Το  «Ισλαμικού Κράτος» είναι κατά κύριο λόγο ηττημένο στην Συρία και το Ιράκ. Σύμφωνα με τον ρωσικό και αμερικανικό στρατό, οι τζιχαντιστές έχουν απομακρυνθεί από το 98% των περιοχών που έλεγχαν πριν και στις δύο χώρες. Την ίδια ώρα, οι δυνάμεις της Συρίας, της Ρωσίας, του Ιράκ και των ΗΠΑ σχεδιάζουν να ανακαταλάβουν και το υπόλοιπο 2%.

Ads

Το «χαλιφάτο» «έχει σπάσει και θρυμματιστεί, αλλά συνεχίζουμε», δήλωσε η εκπρόσωπος Τύπου του Πενταγώνου, Ντάνα Γουάιτ, σε δημοσιογραφική ενημέρωση στις 11 Ιανουαρίου. «Θα συνεχίσουμε, διότι πρέπει να διασφαλίσουμε ότι θα έχουμε εκείνες τις συνθήκες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στο να μην ξαναδημιουργηθεί», πρόσθεσε.

Αλλά αυτός είναι ένας πολύ δύσκολος στόχος προς επίτευξη, κυρίως για έναν λόγο: Το ISIS μπορεί να είναι κοντά στην στρατιωτική ήττα στο Ιράκ και την Συρία, αλλά η ιδεολογία του ζει. Η οργάνωση έχει στηθεί έτσι ώστε να αντέξει μακροπρόθεσμα, εκτιμά το αμερικανικό Πεντάγωνο στην ιστοσελίδα του. Εξασφαλίζει την επιβίωσή του μέσω ενός συστήματος «franchising». «Παρά το γεγονός ότι αποτυγχάνει ως “χαλιφάτο”, υπάρχουν χρήσεις του σήματός του παγκοσμίως που βλέπουμε συνεχώς να αναδύονται», δήλωσε ο αντιστράτηγος, Κένεθ Μακένζι, σε συνέντευξη Τύπου.

«Πολεμώντας την εικόνα του ISIS»

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η προσοχή θα εστιασθεί στην καταπολέμηση της εικόνας του ISIS, ανέφεραν αξιωματούχοι. Από το Πεντάγωνο εκτιμούν πως οι πιθανότητες να κερδηθεί και αυτή η μάχη είναι επίσης αρκετά μεγάλη. «Η παγκόσμια απήχησή του ξεθωριάζει με την ήττα και με την όλο και μεγαλύτερη διάδοση  ιστοριών για τον τρόμο της ζωής υπό το ISIS», αναφέρουν αξιωματούχοι στην ιστοσελίδα του υπουργείου Άμυνας.

Ads

Παρά τις αισιόδοξες προβλέψεις όμως, σήμερα το ISIS απέχει πολύ από το να νικηθεί ολοκληρωτικά. Φαίνεται πως η οργάνωση βρίσκεται σε διαδικασία επιστροφής στις ρίζες της, δηλαδή στον ανταρτοπόλεμο, σύμφωνα με το Al-Jazeera. Το δίκτυο αναφέρει ότι εθελοντές προσπαθούν ακόμα να φτάσουν μέχρι την οργάνωση και να ενταχθούν σε αυτήν, αλλά ότι η διέλευση των συνόρων από την Τουρκία στην Συρία είναι τώρα πιο δύσκολη από ό,τι πριν.

Μυαλά – ερείπια

Εκτός, όμως, από την πρόκληση που θέτουν έναντι των διεθνών συμμαχιών οι επίδοξοι εθελοντές μαχητές του ISIS από το εξωτερικό, οι αρχές ασφαλείας στην Συρία και το Ιράκ αντιμετωπίζουν ένα άλλο, ακόμη πιο δύσκολο και σοβαρότερο, πρόβλημα: Την ιδεολογική και ψυχολογική κληρονομιά που άφησε το καθεστώς του ISIS στις περιοχές που κατείχε. Στις περισσότερες από αυτές τις περιοχές, το ISIS δεν ήταν στην εξουσία για περισσότερα από τρία χρόνια. Αλλά τα τρία χρόνια είναι πολύς χρόνος, ιδιαίτερα για τις νεαρές ηλικίες. Αυτό ισχύει κυρίως για τα μικρά παιδιά που έπρεπε να παρακολουθήσουν τη βία των τζιχαντιστών, συμπεριλαμβανομένων των βάναυσων δημόσιων και εκτελέσεων.

