Η σημερινή γεωπολιτική κατάσταση ξυπνά μνήμες του 1980 με πολλούς αναλυτές να την παρομοιάζουν με τον Ψυχρό Πόλεμο. Οι ΗΠΑ και η Ρωσία κατηγορούν η μία την άλλη για παρέμβαση στις εγχώριες υποθέσεις τους και γενικά οι μεγάλες δυνάμεις επιδίδονται σε μια καινούργια μάχη εξοπλισμών, εκσυγχρονίζοντας και αυξάνοντας το οπλοστάσιό τους, συμβατικό και πυρηνικό. 

Όπως και κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου τα κράτη αναπτύσσουν και κατασκευάζουν όπλα χρησιμοποιώντας την προηγμένη τεχνολογία. Τότε τα όπλα ήταν οι πυρηνικοί πύραυλοι. Σήμερα εκτός από τα συμβατικά αλλά και τα πυρηνικά όπλα, υπάρχει ακόμη ένα. Είναι το λογισμικό, είτε χρησιμοποιείται για επίθεση σε υπολογιστές, είτε χρησιμοποιείται για επιθέσεις κατά στόχων στον πραγματικό κόσμο. 

Η ρωσική ρητορεία σχετικά με τη σημασία της τεχνητής νοημοσύνης αυξάνεται και για πολύ βάσιμους λόγους: Καθώς αναπτύσσεται το λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης, θα είναι σε θέση να λαμβάνει αποφάσεις με βάση περισσότερα δεδομένα και πολύ πιο γρήγορα από ό, τι μπορεί ο άνθρωπος. Ο Τζέρεμι Στρομπ, καθηγητής υπολογιστών του Πανεπιστημίου της Βόρειας Ντακότα, γράφει στο The Conversation, ότι είναι ιδιαίτερα ανήσυχος. Αυτό που φοβάται είναι ότι ο κόσμος μπορεί να εισέρχεται ή να έχει ήδη εισέλθει σε έναν ακόμη Ψυχρό Πόλεμο που τροφοδοτείται από την τεχνητή νοημοσύνη. 

Σύγχρονος Ψυχρός Πόλεμος 

Όπως ακριβώς γινόταν στον Ψυχρό Πόλεμο, τη δεκαετία του 1940 και 1950, έτσι και σήμερα, κάθε πλευρά έχει λόγο να φοβάται ότι ο αντίπαλός του θα κερδίσει το τεχνολογικό πλεονέκτημα. Πρόσφατα, σε μια σύσκεψη στην Στρατιωτική Ακαδημία Στρατηγικών Δυνάμεων Πυραύλων, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, τόνισε ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να είναι το μέσο με το οποίο η Ρωσία θα εξισορροπήσει τη συγκέντρωση δύναμης που έχει επιτύχει η Αμερική στην άμυνα. «Η τεχνητή νοημοσύνη είναι το κλειδί για να χτυπήσει η Ρωσία τις ΗΠΑ στην άμυνα», είπε σύμφωνα με τα ρωσικά ΜΜΕ.

Κατά τον Ψυχρό Πόλεμο οι ΗΠΑ και οι Σοβιετικοί έφτιαξαν αρκετά πυρηνικά όπλα ώστε να καταστρέψουν τον πλανήτη πολλές φορές. Ο ανταγωνισμός των εξοπλισμών οδήγησε στο δόγμα της Αμοιβαία Εξασφαλισμένης Καταστροφής: καμία από τις δυο πλευρές δεν θα μπορούσε να διακινδυνεύσει τη διεξαγωγή ενός ανοιχτού πολέμου χωρίς να ρισκάρει παράλληλα τη δική της καταστροφή. 

Σήμερα έχουν περάσει περισσότερα από 30 χρόνια από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Οι ΗΠΑ και οι Ρωσία έχουν παροπλίσει δεκάδες χιλιάδες πυρηνικά όπλα. Ωστόσο, οι εντάσεις αυξάνονται ξανά. Πλέον όμως ένας σύγχρονος Ψυχρός Πόλεμος θα συμπεριλάμβανε οπωσδήποτε την κυβερνοκατασκοπεία και την παρέμβαση των πυρηνικών δυνάμεων στις συγκρούσεις των συμμάχων τους. Αυτό συμβαίνει ήδη. 

Και οι ΗΠΑ και η Ρωσία έχουν εκδιώξει διπλωμάτες του αντιπάλου. Η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία παρά τις αντιδράσεις των ΗΠΑ. Ακόμη και η σύγκρουση – μετά την τουρκική εισβολή στα συριακά εδάφη – Τουρκίας και Συρίας χαρακτηρίστηκε «πόλεμος διά αντιπροσώπων» μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας. 

Και οι δυο χώρες – όπως και πολλές άλλες – εξακολουθούν να διαθέτουν πυρηνικά όπλα, ωστόσο, η χρήση τους εξακολουθεί να είναι αδιανόητη για τους περισσότερους. Πρόσφατες εκθέσεις, ωστόσο, δείχνουν αυξημένη ανησυχία του κόσμου ότι οι πυρηνικές δυνάμεις ενδέχεται να τα χρησιμοποιήσουν. 

Η εποχή των κυβερνοσυγκρούσεων 

Την ίδια ώρα πάντως η μάχη που διεξάγεται με κυβερνο-όπλα και κυρίως με κυβερνο-όπλα τεχνητής νοημοσύνης βρίσκεται σε ανάπτυξη. Η Ρωσία και οι φιλορώσοι χάκερ έχουν πραγματοποιήσει κυβερνοεπιθέσεις κατά φορέων, τραπεζών, νοσοκομείων, συστημάτων μεταφοράς, ηλεκτροπαραγωγικών σταθμών, κατηγορούνται για εμπλοκή στις αμερικανικές εκλογές και στοχοποίηση της Ουκρανίας και των συμμάχων των ΗΠΑ, όπως της Βρετανίας και της Γερμανίας. Οι ΗΠΑ είναι σίγουρα ικανές να απαντήσουν κι ίσως το έχουν ήδη κάνει, υποστηρίζει ο Τζέρεμι Στρομπ. 

