Ανυπολόγιστες διαστάσεις έχει λάβει το σκάνδαλο με τους «πειραγμένους» κινητήρες ντίζελ της Volkswagen, μετά και την επίσημη παραδοχή του γερμανικού κολοσσού. Η μετοχή της εταιρείας καταβαραθρώθηκε παρασύροντας σε πτώση και πολλές άλλες μετοχές από τον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας. Όμως η απάτη από το «καμάρι» της γερμανικής βιομηχανίας έχει και μια επιπλέον επίπτωση, ίσως και τη σημαντικότερη: Το κύρος του «Made In Germany» τίθεται πλέον υπό αμφισβήτηση, καθώς δεν είναι η πρώτη φορά που γερμανικός κολοσσός εμπλέκεται σε σκάνδαλο.

Ads

Περίπου 11 εκατομμύρια αυτοκίνητα – VW, Audi, Skoda, Seat και Porche – είναι εξοπλισμένα με το λογισμικό εξαπάτησης των ελέγχων εκπομπής ρύπων. Η απάτη ανακαλύφθηκε στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με την αμερικανική υπηρεσία EPA που αποκάλυψε την υπόθεση την Παρασκευή, η Volkswagen είχε ενημερωθεί από το 2014 για τις διαφορές ανάμεσα στις πραγματικές εκπομπές ρύπων και τις καταγεγραμμένες από τους ελέγχους τιμές. Όπως αποδείχθηκε τα πετρελαιοκίνητα της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας μπορούσαν να παράγουν «κρυφά», έως και 40 φορές περισσότερη ρύπανση από την επιτρεπόμενη. Το σκάνδαλο αφορά όλους τους κινητήρες ντίζελ τύπου EA189. Σειρά ποινικών ερευνών έχει ήδη ανοίξει στις ΗΠΑ, από το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης, σε ομοσπονδιακό επίπεδο, και από το υπουργείο Δικαιοσύνης της πολιτείας της Νέας Υόρκης.

Την έναρξη σχετικών ερευνών ανακοίνωσαν πως θα διεξάγουν και η Νότια Κορέα, η Γερμανία, η Ιταλία και η Γαλλία. Στη Γερμανία, ο υπουργός Μεταφορών ανακοίνωσε τη συγκρότηση επιτροπής, τα μέλη της οποίας  – υπάλληλοι και επιστήμονες- θα μεταβούν τις προσεχείς ημέρες στο Βόλφσμπουργκ όπου βρίσκεται η έδρα της εταιρείας. Η Volkswagen , η οποία είναι πιθανόν να κληθεί να καταβάλει μέχρι και 18 δισεκατομμύρια δολάρια πρόστιμο μόνο στις ΗΠΑ, χωρίς να υπολογίζεται το κόστος της απόσυρσης οχημάτων και των δικαστικών διαδικασιών, είναι αναγκασμένη να προβλέψει ποσόν ύψους 6,5 δισεκατομμυρίων ευρώ στον ισολογισμό του τρίτου τριμήνου, υπονομεύοντας την κερδοφορία του ομίλου που έχει κύκλο εργασιών 200 δισεκατομμυρίων ευρώ και απασχολεί 600.000 εργαζόμενους. Σημειώνεται πως η Volkswagen εκθρόνισε πρόσφατα την Toyota από την πρώτη θέση των πωλήσεων αυτοκινήτων ντίζελ.

Η Volkswagen παραδέχθηκε ότι οι εσωτερικές έρευνες έδειξαν ότι το επίμαχο λογισμικό είναι εγκατεστημένο και σε άλλα οχήματα του ομίλου, κατά συνέπεια το σκάνδαλο δεν αφορά μόνο τα οχήματα της Volkswagen και της Audi, αλλά εν δυνάμει και αυτοκίνητα Skoda και Seat. «Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι αυτό είναι ένα θέμα που αφορά σε ολόκληρη την βιομηχανία», υποστήριξε για την απάτη της Volkswagen η Ένωση Ευρωπαίων Κατασκευαστών Αυτοκινήτων ACEA (European Automobile Manufacturers’ Association).

