Όταν τον περασμένο Νοέμβριο ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κλήθηκε από τους δημοσιογράφους, από το Τόκιο όπου βρισκόταν σε επίσημη επίσκεψη, να σχολιάσει το πολλοστό, στην σειρά, περιστατικό πυροβολισμών σε δημόσιους χώρους, αυτήν την φορά σε εκκλησία του Τέξας, από το οποίο σκοτώθηκαν τουλάχιστον 26 άνθρωποι, απάντησε: «Έχουμε πολλά ψυχικά προβλήματα στη χώρα μας, όπως και άλλες χώρες. Αλλά δεν είναι μια κατάσταση που συνδέεται με τα όπλα. Ευτυχώς κάποιος άλλος είχε ένα όπλο το οποίο πυροβολούσε προς την αντίθετη κατεύθυνση» (σσ. εννοούσε τον πολίτη που σκότωσε τον δράστη).

Ads

Όταν ρωτήθηκε τι είδους πολιτική θα υποστήριζε σε απάντηση στο περιστατικό, ο Τραμπ απάντησε ότι βάσει των προκαταρκτικών στοιχείων… ο δράστης «ήταν ένα πολύ διαταραγμένο άτομο, πολλά προβλήματα. Πρόκειται για ένα πρόβλημα ψυχικής υγείας στο υψηλότερο επίπεδο. Είναι ένα πολύ, πολύ θλιβερό γεγονός». Αφήνοντας μάλλον άναυδους όσους θα ήθελαν να εκμαιεύσουν κάποια δομημένη λογική από την παραπάνω απάντηση.

«Τρεις λαλούν…»

Κατά κάποιον, όχι ιδιαίτερα περίπλοκο τρόπο, το παραπάνω προεδρικό σχόλιο μπορεί να μην έχει και μεγάλη σχέση με την ουσία του προβλήματος της οπλοκατοχής και οπλοχρησίας στις ΗΠΑ, ίσως όμως θα μπορούσε να αποτελεί μια περιγραφή της διανοητικής κατάστασης του ίδιου του Αμερικανού προέδρου. Διότι από την αρχή, σχεδόν, της προεδρικής του θητείας και ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα, οι προβληματισμοί για την πνευματική ισορροπία και την ψυχική υγεία του Ντόναλντ Τραμπ πληθαίνουν. Τα πράγματα στις ΗΠΑ ως προς αυτούς τους προβληματισμούς εξελίχθηκαν σε πραγματική ανησυχία, φτάνοντας στο σημείο, Αμερικανοί ψυχίατροι να ζητούν από Δημοκρατικούς και Ρεπουμπλικάνους γερουσιαστές, επείγουσα διανοητική αξιολόγηση του Τραμπ.

Ads

Διαβάστε σχετικά:

Αποφασιστικό ρόλο σε αυτό έπαιξε και ο νέος, σχεδόν παραληρηματικός λόγος του προέδρου κατά την ανακοίνωση της αναγνώρισης της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ. Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Σάρα Σάντερς, αντέδρασε την Πέμπτη στις ανησυχίες που εκφράστηκαν, αναγγέλλοντας, σκωπτικά, ότι ο πρόεδρος έχει προγραμματίσει εξετάσεις υγείας. Στο μεταξύ, καλού – κακού, αξιωματούχοι του Πενταγώνου δήλωσαν ευθαρσώς τον περασμένο μήνα σε μια επιτροπή της Γερουσίας, ότι θα αγνοήσουν οποιαδήποτε παράνομη εντολή του προέδρου για πυρηνικό χτύπημα. Η δήλωση κατατέθηκε στο πλαίσιο των πρώτων ακροάσεων του Κογκρέσου, εδώ και πάνω από 40 χρόνια, σχετικά με την εξουσία του προέδρου να ξεκινήσει πυρηνικό πόλεμο. Να είναι τυχαίο άραγε που το Κογκρέσο προχώρησε στην αφύπνιση τέτοιων ακροάσεων επί προεδρίας Τραμπ;

Απ’ ό,τι φαίνεται μπορεί και όχι. Η διαδικτυακή πλατφόρμα «Democracy Now!» απευθύνθηκε σε έναν εμπειρογνώμονα, την Δρ. Μπάντι Λι, εγκληματολόγο και ψυχίατρο στην Ιατρική Σχολή του Γέιλ και διεθνώς αναγνωρισμένης ειδικού σε ζητήματα βίας. Επιπλέον είναι και η συγγραφέας του ευπώλητου βιβλίου, «Η επικίνδυνη υπόθεση του Ντόναλντ Τραμπ: 27 Ψυχίατροι και εμπειρογνώμονες ψυχικής υγείας αξιολογούν έναν πρόεδρο».

