Και ενώ η ευφορία της χτεσινής νίκης των εκλογών καλά κρατεί και πολλοί βραζιλιάνοι ψηφοφόροι θα ξυπνήσουν με πονοκέφαλο από το ξέφρενο μετεκλογικό πάρτι, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος της Βραζιλίας, Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, σύντομα θα βρεθεί αντιμέτωπος με τους δικούς του πονοκεφάλους, αυτούς της διακυβέρνησης.

Σύμφωνα με την Gυardian, ο Λούλα, που θα αναλάβει την εξουσία τη 1η Ιανουαρίου του 2023, θα πρέπει να ανοικοδομήσει και ενώσει μια χώρα κατεστραμμένη και βαθιά διχασμένη, μετά από τέσσερα χρόνια ακροδεξιών πολιτικών της κυβέρνησης Μπολσονάρου.

Οι προκλήσεις είναι τεράστιες: 33 εκατομμύρια Βραζιλιάνοι βρίσκονται αντιμέτωποι με ακραία πείνα ενώ 100 εκατομμύρια ζουν σε συνθήκες φτώχειας. Οι αριθμοί είναι οι υψηλότεροι εδώ και χρόνια. Οι πολιτικές του Μπολσονάρου, ιδίως στον Αμαζόνιο, οδήγησαν τη Βραζιλία να γίνει διεθνής παρίας.

Ο Λούλα αναφέρθηκε σε αυτά και σε μυριάδες άλλα ζητήματα στη νικητήρια ομιλία του, αλλά κατέστησε σαφές ότι η πρώτη του προτεραιότητα θα είναι αυτή που υπήρξε και σε όλη τη μακρά πολιτική του σταδιοδρομία: η βελτίωση της ζωής των φτωχών της Βραζιλίας.

«Δεν μπορούμε να δεχτούμε ως φυσιολογικό το γεγονός ότι σε αυτή τη χώρα εκατομμύρια άνδρες, γυναίκες και παιδιά δεν έχουν αρκετά να φάνε», είπε ο νέος πρόεδρος στην ομιλία του και πρόσθεσε «αν είμαστε ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός τροφίμων στον κόσμο και ο μεγαλύτερος παραγωγός ζωικών πρωτεϊνών…έχουμε καθήκον να εγγυηθούμε ότι κάθε Βραζιλιάνος μπορεί να τρώει πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό κάθε μέρα».

Η ομιλία ήταν μια πιο συναισθηματική εκδοχή της επιστολής που έγραψε στον λαό της Βραζιλίας την περασμένη εβδομάδα, στην οποία περιέγραφε τις προτεραιότητές του.

Η επιστολή ήταν γεμάτη με φιλόδοξες προτάσεις – τις οποίες οι επικριτές χαρακτήρισαν αναξιόπιστες – μεταξύ των οποίων η ίση αμοιβή μεταξύ ανδρών και γυναικών, η εκκαθάριση όλων των λιστών αναμονής για χειρουργεία και ιατρικές εξετάσεις και η εξασφάλιση σε κάθε βρέφος μιας θέσης σε βρεφονηπιακό σταθμό.

Το σχέδιο εκδόθηκε χωρίς σαφείς λεπτομέρειες ή κοστολόγηση, αλλά ο Λούλα στοιχηματίζει ότι οι ψηφοφόροι θα τον εμπιστευτούν ότι μπορεί να επαναλάβει τα κατορθώματά του πριν από 12 χρόνια. Όπως ο όρκος του να εξαλείψει την πείνα, πολλές από τις υποσχέσεις του είναι παρόμοιες με αυτές που έδωσε κατά τη διάρκεια των πρώτων θητειών του στην εξουσία μεταξύ 2003 και 2011.

Υπόσχεται να χτίσει περισσότερες οικονομικά προσιτές κατοικίες και να μεταφέρει ηλεκτρικό ρεύμα και δεξαμενές νερού σε μη συνδεδεμένα και απομακρυσμένα χωριά.

