Η νέα σχολική χρονιά ξεκίνησε στην Τουρκία με αλλαγές τόσο κραυγαλέες ώστε η είδηση έχει κάνει τον γύρο του κόσμου. Ενδεικτικό της πολιτικής Ερντογάν είναι ότι η Θεωρία της Εξέλιξης αφαιρείται από την ύλη, ενώ οι διδακτικές ώρες για τα «κοσμικά ιδεώδη» του Κεμάλ Ατατούρκ γίνονται όλο και λιγότερες.

Ads

H εκπαιδευτικός Ayşe Kazancı αποφάσισε μετά από 25 χρόνια διδασκαλίας να συνταξιοδοτηθεί πρόωρα.

Η Ayşe -δεν πρόκειται για το πραγματικό της όνομα, όπως οι περισσότεροι αντιφρονούντες στην Τουρκία, φοβάται τις διώξεις Ερντογάν- διδάσκει Κοινωνικές Επιστήμες.

Αριστερή, που στηρίζει τα αιτήματα των Κούρδων, η Ayşe έχει αντιμετωπίσει διάφορα προβλήματα εξαιτίας της ακτιβιστικής δράσης της, αφού εκτός των άλλων συμμετείχε στις απεργίες της Ένωσης Δασκάλων. Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου 2016, βρίσκεται «υπό έρευνα».

Ads

Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, σύμφωνα με τον Guardian, ήταν το αναλυτικό πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας. Για παράδειγμα, η Εισαγωγή στη Θεωρία της Εξέλιξης έχει αφαιρεθεί από τα σχολικά βιβλία.

Επίσης, ο χρόνος  για τη διδασκαλία των κοσμικών ιδεωδών, που υιοθετήθηκαν από τον ιδρυτή του τουρκικού κοσμικού κράτους, Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, μειώνεται δραματικά.

Τώρα οι εκπαιδευτικοί στα δημόσια σχολεία είναι υποχρεωμένοι να διδάξουν τη τζιχάντ.

Σύμφωνα με την κυβέρνηση Ερντογάν η αλλαγή εντάσσεται στο πλαίσιο της προσπάθειας «να αντιμετωπιστεί η βία που έχει ως δικαιολογία τη θρησκεία».

Οι αλλαγές έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από τους κοσμικούς.

image

«Η κυβέρνηση έχει ατζέντα για την εκπαίδευση, διότι το σχολείο επηρεάζει τη σκέψη της νεολαίας, γεγονός υψίστης σημασίας γι’ αυτούς» λέει η Kazancı.

«Οι αλλαγές [στο πρόγραμμα σπουδών] είναι ιδεολογικές, όχι επιστημονικές και ακαδημαϊκές. Ο τρόπος που χειρίζονται την Ιστορία και το γεγονός ότι αποφεύγουν τη Θεωρία της Εξέλιξης δεν είναι καλό για τα παιδιά».

image

Η εκπαίδευση έχει αναδειχθεί σε μείζον θέμα στην Τουρκία, η οποία παραμένει πολωμένη και βαθιά τραυματισμένη μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα.

Άλλωστε, οι διώξεις των αντιφρονούντων, στο όνομα των εκκαθαρίσεων μετά και το αμφισβητούμενο δημοψήφισμα που έδωσε υπερεξουσίες στον Ερντογάν, έχουν ενταθεί. Περίπου 33.000 δάσκαλοι έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα.

Οι κοσμικοί υποστηρίζουν ότι οι αλλαγές στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα προδίδουν τις θεμελιώδεις αξίες της κοσμικής δημοκρατίας του Ατατούρκ και ότι πρόκειται για μια προσπάθεια να ενσταλάξουν τις σουνιτικές ισλαμικές θέσεις στη νεολαία. Η κυβέρνηση επιμένει ότι «οι αλλαγές είναι απαραίτητες στην προετοιμασία των μαθητών για μια ανταγωνιστική σταδιοδρομία».

«Είμαστε μετριοπαθείς» δήλωσε ο υπουργός Παιδείας, Ισμέτ Γιλμάζ, υπερασπιζόμενος τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις. «Θέλουμε ένα ποιοτικό εκπαιδευτικό σύστημα που να μας βοηθά να κοιτάξουμε προς τα εμπρός».