Ads

Η μετοχή της Volkswagen, την Τρίτη, υποχώρησε κατά 19,82%, ενώ συνολικά τις δύο τελευταίες ημέρες έχει χάσει το 35% της αξίας. Μαζί με τις μετοχές της όμως κατέρρευσε και η δημόσια εικόνα της. Ο επικεφαλής του ομίλου Μάρτιν Βίντερκορν, ο «κύριος ποιότητα» όπως τον αποκαλούσαν – τουλάχιστον μέχρι σήμερα -, παραδέχτηκε την Τρίτη την απάτη, σημειώνοντας πως αυτή τη στιγμή δεν έχει τις απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα και ισχυρίστηκε πως θα ρίξει φως στην υπόθεση. «Η εταιρεία μας υπήρξε ανέντιμη, θα έλεγα “τα σκα…σαμε”», παραδέχθηκε ο διευθύνων σύμβουλος της Volkswagen America Μίκαελ Χορν.

Τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης αναφέρονται σε σενάρια αποπομπής του Μάρτιν Βίντερκορν. «Γνωρίζω κάθε βίδα των αυτοκινήτων μας!», υπερηφανευόταν συχνά. Μια δήλωση που σήμερα γυρίζει μπούμερανγκ, καθώς αποτελεί ομολογία προσωπικής ευθύνης στο σκάνδαλο. Μέχρι σήμερα ο Μάρτιν Βίντερκορν, επικεφαλής της εταιρείας από το 2007, παρουσιαζόταν ως «τελειομανής» και ο «φόβος και ο τρόμος» των μηχανικών, καθώς σύμφωνα με τον μύθο που είχε φτιάξει γύρω από το όνομά του επιθεωρούσε προσωπικά κάθε νέο μοντέλο πριν από τη διάθεσή του στην αγορά.

«Μια παγκόσμια γερμανική αυτοκρατορία του αυτοκινήτου συνθλίβεται αυτές τις μέρες υπό το βάρος ενός σκανδάλου που σύμφωνα με τους σχολιαστές δεν ταιριάζει στο προφίλ και στη φήμη που έχει αποκτήσει ο κλάδος της αυτοκινητοβιομηχανίας Made in Germany», σχολιάζει η Deutsche Welle για την απάτη της Volkswagen. «Ο ρυθμός με τον οποίο καταρρίπτεται αυτές τις μέρες ο μύθος VW κόβει την ανάσα και παράλληλα προκαλεί τεράστια ανησυχία», υποστηρίζει η Süddeutsche Zeitung του Μονάχου. «Η πτώση της μετοχής της είναι χωρίς προηγούμενο, όπως και η απώλεια της αξιοπιστίας της». Για τον αρθογράφο της εφημερίδας Die Welt του Βερολίνου το σκάνδαλο ρίχνει βαριά τη σκιά του σε ολόκληρη τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία και εξηγεί γιατί: «Οι γερμανικές επιχειρήσεις είναι επιτυχημένες παγκοσμίως γιατί η ένδειξη Made in Germany αποτελεί εχέγγυο ότι το προϊόν ανταποκρίνεται απόλυτα στις προδιαγραφές. Πρόκειται για μια αρετή, η οποία δεσμεύει όλους τους γερμανούς επιχειρηματίες και ιδιαίτερα τους κατασκευαστές αυτοκινήτων», υπενθυμίζει η εφημερίδα.

«Όταν ένας πρόεδρος του ΔΣ της δεύτερης σε μέγεθος αυτοκινητοβιομηχανίας του κόσμου παραδέχεται δημοσίως το λάθος του και ζητά συγγνώμη, δύο τινά μπορεί να ισχύουν: Είτε πρόκειται για ένδειξη μεγαλοσύνης, είτε για ανυπέρβλητο εγωισμό», υποστηρίζει η Weser Kurier. «Διότι στα καθήκοντα ενός επικεφαλής συμπεριλαμβάνεται να υπηρετεί την εταιρεία του. Στην περίπτωση της VW χρειάζεται μια νέα αρχή και μάλιστα άμεσα. Μια συγγνώμη δεν αρκεί».