Από ρωσικής πλευράς ο Πούτιν έχει δηλώσει ότι θεωρεί πως η τεχνητή νοημοσύνη «είναι το μέλλον, όχι μόνο για τη Ρωσία αλλά για όλη την ανθρωπότητα». Τον Σεπτέμβρη του 2017, είπε μιλώντας σε μαθητές ότι «το έθνος που θα γίνει ο ηγέτης στον τομέα αυτό θα γίνει και ο κυβερνήτης του κόσμου». Ο Ρώσος πρόεδρος δεν λέει, πάντως ότι θα παραδώσει τους πυρηνικούς κωδικούς σε έναν υπολογιστή αλλά μιλάει για πολλές άλλες χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης. 

Τεχνητή νοημοσύνη και έλεγχος των όπλων 

Πρακτικά η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να ελέγχει τα οπλικά συστήματα. Σύμφωνα με τον Στρομπ, οι απειλές για αιφνιδιαστικές επιθέσεις με πυρηνικά και πυροβόλα όπλα που έχουν εγκατασταθεί κοντά στα σύνορα μιας χώρας θα μπορούσαν να την οδηγήσουν στην υιοθέτηση νέων τακτικών άμυνας. Σε αυτές τις τακτικές θα μπορούσε να συμπεριληφθεί ο έλεγχος των όπλων από συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που θα είναι σε θέση να λαμβάνουν πολύ γρήγορα αποφάσεις, όπως για παράδειγμα για την εκτόξευση ενός πυραύλου. Σε περίπτωση επίθεσης η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να δράσει πιο γρήγορα και χωρίς τον πιθανό δισταγμό ή την διαφωνία ενός ανθρώπου – χειριστή. Με ότι αυτό συνεπάγεται βέβαια.

Η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο των μη πυρηνικών όπλων, συμπεριλαμβανομένων των drones και των κυβερνο-όπλων. Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη πρέπει να είναι σε θέση να λειτουργούν ενώ το σύστημα επικοινωνίας είναι απενεργοποιημένο. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει έλεγχος της τεχνητής νοημοσύνης στο εσωτερικό του drone. Επίσης η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί από μια ομάδα που γίνεται στόχος προκειμένου να αποτραπεί η επίθεση εναντίον της. Αυτό μπορεί να γίνει με την καταστροφή της μονάδας ελέγχου του drone για παράδειγμα. Τα κυβερνο-όπλα μπορούν επίσης να λειτουργούν πέρα από το φάσμα των επικοινωνιών. Η αντίδραση σε αυτά απαιτεί μια τόσο γρήγορη απόκριση που μπορεί να επιτευχθεί καλύτερα από ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης. 

Ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να ενεργοποιήσει είτε πραγματικά όπλα, είτε κυβερνο-όπλα παίρνοντας την απόφαση να επιτεθεί σε χρόνο που ένας άνθρωπος δεν θα είχε προλάβει καν να παρατηρήσει μια ενδεχόμενη απειλή. Επιπλέον, μπορεί να αλλάξει στόχους και τεχνικές γρηγορότερα από ότι μπορεί να κατανοήσει ένας άνθρωπος και με πολύ λιγότερη ανάλυση. Για παράδειγμα, ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να εκτοξεύσει ένα drone για να επιτεθεί σε ένα εργοστάσιο, να παρατηρήσει άμεσα τα αεροσκάφη που θα σπεύσουν προς υπεράσπιση και να ξεκινήσει μια κυβερνοεπίθεση σε αυτά τα αεροσκάφη, χωρίς καμία παύση. 

Η κούρσα για την ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης 

Μια χώρα που σκέφτεται ότι οι αντίπαλοί της έχουν ή προσπαθούν να αποκτήσουν όπλα τεχνητής νοημοσύνης θα επιθυμήσει να κάνει το ίδιο. Η λογική είναι η ίδια με αυτή που κυριάρχησε στον Ψυχρό Πόλεμο. Εξοπλισμός αντί εξοπλισμού και όπλα αντί όπλων.

Σύμφωνα με τον Τζέρεμι Στρομπ, οι χώρες θα μπορούσαν να συμφωνήσουν σε μια σύμβαση για τον περιορισμό των συγκρούσεων με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης, όπως έγινε και με τα πυρηνικά όπλα, αλλά αυτό δεν θα σταματήσει τις επιθέσεις με κυβερνο-όπλα από ανεξάρτητες ομάδες, εθνικιστικές, τρομοκρατικές, εγκληματικές κλπ. Κάτι τέτοιο θα οδηγούσε ίσως τις χώρες να παρακάμψουν τις διεθνείς συμβάσεις. Όπως λέει, είναι σχεδόν βέβαιο ότι κάποια από αυτές θα μετατρέψει την τεχνητή νοημοσύνη σε όπλο και ύστερα όλοι οι άλλοι θα ακολουθήσουν, έστω κι αν επιθυμούν απλώς να αμυνθούν. 

Η ανάπτυξη υπερσύγχρονων όπλων τεχνητής νοημοσύνης από πολλές χώρες θα μπορούσε να δημιουργήσει τον νέο αποτρεπτικό παράγοντα κατά των επιθέσεων, όπως συνέβη με τα πυρηνικά όπλα κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.