Τα μεγάλα έργα υποδομής, όπως οι δημόσιες συγκοινωνίες, η ενέργεια και η ύδρευση, θα διαχειρίζεται επίσης όπως και πριν, με τις κρατικές τράπεζες να παρέχουν χρηματοδότηση.
Έχει υποσχεθεί φορολογική μεταρρύθμιση και αύξηση του κατώτατου μισθού.

Σε μια αναμόρφωση του διεθνώς επαινεμένου προγράμματος ανακούφισης της φτώχειας Bolsa Familia, οι φτωχότερες οικογένειες θα λαμβάνουν 600 ρεάλ (110 δολάρια) το μήνα και όσοι έχουν παιδιά κάτω των έξι ετών θα λαμβάνουν επιπλέον 150 ρεάλ (30 δολάρια). Η ελεημοσύνη συνοδεύεται από την απαίτηση να πηγαίνουν τα παιδιά στο σχολείο και να κάνουν όλα τα εμβόλια.

Το πώς ακριβώς θα τα καταφέρει όλα αυτά είναι ένα ερώτημα, καθώς η έκρηξη των εμπορευμάτων που χρηματοδότησε πολλά από τα προγράμματά του την πρώτη φορά έχει τελειώσει ενώ θα αντιμετωπίσει και ένα εχθρικό Κογκρέσο, όπου ο μπολσοναρισμός παραμένει ισχυρός.

Στο στόχαστρο και η ανακοπή της αποψίλωσης του Αμαζονίου

Η αποψίλωση των δασών του Αμαζονίου που αυξανόταν κάθε χρόνο από τότε που ο Μπολσονάρου ανέλαβε την εξουσία αποτελεί προτεραιότητα σύμφωνα με τον νέο πρόεδρο που θέλει σταματήσει τις πολιτικές ανάπτυξης του Μπολσονάρου με κάθε κόστος. Βέβαια, πολλοί βουλευτές χρηματοδοτούνται από τις αγροτικές επιχειρήσεις και θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντικό εμπόδιο.

Μεγάλη έμφαση θα δοθεί επίσης στα ζητήματα των ιθαγενών. Μια γρήγορη ανασυγκρότηση των οργανώσεων των ιθαγενών και των περιβαλλοντικών οργανώσεων που ξεκληρίστηκαν από τον Μπολσονάρου.

«Αντί να είμαστε παγκόσμιοι ηγέτες στην αποψίλωση των δασών, θέλουμε να γίνουμε παγκόσμιοι πρωταθλητές στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και στην κοινωνικοπεριβαλλοντική ανάπτυξη», δήλωσε ο Λούλα. «Με αυτόν τον τρόπο θα έχουμε υγιεινά τρόφιμα στο πιάτο μας, καθαρό αέρα για να αναπνέουμε και νερό για να πίνουμε και πολλές ποιοτικές θέσεις εργασίας με πράσινες επενδύσεις» πρόσθεσε.

Θα καταφέρει να κυβερνήσει;

Η Βραζιλία που θα ηγηθεί ο Λούλα είναι πολύ διαφορετική από αυτήν που ήταν όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του στις αρχές του 2003. Οι χθεσινές εκλογές δείχνουν πόσο διχασμένη είναι η χώρα. Πριν από τον πρώτο γύρο, οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι ο Μπολσονάρου δεν θα κέρδιζε πάνω από το 37% των ψήφων: κέρδισε το 43%. Πριν από την ψηφοφορία της Κυριακής οι περισσότερες δημοσκοπήσεις προέβλεπαν ότι ο Λούλα θα κέρδιζε με διαφορά μεταξύ τεσσάρων και έξι ποσοστιαίων μονάδων, αλλά στην πραγματική ψηφοφορία ο Μπολσονάρου μείωσε τη διαφορά σε 1,8 μονάδες.