Το θέμα απασχολεί εν γενεί τον διεθνή Τύπο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το σχόλιο της La Repubblica «Οι Γερμανοί γνωρίζουν πολύ καλά περί τίνος πρόκειται, γιατί στη γλώσσα τους υπάρχει μια λέξη που συναντάται ακριβώς έτσι σε όλες τις άλλες γλώσσες, η λέξη χαιρεκακία, και περιγράφει αυτό που προκαλεί το σκάνδαλο της VW» παρατηρεί ο ιταλός αρθρογράφος. «Η Γερμανία, που τους προηγουμένους μήνες μετετράπη σε μεγάλο κατήγορο, βρίσκεται αυτές τις μέρες στο εδώλιο του κατηγορουμένου, εκεί που κάθισε και ο Τσίπρας, ο ‘μέγας κατηγορούμενος’, θέση που όπως φαίνεται έχει εγκαταλείψει», σημειώνει.

«Πολυεθνικές με σχεδόν ανεξάντλητους οικονομικούς πόρους είναι σχεδόν αδύνατο να εμφανίζονται ως η προσωποποίηση της αρετής (…) οι δυσκολίες της VW δείχνουν το κόστος που μπορεί να προκύψει όταν παίζει κανείς με την ηθική και την ειλικρίνεια ακόμη κι αν πρόκειται για έναν πολυεθνικό όμιλο», γράφει η Le Figaro. Οι Times του Λονδίνου αναφέρονται σε ένα δυνατό πλήγμα στην πιο ισχυρή οικονομική δύναμη της Ευρώπης. «Η κρίση στην VW είναι χωρίς αμφιβολία ενδεικτική για το τίμημα της απάτης (…) το πρόστιμο μπορεί να ανέλθει σε 18 δις δολάρια (…) Πρόκειται για το χειρότερο σκάνδαλο στην ιστορία της σύγχρονης Γερμανίας και θα μπορούσε να οδηγήσει στο τέλος της μαζικής παραγωγής κινητήρων ντίζελ». Τέλος η γαλλική οικονομική εφημερίδα les Echos διερωτάται: «Μα τι σκέφτηκαν οι ιθύνοντες για να θέσουν σε τέτοιο κίνδυνο το μέλλον του ομίλου; Τι ποσοστό αγοράς, τι πιθανό κέρδος δικαιολογεί αυτή την απόφαση;».

Είναι γεγονός πως το σκάνδαλο έχει προκαλέσει ανυπολόγιστη ζημιά στη δημόσια εικόνα της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας. Σε συνέντευξή του στη γερμανική ραδιοφωνία ο διευθυντής του Think Tank για Οικονομική Δεοντολογία του Βερολίνου, Ούλριχ Τίλεμαν αναφέρθηκε σε αυτόν ακριβώς τον προβληματισμό. «Και το “Made in Germany“ όπως και η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία αποκτούν κακή φήμη, διότι η εγκληματική ενέργεια που υπάρχει πίσω από αυτό μας αφήνει όλους άφωνους. Δεν μπορώ να φανταστώ πάντως ότι οι υπεύθυνοι είχαν άγνοια», σχολιάζει ο Τίλεμαν, λέγοντας πως θεωρεί εξαιρετικά απίθανο να μην γνώριζαν τα ανώτερα στελέχη τι συνέβαινε στην επιχείρηση. «Πρέπει να εντοπισθεί ποιος ήξερε τι, ποιος έλαβε τις αποφάσεις», δήλωσε ο Ολαφ Λίες, υπουργός Οικονομίας του κρατιδίου της Κάτω Σαξονίας, μετόχου της Volkswagen με το 20% των μετοχών και μέλος του Συμβουλίου Εποπτείας της εταιρείας.