρτητη αριστερά, που αντιτίθενται στις δύο πρώτες πολιτικές δυνάμεις, καθώς είναι κατά του εθνικισμού και του κρατισμού. Τάσσονται υπέρ της δημοκρατίας και της ειρήνης. Τάσσονται εξ ορισμού υπέρ των αξιών της Δύσης, αλλά δεν υπερασπίζονται τυφλά όλες τις πολιτικές των Βρυξελλών και της Ουάσινγκτον.

Αυτό το τρίο βρίσκεται σε συνεχή κυκλική πάλη. Οι Ισλαμιστές πολεμούν τους Κεμαλιστές και τους Κούρδους. Οι Κεμαλιστές αντιτίθενται στους ισλαμιστές και τους Κούρδους. Και οι Κούρδοι αγωνίζονται ενάντια στην ισλαμική εξουσία και την κεμαλική αντιπολίτευση.

Είναι βέβαιο ότι, εάν μία από αυτές τις τρεις πολιτικές δυνάμεις καταφέρει να συμμαχήσει με μία άλλη, η τρίτη σχεδόν αυτομάτως θα χάσει. Δεδομένης της ανταγωνιστικής αντίφασης, οι ισλαμιστές δεν μπορούν να συμφωνήσουν με το κεμαλιστικό μέτωπο. Απομένουν, επομένως, δύο επιλογές:

Η συμφωνία μεταξύ των Ισλαμιστών και των Κούρδων. Ξεκίνησε, αλλά κατέρρευσε. Η τακτική συμμαχία μεταξύ των Κεμαλιστών και των Κούρδων. Ήδη πέτυχε πολύ στις τελευταίες τοπικές εκλογές.

Η πολιτική ουδόλως αποτελεί επιστημονικό πεδίο. Οι παραλλαγές είναι πάρα πολλές και οι αλλαγές στο χαρακτήρα, ακόμη και στη φύση, συχνότατες και ραγδαίες.

Ο Ερντογάν θέλει να γίνει τόσο δημοφιλής, όσο ο Ατατούρκ. Ο ισλαμισμός, όμως, δεν είναι μία ισχυρότερη και πιο σύγχρονη ιδεολογία από τον κεμαλισμό. Ούτε ο κεμαλισμός είναι μία ισχυρότερη και πιο σύγχρονη ιδεολογία από την Αριστερά. Επιπλέον, ο αδαής Ερντογάν, ο «Μεγάλος Ματαιόδοξος» δεν έχει τις αρετές του στρατιωτικού και του πολιτικού άνδρα που γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη.

Ο Πρόεδρος προσπαθεί εδώ και 19 χρόνια, μέσω των μεταρρυθμίσεων και των εκστρατειών του, να εξαφανίσει κάθε ίχνος του Ατατούρκ και του κεμαλισμού που εξακολουθεί στην ουσία να υπάρχει στην τουρκική κοινωνία.

Αυτή μόνο τη βδομάδα, απαγόρευσε τον εορτασμό της Ημέρας Εθνικής Κυριαρχίας της 23ης Απριλίου, ημερομηνίας έναρξης της πρώτης Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας το 1921 στην Άγκυρα. Η ίδια η ιδέα της Συνέλευσης έρχεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα του καθεστώτος Ενός Ανδρός. Αλλά η ιστορία μάς έχει ήδη δείξει ότι όλοι οι Μοναδικοί Άνδρες κατέληξαν Μόνοι Άνδρες.

*Ο Τούρκος δημοσιογράφος Ραγκίπ Ντουράν, με ρεπορτάζ και αναλύσεις, καταγράφει κάθε Σαββατοκύριακο στο Tvxs.gr,  τις εξελίξεις στην Τουρκία.