Επιπλέον, ο Μπολσονάρου κέρδισε σε 14 από τις 27 πολιτείες της Βραζιλίας, κυριαρχώντας σε μια εδαφική έκταση που εκτείνεται από τις ακτές του Ατλαντικού έως τις εκτάσεις σαβάνας στα κεντροδυτικά. Στις πλουσιότερες και πιο ανεπτυγμένες πολιτείες, ο Μπολσονάρου κέρδισε με μεγάλη διαφορά. Ο Φερνάντο Χαντάντ, ο ηττημένος προεδρικός υποψήφιος πριν από τέσσερα χρόνια και βασικό μέλος της προεκλογικής ομάδας του Λούλα ηττήθηκε από τον υποψήφιο του Μπολσονάρου – τον Ταρσίσιο ντε Φρέιτας, πρώην στρατιώτη και μηχανικό του στρατού – στην κούρσα για να γίνει κυβερνήτης της πολιτείας Σάο Πάολο, της πολυπληθέστερης περιοχής της Βραζιλίας. Ο Μπολσονάρου θριάμβευσε, επίσης, στην ευημερούσα αγροτική ζώνη της κεντροδυτικής χώρας.

Ο Λούλα απέσπασε μια νίκη στη σημαντική πολιτεία Μίνας Ζεράις, αλλά οφείλει την εθνική του επιτυχία στην καταβαράθρωση του στις 10 σχετικά φτωχές βορειοανατολικές πολιτείες. Οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι όσοι ζούσαν με εισόδημα κάτω των 400 δολαρίων το μήνα ήταν πιο πιθανό να ψηφίσουν τον Λούλα και ότι όσοι ήταν σε καλύτερη κατάσταση από αυτό το ποσό έτειναν να προτιμήσουν τον Μπολσονάρου- το 70% των ανθρώπων στην Μπαΐα – την πολιτεία με τον μεγαλύτερο μαύρο πληθυσμό – ψήφισαν τον Λούλα. Οι Ευαγγελικοί Χριστιανοί – οι οποίοι αριθμούν τώρα περίπου το ένα τρίτο του πληθυσμού, ίσως διπλάσιος αριθμός από αυτόν όταν ο Λούλα ανέλαβε για πρώτη φορά την εξουσία – τείνουν επίσης να είναι μεγάλοι οπαδοί του Μπολσονάρου.

Η πιο εντυπωσιακή εξέλιξη ήταν η εκλογή σε θέσεις στο Κογκρέσο μερικών από τα πιο αμφιλεγόμενα πρόσωπα της κυβέρνησης Μπολσονάρου. Ο Εντουάρντο Παζουέλλο, για παράδειγμα, ο υπουργός Υγείας υπεύθυνος για την καταστροφική διαχείριση της πανδημίας, κατάφερε και κέρδισε μια έδρα στη Βουλή. Συνολικά, τα δεξιά κόμματα αύξησαν την εκπροσώπησή τους στην κάτω Βουλή από 240 σε 249 βουλευτές, λίγο λιγότερο από το ήμισυ του συνόλου των 513 βουλευτών. Το κόμμα του Λούλα και οι σύμμαχοί του έχουν μόνο 141, οπότε ο εκλεγμένος πρόεδρος θα πρέπει να προσεγγίσει το κέντρο αν θέλει να κυβερνήσει αποτελεσματικά.

Αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα θα χρειαστεί να συνάψει συμφωνίες με τους ίδιους ακριβώς πολιτικούς ηγέτες που είχαν συμμαχήσει με τον Μπολσονάρου τα τελευταία δυόμισι χρόνια. Αυτό θα περιπλέξει σε τεράστιο βαθμό το έργο της διαχείρισης της οικονομίας.

Οι ισορροπίες στο Κογκρέσο θα μπορούσαν ακόμη και να εμποδίσουν την πρόοδο σε τομείς όπως το περιβάλλον, όπου ο Λούλα θα μπορούσε να κερδίσει απλώς με την αναζωογόνηση κρατικών οργανισμών που έχουν παραμεληθεί και υποχρηματοδοτηθεί από τον Μπολσονάρου.

Πηγή: Guardian/Εθνος