Η «εξαφάνιση» της Θεωρίας της Εξέλιξης από τα βιβλία του γυμνασίου δικαιολογήθηκε μάλιστα, από στελέχη του τουρκικού Υπουργείου Παιδείας ως εξής: «Το θέμα ήταν εξαιρετικά περίπλοκο για τους μαθητές, ως εκ τούτου θα το διδαχθούν στο πανεπιστήμιο».

image

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Νουμάν Κουρτουλμούς, περιέγραψε τη Θεωρία της Εξέλιξης ως μία «’αρχαϊκή’ θεωρία που στερείται αποδείξεων».

Μεταξύ των μουσουλμάνων ιερέων της Μέσης Ανατολής, η Θεωρία της Εξέλιξης δεν είναι ιδιαιτέρως δημοφιλής, καθώς πιστεύουν ότι έρχεται σε αντίθεση με την ιστορία της δημιουργίας, στην οποία κατά τας Γραφάς, ο Θεός εμφύσησε τη ζωή στον πρώτο άνθρωπο, Αδάμ. Υποστηρίζεται δε ότι, οι αλλαγές υπογραμμίζουν τη συμβολή των μουσουλμάνων επιστημόνων.

Η έννοια της τζιχάντ προστέθηκε στο μάθημα των θρησκευτικών παράλληλα με άλλες αρχές του Ισλάμ, όπως η προσευχή, η νηστεία και το προσκύνημα στη Μέκκα. Στόχος, λένε αξιωματούχοι, είναι να ανακτήσουμε τον έλεγχο της λέξης, που επί της ουσίας σημαίνει «αγώνας» και να τονίσουμε την ειρηνική φύση του Ισλάμ, έτσι ώστε οι μαθητές να μην θεωρούν ότι η τζιχάντ εμπεριέχει την έννοια της βίας.

«Θα διδάξουμε τη τζιχάντ με τον σωστό τρόπο. Το Ισλάμ είναι θρησκεία της ειρήνης» υποστηρίζει ο Γιλμάζ.

Το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου, που εμπλέκει τους οπαδούς του Φετουλάχ Γκιουλέν, του εξόριστου στις ΗΠΑ ιεροκήρυκα, συμπεριελήφθη επίσης, στη διδακτέα ύλη-εννοείται κατά την εκδοχή Ερντογάν.

Ο Γιλμάζ δε, διατείνεται ότι, οι αλλαγές βασίστηκαν σε ευρεία δημόσια διαβούλευση στην οποία γονείς και πολίτες διαδραμάτισαν βασικό ρόλο.

Οι αλλαγές πάνε μαζί με τον ολοένα αυξανόμενο αριθμό των Ιμάμ Χατίπ, ήτοι των ισλαμικών φονταμενταλιστικών γυμνασίων, που διδάσκουν την ενότητα κράτους – Ισλάμ (din-ü-deνlet) και προωθούν την φονταμενταλιστική ιδεολογία.

image

Η Gaye Usluer, βουλευτής του αντιπολιτευόμενου Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος και μέλος της κοινοβουλευτικής Επιτροπής για την Παιδεία, δήλωσε ότι αυτή τη στιγμή στην Τουρκία κάθε σχολείο Ιmam Hatip αντιστοιχεί σε 5.000 πολίτες, ενώ τα προηγούμενα χρόνια, η αντιστοιχία ήταν ένα σχολείο ανά 50.000 πολίτες.

«Το νέο αναλυτικό πρόγραμμα έχει ιδεολογική βάση. Υπό την έννοια ότι θέλουν να αναθρέψουν μία γενιά κοντά στα πιστεύω τους».

«Είναι απλά το πρώτο βήμα στην απόπειρα καθολικού μετασχηματισμού της κοινωνίας. Ο Ερντογάν θέλει μία θρησκευόμενη, ευσεβή, αφοσιωμένη γενιά και οι αλλαγές γίνονται ακριβώς για τον σκοπό αυτό» καταλήγει.