Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), το κεμαλικό κόμμα και αξιωματική αντιπολίτευση της χώρας, ενισχύει τη θέση του Προέδρου Ερντογάν, παρά τις διαμαρτυρίες της αριστερής πτέρυγας του και της βάσης του.

Η τουρκική πολιτική τάξη ξυπνά σιγά-σιγά από το σοκ του δημοψηφίσματος στις 16 Απριλίου και προετοιμάζεται ήδη για τις πρώτες προεδρικές εκλογές το 2019. Ο Πρόεδρος Ερντογάν δεν έχασε το χρόνο του. Με την κάρτα του κόμματος εκ νέου ανά χείρας, περιμένει το έκτακτο συνέδριο του ΑΚΡ (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, στην κυβέρνηση από το 2002 με πλειοψηφία 317 βουλευτών επί συνόλου 550) για να ξαναγίνει πρόεδρος του στις 21 Μαΐου. Έχει ήδη ανακοινώσει ότι «το 2017 θα είναι η χρονιά της αναδιοργάνωσης και το 2018 η χρονιά της υλοποίησης των μεγάλων έργων», ώστε στο τέλος να παρουσιαστεί ως υποψήφιος-φαβορί στις εκλογές του 2019.

Έτσι, με τον κοινοβουλευτισμό βαθιά θαμμένο, η Τουρκία θα αποτελεί πλέον ένα μονοκομματικό κράτος, όπου ένας άνθρωπος θα αποφασίζει για τα πάντα. Λιγάκι όπως στην εποχή του Στάλιν…

Κανείς, άλλωστε, δεν πιστεύει πια ότι η Τουρκία μπορεί στο εξής να διοργανώνει ελεύθερες εκλογές.

Από την πλευρά του, το κεμαλικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, CHP (133 βουλευτές) δηλώνει ότι θα συνεχίσει να αναπτύσσει πρωτοβουλίες για να διαμαρτυρηθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος, που ήταν «στημένα», σύμφωνα με το σύνολο της αντιπολίτευσης και τους διεθνείς παρατηρητές.

Αλλά το κόμμα, που βρίσκεται ήδη στη διαδικασία εύρεσης του υποψηφίου ο οποίος θα μπορέσει να νικήσει τον Ερντογάν το 2019, διέρχεται μια κρίση. Η βάση του διαμαρτύρεται για τη μετριοπαθή στάση της ηγεσίας του και τουλάχιστον ένα στέλεχός του έχει εκδηλώσει την επιθυμία να είναι αυτός ο επίσημος υποψήφιος στις εκλογές του 2019: ο συντηρητικός πρώην πρόεδρος του κόμματος, Ντενίζ Μπαϊκάλ (78 ετών), που ειδικεύεται στους πολιτικούς ελιγμούς. Ο Φικρί Σαγλάρ (63 ετών) της αριστερής πτέρυγας και πρώην υπουργός, διεκδικεί μια δημοκρατική ανασυγκρότηση του κόμματος.

Το CHP ιδρύθηκε από τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ κατά τις πρώτες ημέρες της Δημοκρατίας (1923). Τα έξι βέλη που εμφανίζονται στο σύμβολό του συνδέονται με τις έξι αρχές της ιδεολογίας του κεμαλισμού: τον κρατισμό, τον εθνικισμό, τον λαϊκισμό, την επαναστατικότητα, την εκκοσμίκευση και το ρεπουμπλικανισμό.

Οι πρώτες δύο εμποδίζουν το κόμμα να πάρει τις ψήφους των Κούρδων, των φιλελεύθερων και της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς. Επίσης, ένα μεγάλο μέρος των Σουνίτων ψηφοφόρων δεν υποστηρίζει το CHP, κατηγορώντας το ότι έχει μετατραπεί σε κόμμα Αλεβιτών (μειοψηφική μουσουλμανική σέκτα που αριθμεί περίπου 15 εκατομμύρια Τούρκους πολίτες).
Πρόσφατα και σε τουλάχιστον τρεις περιπτώσεις, οι ενέργειες του CHP λειτούργησαν βοηθητικά για το ΑΚΡ.

Πρώτον, αν και παραδέχτηκε ότι η πράξη ήταν αντισυνταγματική, το CHP υποστήριξε στο κοινοβούλιο τη συλλογική άρση της ασυλίας των Κούρδων βουλευτών, εκ των οποίων δέκα (των δύο συμπροέδρων συμπεριλαμβανομένων) βρίσκονται στη φυλακή για περισσότερο από τέσσερις μήνες.

Δεύτερον, στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Ευρώπης, στο Στρασβούργο, οι βουλευτές  του CHP, όπως και αυτοί του ΑΚΡ, ψήφισαν για εμποδίσουν (μάταια) την έναρξη της «διαδικασίας επιτήρησης (monitoring) των δημοκρατικών θεσμών στην Τουρκία».

Τρίτον, τέλος, προκειμένου να μην εμφανίζεται σε κοινό μέτωπο με το HDP (το φιλοκουρδικό Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα, στο οποίο συνασπίζονται κινήματα της αριστεράς και εκπροσωπείται από 60 βουλευτές), το CHP σιώπησε όταν οι τουρκικές δυνάμεις της τάξης «χτένισαν» κουρδικές περιοχές κι όταν εκατοντάδες πανεπιστημιακοί απολύθηκαν με προεδρικό διάταγμα.

Το CHP δεν καταφέρνει να αναλάβει το ρόλο του ως αληθινό κόμμα της αντιπολίτευσης που μπορεί να νικήσει τον Ερντογάν και το προεδρικό του σύστημα ή μάλλον το Σουλτανάτο του.

Επίσης, παρά την αντίθεση της βάσης του και των περισσότερων από τις τοπικές οργανώσεις του, η ηγεσία του MHP (το ακροδεξιό Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης, που εκπροσωπείται από 36 βουλευτές) έχει συνταχτεί με την πλευρά Ερντογάν.

Το μόνο κόμμα που μένει λοιπόν και μπορεί να αποτελέσει πραγματική εναλλακτική λύση ενάντια στην εξουσία, είναι το HDP, του οποίου περισσότεροι από τέσσερις χιλιάδες εκλεγμένοι  δήμαρχοι και θεσμικοί παράγοντες της τοπικής αυτοδίοικησης έχουν συλληφθεί.

«Ο Ερντογάν είναι πολύ τυχερός. Όσο το CHP εξακολουθεί να διατηρεί το ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τόσο εκείνος μπορεί να παραμένει στην εξουσία», συμπεραίνει ο Δρ. Τσενγκίζ Ακτάρ, ακαδημαϊκός και αρθρογράφος στην ιστοσελίδα Artı Gerçek (περισσότερη αλήθεια).