Παράνομα χαρακτηρίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση τα δύο δημοψηφίσματα ανεξαρτησίας στην ανατολική Ουκρανία, στο Ντόνετσκ και το Λουγκάνσκ που διεξήχθησαν την Κυριακή. Πάντως, το αποτέλεσμα θεωρείται δεδομένο και τα βλέμματα έχουν στραφεί στο ποσοστό συμμετοχής. Οι αυτονομιστές υποστηρίζουν πως η συμμετοχή στο Ντόνετσκ από το μεσημέρι είχε ξεπεράσει το 50%, ενώ στο Λουγκάνσκ ξεπέρασε το 80%. Ο ηγέτης των φιλορώσων αυτονομιστών, Ντένις Πουσιλίν, διαμηνύει πως με την ανακοίνωση του αποτελέσματος η περιοχή θα προχωρήσει στο σχηματισμό δικών της κρατικών θεσμών και θα θεωρήσει τα κυβερνητικά στρατεύματα «δυνάμεις κατοχής». 

Τα πρώτα αποτελέσματα ενδεχομένως να γίνουν γνωστά τη νύχτα της Κυριακής προς τη Δευτέρα.

Οι φιλορώσοι αυτονομιστές διεξάγουν δημοψηφίσματα αν και ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν ζήτησε την αναβολή τους. «Παράνομα» τα χαρακτηρίζει η Δύση και το Κίεβο που φοβούνται νέα Κριμαία και διαμηνύουν πως δεν πρόκειται να αναγνωρίσουν τα αποτελέσματα. Ευρώπη και ΗΠΑ επισημαίνουν πως οι προεδρικές εκλογές 25ης Μαΐου είναι «υψίστης σημασίας», αλλά και το Κρεμλίνο έχει τονίσει πως πρόκειται «βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση».

Μόλις πριν από δύο ημέρες 20 άνθρωποι, κυρίως πολίτες και ένοπλοι αυτονομιστές, σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια επέμβασης των στρατιωτικών δυνάμεων στη Μαριούπολη του Ντόνετσκ. Βίντεο που έχουν έρθει στη δημοσιότητα δείχνουν πυρά κατά άοπλων πολιτών. Στην πόλη σημειώθηκαν και ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ των αυτονομιστών και των δυνάμεων της κυβέρνησης του Κιέβου. Συγκρούσεις στις ανατολικές φιλορωσικές περιοχές σημειώθηκαν και το Σάββατο, ενώ ανταλλαγή πυρών σημειώθηκε και την Κυριακή στα προάστια του Σλαβιάνσκ, όπου βρίσκεται υπό πολιορκία από τις κυβερνητικές δυνάμεις. 

Την Κυριακή οι πολίτες στο Ντόνετσκ και το Λουγκάνσκ αποφασίζουν αν οι δύο επαρχίες θα προχωρήσουν σε κινήσεις ανεξαρτησίας ή αν θα παραμείνουν τμήματα της Ουκρανίας. Καλούνται να δώσουν θετική ή αρνητική απάντηση στην ερώτηση: «Συμφωνείτε με την ανεξαρτησία της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντόνετσκ» και «Συμφωνείτε με την ανεξαρτησία της Λαϊκής Δημοκρατίας του Λούγκανσκ», αντίστοιχα.

Για το αποτέλεσμα δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια αμφιβολία και η προσοχή στρέφεται στη συμμετοχή. Το ποσοστό της συμμετοχής, σύμφωνα με τους αναλυτές, θα δώσει μια εικόνα σχετικά με την εμπιστοσύνη που δείχνουν οι πολίτες στην ηγεσία των αυτονομιστών που κίνησε και τις διαδικασίες για το δημοψήφισμα. Συνολικά στις δύο ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας κατοικούν πάνω από 7 εκ. Οι εκλογικές επιτροπές των αυτονομιστών δεν έχουν θέσει ελάχιστο όριο συμμετοχής ώστε να αναγνωριστεί ως έγκυρη η ψηφοφορία και, σύμφωνα με τους επικεφαλής των αυτονομιστών, «το δημοψήφισμα είναι ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί η κλιμάκωση της βίας και του πολέμου». 

Από την πλευρά της η κυβέρνηση του Κιέβου κάνει λόγο για «απόπειρα συγκάλυψης εγκλημάτων». «Κανένας δεν αποκαλεί δημοψήφισμα αυτό που διενεργείται στο Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ», δήλωσε ο Σεργκέι Πασίνσκι, διευθυντής του γραφείου του Ουκρανού προέδρου, υποστηρίζοντας πως σε πολλά σημεία δεν διεξάγεται ψηφοφορία. 

Το ουκρανικό υπουργείο Εξωτερικών αναφέρει πως τα δημοψηφίσματα δεν είναι παρά μια «εγκληματική φάρσα» που υποστηρίζεται από το Κρεμλίνο. «Οι οργανωτές αυτής της εγκληματικής φάρσας παραβίασαν το Σύνταγμα και τον ουκρανικό νόμο», αναφέρει και προσθέτει: «Το Κρεμλίνο εμπνεύστηκε, οργάνωσε και χρηματοδότησε το δημοψήφισμα της 11ης Μαϊου, το οποίο δεν έχει καμία νομική αξία, ενώ δεν θα έχει και καμία νομική συνέπεια για την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας».

ΕΕ: Παράνομα τα δημοψηφίσματα

«Τα υποτιθέμενα δημοψηφίσματα είναι παράνομα και δε θα αναγνωρίσουμε τα αποτελέσματά τους», σημείωσε η Μάγια Κοτσίγιαντσιτς, εκπρόσωπος της επικεφαλής της διπλωματίας της Ε.Ε. Κάθριν Άστον. Όπως ανέφερε, αυτοί που τα διοργάνωσαν δεν έχουν δημοκρατική νομιμότητα και η διοργάνωσή τους είναι αντίθετη με τους στόχους της κοινής διακήρυξης της Γενεύης για την άμβλυνση της έντασης.

Τιποτένια και άκυρα χαρακτήρισε τα δημοψηφίσματα και ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, τονίζοντας πως «η μόνη ψηφοφορία που θα έχει αξία» θα είναι οι προεδρικές εκλογές της 25ης Μαΐου στην Ουκρανία. «Δεν θέλω να τα αποκαλέσω δημοψηφίσματα», σημείωσε, υπογραμμίζοντας ότι «δεν υπάρχουν κάλπες, δεν υπάρχουν εκλογικά τμήματα (και) ψηφοδέλτια» και ότι «η διαβούλευση αυτή δεν υφίσταται, δεν έχει νομιμότητα». «Ως εκ τούτου δεν υπάρχει κάποιο δίδαγμα που να μπορεί να αντληθεί», πρόσθεσε.