Η Δρ Λι δηλώνει πως τόσο η ίδια, όσο και ένα μεγάλο μέρος της ψυχιατρικής κοινότητας, ανησυχούν για την «ψυχική σταθερότητα του προέδρου, καθώς και για την επικινδυνότητά του», που αυξάνεται από την εκλογή του μέχρι σήμερα. Εξηγεί, ότι μεγάλο μέρος των επαγγελματιών της ψυχικής υγείας είχαν σιγήσει λόγω του κανόνα «Goldwater», ο οποίος ορίζει βασικά ότι οι ψυχίατροι δεν πρέπει να κάνουν διαγνώσεις δημόσιων προσώπων χωρίς προσωπική εξέταση και χωρίς να λάβουν τις σχετικές εγκρίσεις.

«Ενδιαφέρον όμως είναι», συνεχίζει, «ότι η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία τροποποίησε τη δική της ερμηνεία του κανόνα τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους για να πει βασικά, ότι οι ψυχίατροι δεν επιτρέπεται να λένε τίποτα για τις ομιλίες ή την συμπεριφορά τους (σσ. των δημόσιων προσώπων), ακόμη και σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Και ένιωσα ότι αυτό πράγματι έρχεται σε αντίθεση με τις ηθικές αρχές του επαγγέλματός μας. Έτσι, πραγματοποίησα μια διάσκεψη τον Απρίλιο για να συζητήσω τους κανόνες δεοντολογίας και κάλεσα τον Robert Jay Lifton, καθώς και μερικά άλλα γνωστά πρόσωπα του τομέα μου. Μόνο 20 άτομα εμφανίστηκαν σε ένα μεγάλο αίθριο. Βασικά, φοβήθηκαν. Φοβήθηκαν την στοχοποίησή τους από τον πρόεδρο και τους επιρρεπείς στη βία οπαδούς του».

Πλέον όμως, όλο και περισσότεροι ψυχίατροι συσπειρώνονται γύρω από τον κοινό προβληματισμό για την ψυχική υγεία του προέδρου. Διότι «το επάγγελμά μας έχει καθήκον να αναφέρει, καθήκον προειδοποίησης και καθήκον να λάβει μέτρα για την προστασία δυνητικών θυμάτων σε περίπτωση κινδύνου. Και εμείς, ως επαγγελματίες ψυχικής υγείας, εξετάζουμε καθημερινά τον πιθανό κίνδυνο και εμπλεκόμαστε στην πρόληψη της βίας, καθώς επίσης παρεμβαίνουμε, σε συνεργασία με τις δυνάμεις ασφαλείας, όποτε χρειαστεί. Και όταν έχουμε πληροφορίες που θα μας κάνουν να υποψιαζόμαστε κίνδυνο, έχουμε την υποχρέωση να παρέμβουμε. Γιατί, συνήθως, όταν υπάρχει ένα σημάδι κινδύνου, είναι επείγον. Επομένως, αυτό που κάνουμε είναι να αναλάβουμε το άτομο, να το απομακρύνουμε από την πρόσβαση σε όπλα και να κάνουμε μια επείγουσα αξιολόγηση. Αυτό ακριβώς προτείνουμε σε σχέση με τον πρόεδρο. Έχει δείξει μια σειρά σημείων, που παραπέμπουν σε πρόθεση βίας. Έχει υποκινήσει βία στο παρελθόν. Έδειξε μια έλξη στη βία ως δική του στρατηγική αντιμετώπισης των καταστάσεων. Έχει απειλήσει χώρες με πυρηνικό χτύπημα. Βασικά, ο κίνδυνος στο δικό μας μυαλό, είναι αρκετά υψηλός».

