Το «παζλ» που συγκροτεί το πλήθος των πολιτικών δυνάμεων οι οποίες συμμαχούν μεταξύ τους ή συγκρούονται στο πεδίο της μάχης στην Συρία και η ενεργή παρέμβαση τρίτων, μεγάλων δυνάμεων οι οποίες δομούν με την σειρά τους τις δικές τους συμμαχίες για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους στην ευρύτερη περιοχή, δεν είναι και τόσο πολύπλοκο από την οπτική της πανεπιστημιακού, Marwa Osman, του Πανεπιστημίου του Λιβάνου, η οποία υποστηρίζει πως βρισκόμαστε μπροστά στην προσπάθεια υλοποίησης του παλιού σχέδιου της Δύσης για διαμελισμό και «βαλκανιοποίηση» της Συρίας.

Η Osman σημειώνει ότι ήδη από το 2013, οι δυτικές δυνάμεις «θεμελιώνουν την βαλκανιοποίηση της Συρίας, ως την καλύτερη δυνατή έκβαση του πολέμου, διαμελίζοντας την χώρα από το 2011». Συνυπολογίζοντας την σημασία που έχει σήμερα για τον δυτικό επεκτατισμό ο πόλεμος εναντίον της Συρίας και τον τρόπο με τον οποίο ηγούνται οι ΗΠΑ των τοπικών «εκπροσώπων» ή/και συμμάχων τους, η Osman διαπιστώνει ότι «ο πόλεμος εναντίον την Αραβικής Δημοκρατίας της Συρίας, βρίσκεται εδώ και δεκαετίες στα σκαριά».

Δεν είναι η πρώτη φορά. Η ακαδημαϊκός σημειώνει ότι οι δυτικές δυνάμεις, ιστορικά, υλοποιούν ανάλογα σχέδια, ξεκινώντας από τη Διακήρυξη του Μπάλφουρ*, περνώντας από την περίφημη συμφωνία Sykes-Picot** και τελειώνοντας στις εισβολές στο Ιράκ και στην Λιβύη, πριν από την πορεία τους στην Συρία.

Σήμερα, οι ΗΠΑ έχουν επιλέξει ως συμμάχους τις κουρδικές δυνάμεις της Συρίας, YPG (Μονάδες Λαϊκής Προστασίας). Το ίδιο, λέει η Osman, συνέβη και στο Ιράκ, όπου οι ΗΠΑ «επένδυσαν πολλά» στην συμμαχία τους με τους Κούρδους του Ιράκ, σε μια προσπάθεια να βρουν δυνάμεις, οι οποίες, υπό την προϋπόθεση της δυτικής στήριξης, θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια αξιόπιστη και αξιόμαχη δύναμη ενάντια στους τζιχαντιστές ISIS.

«Η επιλογή, εκ μέρους των ΗΠΑ, των Κούρδων Peshmerga, προέκυψε ως αποτέλεσμα του αμοιβαίου ενδιαφέροντος γι’ αυτήν την περιοχή. Οι Κούρδοι ήθελαν να ιδρύσουν το δικό τους αυτόνομο κράτος στην περιοχή και οι ΗΠΑ ήθελαν να επανέλθουν στο Ιράκ υπό το πρόσχημα της βοήθειας προς τους Κούρδους στον αγώνας τους εναντίον του ISIS», υπογραμμίζει η Osman  και κάνει ειδική αναφορά στη μάχη του Κομπάνι. 

«Αυτή η μάχη», εκτιμά η Osman, «αντιπροσώπευε μια ιστορική ευκαιρία και για τις δύο πολιτικές πτέρυγες του κουρδικού κινήματος, τους Ιρακινούς Peshmerga και τους Σύριους PYD (Δημοκρατική Ενωση) ώστε να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους για ανεξαρτησία. Οι ένοπλες δυνάμεις του PYD, γνωστές ως YPG (Μονάδες Λαϊκής Προστασίας), οι οποίες διαθέτουν 50.000 μαχητές, αποφάσισαν να πάρουν τον έλεγχο του μεγαλύτερου μέρους των συνόρων της Συρίας με την Τουρκία, πλήρως υποστηριζόμενες από τις αεροπορικές δυνάμεις των ΗΠΑ».

Την ίδια στιγμή, το PYD, δήλωσε, ότι η προτεραιότητά του επικεντρώνεται στην ένωση των «παραδοσιακών κουρδικών περιοχών» της Συρίας, γνωστών υπό την γενική ονομασία, Rojava, οι οποίες εκτείνονται από το Afrin μέχρι τον ποταμό Τίγρη. Αυτή η δήλωση θύμισε στην Osman τα λόγια του πρώην υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Χένρι Κίσινγκερ, το 2013, όταν, σχολιάζοντας την κατάσταση στην Συρία, εξέφρασε την προτίμησή τους σε μια κατατμημένη, «βαλκανοποιημένη» Συρία, που θα «αναδυθεί» από την «υπό τον έλεγχο του Ασαντ ενότητα».

Κατά την διάρκεια ομιλίας του στην Σχολή Φορντ της Συρίας, ο Κίσινγκερ υποστήριξε, ότι η χώρα δεν ήταν ένα ιστορικό κράτος, αλλά ότι δημιουργήθηκε στην σημερινή του μορφή το 1920 ώστε να διευκολυνθεί ο έλεγχός του από την Γαλλία. Υποστήριξε επίσης, ότι η σημερινή Συρία «σχεδιάστηκε» ως μία «λίγο – πολύ τεχνητή εθνική ενότητα» που αποτελείται από διαφορετικές φυλές και εθνοτικές ομάδες.