«Ακόμη και αν δεν είχαν εκπαιδευτεί στρατιωτικά, μπορεί να έχουν αναμνήσεις από την ζωή σε μια εμπόλεμη ζώνη», δήλωσε στο περιοδικό AI-Monitor ο Daan Weggemans, ερευνητής της τρομοκρατίας στο Ινστιτούτο Ασφάλειας και Παγκόσμιων Υποθέσεων του Πανεπιστημίου του Leiden.

Μια χαμένη γενιά

Οι νέοι που μεγαλώνουν κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων της φρίκης, αρπάχτηκαν από τα σχολειά τους. Πολλοί από αυτούς έμαθαν να χρησιμοποιούν όπλα αντί για το πώς να διαβάζουν και να γράφουν. «Μπορεί να υπάρξει μια χαμένη γενιά», δήλωσε στο Al-Jazeera ο Nadim Houry, διευθυντής του προγράμματος τρομοκρατίας και αντιτρομοκρατίας της Human Rights Watch (σσ. η ΜΚΟ Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων δικαιωμάτων). «Πολλοί ενήλικες αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο να αφήσουν πίσω τους το καθεστώς του ISIS», λέει ο Houry. «Απλώς προσπαθούν να κατανοήσουν τι συνέβη».

Το πρόβλημα μιας «χαμένης γενιάς» που προέκυψε από την εξουσία του ISIS είναι πιθανό να φτάσει σύντομα στην Ευρώπη, με την μορφή εκατοντάδων παιδιών που αρπάχθηκαν από τους γονείς τους από την Συρία ή το Ιράκ ή που γεννήθηκαν εκεί στα στρατόπεδα του ISIS. Δεν είναι ακόμη σαφές με ποιο τρόπο τα ευρωπαϊκά κράτη θα ασχοληθούν με αυτά τα παιδιά. Οι κανόνες διαφέρουν από χώρα σε χώρα. Το Βέλγιο, για παράδειγμα, σκοπεύει να αφήσει τα οπαιδιά μέχρι 10 ετών να εισέρχονται στην χώρα αυτομάτως. Ωστόσο, αυτό το μέτρο αφορά μόνο τα παιδιά που επιβεβαίωνεται πως είναι παιδιά Βέλγων μαχητών του ISIS.

Τον Δεκέμβριο του 2017, τρία παιδιά που φέρονται να έχουν γονείς μαχητές του ISIS γαλλικής υπηκοότητας, επέστρεψαν αεροπορικώς στο Παρίσι, υπό την επιμέλεια των ιρακινών αρχών. Στην Ολλανδία επιτρέπουν γενικά την επιστροφή παιδιών μαχητών του ISIS, αλλά προς το παρόν η κυβέρνηση δεν σχεδιάζει να τους χορηγήσει την ολλανδική ιθαγένεια.

Η Γερμανία επίσης θέλει να φέρει πίσω παιδιά Γερμανών μαχητών του ISIS. Αλλά υπάρχουν και οι φωνές που υποστηρίζουν ότι η επιστροφή κυρίως μεγαλύτερων παιδιών, μπορεί να περικλείει κινδύνους. «Βλέπουμε τον κίνδυνο, στο ότι αυτά τα παιδιά έχουν ήδη κοινωνικοποιηθεί από τους τζιχαντιστές εντός των ισλαμιστικών πλαισίων και θα επιστρέψουν στη Γερμανία από αυτές τις εμπόλεμες ζώνες έχοντας ήδη κατηχηθεί» υποστηρίζει ο Hans-Georg Maassen, επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Προστασίας του Συντάγματος, της υπηρεσίας ασφαλείας της Γερμανίας.

Σε κάθε περίπτωση, η Ευρώπη οφείλει να προσφέρει σε αυτά τα παιδιά τις ευκαιρίες που δικαιούνται και τις οποίες έχασαν λόγω ενός πολέμου για τον οποίο, φυσικά, δεν ευθύνονται.

Διαβάστε αναλυτικά: Τα «κουτάβια» του ISIS