Η Δρ. Λι ελπίζει ότι στις εξετάσεις του προέδρου τον Ιανουάριο, θα περιληφθούν και εκείνες για την διανοητική ικανότητα, την ικανότητα να διοικήσει, τη βασική ικανότητα να αντιλαμβάνεται τις σωστές πληροφορίες και τις σωστές συμβουλές όταν χρειάζεται, να επεξεργάζεται αυτές τις πληροφορίες για να λαμβάνει σωστές, λογικές αποφάσεις βασισμένες σε γεγονότα και τις πραγματικές συνέπειές τους».

Διαβάστε επίσης: 

«Ακούγοντας»… ανύπαρκτους «θριάμβους»

Η Δρ. Λι και χιλιάδες συνάδελφοί της είναι μέλη μιας συλλογικότητας Αμερικανών ψυχιάτρων και ψυχολόγων υπό τον τίτλο «Duty to Warn» (Καθήκον να προειδοποιήσουμε) η οποία συγκέντρωσε 60.000 υπογραφές με αίτημα την αποπομπή του Τραμπ λόγω ψυχικής ασθένειας. Συγκεκριμένα διέγνωσαν ότι ο πρόεδρος «πάσχει από ανίατη ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας, ασθένεια που τον καθιστά ανίκανο να φέρει σε πέρας του προεδρικά του καθήκοντα και επικίνδυνο για το έθνος».

Η κίνηση των επιστημόνων της ψυχικής υγείας ζητά την ενεργοποίηση της 25η τροπολογίας του αμερικανικού Συντάγματος,, η οποία προβλέπει ότι ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ και η πλειοψηφία του Υπουργικού Συμβουλίου έχουν τη δυνατότητα να αποφασίσουν αν ο πρόεδρος είναι σε θέση να ασκήσει τα καθήκοντά του και αν όχι να τον απομακρύνουν. Προσθέτει, ωστόσο, ότι η επιστημονική γνωμοδότηση, ακόμη και σε ποινικές υποθέσεις δικαστηρίων, δεν ξεπερνά το επίπεδο της απλής σύστασης. Από αυτήν την άποψη, είναι καθαρά πολιτικό ζήτημα αν το Κογκρέσο θα εισακούσει τις ανησυχίες των ψυχιάτρων.

Στον Λευκό Οίκο και στην κοινωνία ευρύτερα κυκλοφορούν φήμες για «εκρήξεις του προέδρου» που είναι «όλο και πιο ανεξέλεγκτες». Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η πλειοψηφία των Αμερικανών ψηφοφόρων πιστεύει ότι ο Τραμπ «δεν είναι ικανός να υπηρετήσει ως πρόεδρος». Τον περασμένο Οκτώβριο, ο ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Μπομπ Κόρκερ χαρακτήρισε τον Λευκό Οίκο «ίδρυμα θεραπείας ενηλίκων», υπαινισσόμενος ότι ο Αμερικανός πρόεδρος δεν είναι εντελώς «στα καλά του» και ότι αν ο Ντόναλντ Τραμπ συνεχίσει την ίδια τακτική μπορεί να οδηγήσει τον κόσμο στον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η προσέγγιση αυτή κάθε άλλο παρά καινούργια είναι. Μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο, όπως υπενθυμίζουν οι Washington Times, πρώην στέλεχος του Πενταγώνου, υπό την προεδρία Ομπάμα, η Ρόζα Μπρουκς άφησε ανοιχτό ακόμη και το ενδεχόμενο εκδήλωσης πραξικοπήματος κατά του Ντόναλντ Τραμπ υποστηρίζοντας ότι κάτι τέτοιο ενδεχομένως να είναι η μοναδική επιλογή για να εκδιωχθεί ένας από τους πλέον διχαστικούς προέδρους στην αμερικανική ιστορία. «Η πρώτη εβδομάδα του Ντόναλντ Τραμπ ως προέδρου μας έχει καταστήσει σαφές σε όλους: Ναι, είναι τόσο τρελός όσο φοβόμασταν όλοι» γράφει και προσθέτει: «Μια πιθανότητα είναι αυτή που θεωρούσα αδιανόητη για τις ΗΠΑ μέχρι πρόσφατα: Ένα στρατιωτικό πραξικόπημα ή έστω μια άρνηση της ηγεσίας του στρατού να υπακούσει σε συγκεκριμένες εντολές».