Η Osman εφιστά την προσοχή στο ότι η ίδια θεωρία παρουσιάστηκε και σε άρθρο που δημοσιεύθηκε το 1982 στην ισραηλινή επιθεώρηση «Kivunim», με τίτλο, «Μια στρατηγική για το Ισραήλ στην δεκαετία του ’80». Για την καθηγήτρια, αυτό το σχέδιο αποτελεί ένα πρώιμο παράδειγμα που χαρακτηρίζει τους πολιτικούς σχεδιασμούς στην Μέση Ανατολή, στην βάση μιας λογικής θρησκευτικών διαχωρισμών και την αποδόμηση όλων των υφιστάμενων αραβικών κρατών.

Ετσι, η καθηγήτρια καταλήγει, ότι η κατάτμηση της Συρίας ξεκίνησε από τις ΗΠΑ και με την πλήρη υποστήριξη του Ισραήλ, μέσω του σχεδίου του, γνωστού και ως «Rojava Project». Η ίδια ουσιαστικά εκλαμβάνει την αμερικανική βοήθεια στο YPG, καθώς και στους Κούρδους του Ιράκ, ως μέρος αυτού του σχεδιασμού. Ταυτόχρονα, οι ΗΠΑ, προετοιμάζονται για όλα τα ενδεχόμενα, συμπεριλαμβανομένων της διάλυσης της Συρίας και της πλήρους κατάρρευσης της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί στην Ράκκα.

Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, η Ράκκα, την οποία το ISIS θεωρεί ως «πρωτεύουσά» του, αποτελεί στόχο της συνεχιζόμενης εκστρατείας της νεοσυσταθείσας συμμαχίας μεταξύ των ΗΠΑ και των «Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων» (SDF), σχηματισμός που ελέγχεται πλήρως από τους Κούρδους των YPG.

Το γεγονός ότι οι YPG ελέγχουν ήδη περιοχές της Βόρειας Συρίας, όπου οι Κούρδοι και οι σύμμαχοί τους δημιουργούν ένα αποκεντρωμένο σύστημα διακυβέρνησης στις εκτάσεις που απελευθερώνουν από τον ISIS, προκαλεί ανησυχία στην Δαμασκό και στο καθεστώς του Μπασάρ Αλ  Άσαντ, η οποία βλέπει τις YPG και την πολιτική τους έκφραση, το PYD, ως απειλή, λόγω της «φωναχτής» και ξεκάθαρης συμμαχίας τους με τις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με το Reuters, ο Saleh Muslim, εκ των ηγετών του κόμματος των Κούρδων της Συρίας (PYD) δήλωσε, ότι η βόρεια συριακή πόλη της Ράκκα αναμένεται να προσχωρήσει σε ένα αποκεντρωμένο σύστημα διακυβέρνησης που θα δημιουργηθεί από τις κουρδικές δυνάμεις της Συρίας και τους συμμάχους τους, μόλις απελευθερωθεί από τον ISIS.

Ο Fares Shehabi, μέλος του συριακού κοινοβουλίου για το Χαλέπι και πρόεδρος της Βιομηχανικής Ομοσπονδίας της Συρίας, απάντησε, ότι οι δηλώσεις του Saleh Muslim είναι «ανεύθυνες, δεδομένου ότι η συριακή κυβέρνηση δεν θα αναγνωρίσει καμία παρουσία στην Ράκκα ή οποιαδήποτε άλλη επαρχία, εκτός από την παρουσία του νόμιμου συριακού κράτους, το οποίο εκπροσωπείται από τον Συριακό Αραβικό Στρατό».

Ανάλογη είναι και αντίδραση άλλων κυβερνητικών στελεχών της Δαμασκού, τα οποία δηλώνουν ότι δεν θα επιτραπεί «βαλκανοποίηση» της Συρίας και ότι μια κουρδική κατοχή της Ράκκα «θα αποτύχει» διότι «δεν θα γίνει αποδεκτή από την πόλη». Στο μεταξύ, ο κύριος σύμμαχος του συριακού κυβερνητικού στρατού, η Ρωσία, είναι ενήμερη για τους αμερικανικούς σχεδιασμούς να «τραβηχτεί» η Ράκκα σε μια «αποκεντρωμένη» διακυβέρνηση, η οποία θα είναι και το πρώτο βήμα προς την «βαλκανοποίηση» της Συρίας.

Τον Οκτώβριο του 2014, το ρωσικό αγγλόφωνο πρακτορείο «Sputnik» φιλοξένησε δήλωση του Αλεξάντρ Μπαμπάκοφ, μέλους της  Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της ρωσικής Ανω Βουλής, σύμφωνα με την οποία, η στήριξη του αμερικανικού Πενταγώνου στους Κούρδους για την απελευθέρωση της Ράκκα, ίσως να υποδεικνύει ότι οι ΗΠΑ είναι πραγματικά έτοιμες να υποστηρίξουν την ομοσπονδιοποίηση της Συρίας.

*Από το όνομα του Βρετανού υπουργού Εξωτερικών, Άρθουρ Τζέιμς Μπάλφουρ. Το 1917 ο Μπάλφουρ υποσχέθηκε στην Διεθνή Σιωνιστική Ομοσπονδία μια «εβραϊκή πατρίδα» στην Παλαιστίνη, με αντάλλαγμα, η εβραϊκή κοινότητα να ενθαρρύνει τις ΗΠΑ να εισέλθουν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

**Η συμφωνία Sykes – Picot, της 16ης Μαΐου 1916 ανάμεσα στο Λονδίνο και το Παρίσι έθεσε τις βάσεις για την έναρξη μίας διαδικασίας που θα οδηγήσει στη χάραξη των συνόρων που ισχύουν έναν αιώνα μετά στη Μέση Ανατολή.