Η Μπρουκς σημείωνε πως «μπορώ να φανταστώ αληθοφανή σενάρια στα οποία οι ανώτεροι στρατιωτικοί αξιωματούχοι θα μπορούσαν απλά να πουν στον πρόεδρο: “Όχι, κύριε. Εμείς δεν το κάνουμε αυτό”». Στο άρθρο της επισημαίνει ότι η «επιδερμική, αντιφατική και ασυγκράτητη» προσέγγιση του Τραμπ σε ζητήματα άμυνας, θα μπορούσαν να φέρουν την ηγεσία του Στρατού στις ΗΠΑ σε θέση να αναγκαστούν να εκτελέσουν εντολές οι οποίες θα μπορούσα να είναι «επικίνδυνα ανισόρροπες» για κάποιον που κατανοεί στοιχειωδώς την εθνική ασφάλεια. Η Μπρουκς παραδέχεται ότι «η προοπτική της ηγεσίας του αμερικανικού στρατού να αρνηθεί να υπακούσει ανοιχτά σε ένα προεδρικό διάταγμα είναι τρομακτική. […] Εξίσου τρομακτική, όμως, είναι η προοπτική της στρατιωτικής υπακοής σε μια παράλογη τάξη». «Στο κάτω-κάτω οι ανώτατοι αξιωματικοί του στρατού ορκίζονται να προστατεύσουν και να υπερασπιστούν το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών, όχι τον πρόεδρο», καταλήγει.

Βέβαια, αυτό που υποπτεύονται οι πολιτικοί γίνεται πραγματικά ανησυχητικό όταν τεκμηριώνεται από την επιστήμη. Οι επίτιμοι καθηγητές ψυχολογίας, στο Stanford University Philip Zimbardo και Rosemary Sword μελέτησαν το φαινόμενο με τα tweets του Τραμπ με τα οποία καυχιέται για τη νοημοσύνη του ή απειλεί όσους του εναντιώνονται, ή ακόμη και με τα οποία παρουσιάζει «θριαμβευτικές υποδοχές» τις οποίες υποτίθεται ότι του επιφυλάσσονται… οι οποίες όμως έχουν «συμβεί» μόνο στην φαντασία του. Κατέληξαν ότι ο πρόεδρος «είναι νάρκισσος, ακραίος και ηδονιστής με το παρόν, γεγονός που σημαίνει ότι δεν τον ενδιαφέρουν πολύ οι συνέπειες των πράξεων του ή το μέλλον. Αρέσκεται στο να “φουσκώνει” το “εγώ” του, ώστε να μετριάσει την εγγενή χαμηλή αυτοεκτίμηση. Τέτοιοι άνθρωποι τείνουν να λένε ψέματα, να προβαίνουν σε εκφοβισμό, να μειώνουν τους άλλους και να εμφανίζουν συμπτώματα παράνοιας».

Μάλιστα υποθέτουν ότι τα παραπάνω μπορεί να είναι και αποτέλεσμα άνοιας ή Alzheimer. «Αν συγκρίνουμε videos με συνεντεύξεις του από τις δεκαετίες του ’80, του ’90 και του 2000, με τα τωρινά, βρίσκουμε πως υπάρχουν διαφορές, όπως “σημαντική μείωση στη χρήση βασικών λέξεων, αύξηση στη χρήση των επιθέτων όπως το “τεράστιο”, το “πολύ” και το “τρομακτικό” και ελλιπείς, επικίνδυνες προτάσεις που δεν έχουν νόημα και ενδεχομένως υποδηλώνουν την απώλεια “εκγύμνασης” της σκέψης ή της μνήμης». Ο κλινικός ψυχολόγος, Craig Malkin πρόσθεσε ότι ο 45ος Πρόεδρος των ΗΠΑ είναι »παθολογικός νάρκισσος, κατάσταση στην οποία φτάνει όποιος έχει εθιστεί στο να νιώθει ιδιαίτερος και όπως συμβαίνει σε κάθε άλλη περίπτωση εθισμένου, κάνει ό,τι μπορεί για να είναι “φτιαγμένος”. Κλέβει, απατά, προδίδει και πληγώνει όσους είναι κοντά του. Οι παθολογικοί νάρκισσοι νιώθουν πως έχουν το δικαίωμα να κάνουν ό,τι θέλουν, ώστε να εξασφαλίζουν την ενσυναίσθηση».