Τα αρχικά της KGB (Επιτροπή για την Κρατική Ασφάλεια της Σοβιετικής Ένωσης) πολύ συχνά συνοδεύουν τον σημερινό πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν σε διάφορα δημοσιεύματα και αναλύσεις που αφορούν τον επί εικοσαετία και πλέον ηγέτη μίας εκ των υπερδυνάμεων του πλανήτη. Η δημοσιογράφος Κάθριν Μπέλτον στο νέο της βιβλίο «Οι άνθρωποι του Πούτιν: Πως η KGB πήρε τον έλεγχο στη Ρωσία και μετά στη Δύση» (“Putin’s People: How the KGB Took Back Russia and Then Took On the West”) επιχειρεί όχι απλώς να δείξει πως η θητεία του Πούτιν στις μυστικές υπηρεσίες της ΕΣΣΔ επηρέασε τον ίδιο ως πολιτικό και κυβερνήτη αλλά πως διαμόρφωσε μέσω αυτού τη σύγχρονη Ρωσία επιτρέποντάς της να επιβληθεί στη Δύση. 

Η Μπέλτον υποστηρίζει ότι ο Πούτιν ποτέ δεν άφησε στην άκρη την αποστολή του να αποκαταστήσει την εξουσία της KGB και επιχειρεί να ανιχνεύσει τη σταδιοδρομία του Πούτιν και των συνεργατών του από το πεδίο της κατασκοπίας τη δεκαετία του 1980 έως και την κορυφή της ρωσικής επιχειρηματικότητας και πολιτικής. Σύμφωνα, με τη Μπέλτον ο Ρώσος πρόεδρος και όλοι οι άνθρωποι του προέδρου έχουν σφυρηλατήσει ένα σύστημα που χρησιμοποιεί το εγχειρίδιο της KGB για να επιτύχουν την παραμονή στην εξουσία, τη χειραγώγηση των ροών του χρήματος και την εμβάθυνση της ρωσικής επιρροής στη Δύση. 

Η δημοσιογράφος κάνει ένα ταξίδι στο παρελθόν και συγκεκριμένα στη Δρέσδη της ανατολικής Γερμανίας, όπου το 1985 ο Πούτιν τοποθετήθηκε ως αξιωματικός των ξένων μυστικών υπηρεσιών. Σύμφωνα με το Foreign Policy, οι πτυχές της συγκεκριμένης περιόδου της ζωής του Βλαντιμίρ Πούτιν είναι εν πολλοίς άγνωστες. Οι περισσότερες αναφορές τον θέλουν απλώς να μαθαίνει γερμανικά και να κάνει τη ζωή του. Η Μπέλτον, ωστόσο, υποστηρίζει ότι ο Πούτιν διοικούσε ομάδες πρακτόρων, στρατολογούσε, είχε εμπλακεί σε κλοπή τεχνολογιών ακόμη και με τη διαχείριση υποθέσεων τρομοκρατικών ομάδων που κατηγορήθηκαν για δολοφονίες στην άλλη πλευρά του Σιδηρού Παραπετάσματος. Ταυτόχρονα, ο Πούτιν ανήκε στους μυστικούς που είχαν αναλάβει δράση, ώστε η KGB να μπορέσει να διατηρήσει την επιρροή της σε περίπτωση κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης, την οποία ήδη ανέμεναν αξιωματικοί της υπηρεσίας. Κατά κύριο λόγο, αυτή σήμαινε τη δημιουργία «μαύρων ταμείων» με «έμπιστους θεματοφύλακες» και «φιλικές εταιρείες» και τη δημιουργία σύνθετων συστημάτων λαθρεμπορίου και δικτύων πρακτόρων στο εξωτερικό. Εν ολίγοις κατά τη Μπέλτον «αυτό που ήταν ο Πούτιν και η KGB τη δεκαετία του 1980 ήταν το σχέδιο για όλα όσα θα ακολουθούσαν». 

Από το 1980 στο 2016 και τον Τραμπ 

Αφήνοντας πίσω το πιο μακρινό 1980 και ερχόμενη στο πιο πρόσφατο 2016, η Μπέλτον επικεντρώνεται σε αυτόν που θεωρεί θύμα και δούρειο ίππο παράλληλα του Πούτιν στην Αμερική. Ο λόγος για τον Ντόναλντ Τραμπ για χάρη του οποίου η μισή Αμερική εξανίσταται ότι η Ρωσία παρενέβη στις προεδρικές εκλογές. Κατά τη συγγραφέα ο Ντόναλντ Τραμπ περιβαλλόταν από μετα-σοβιετικούς πράκτορες πολύ πριν βρεθεί στο Λευκό Οίκο. Πρόκειται για ανθρώπους που έχουν σχέση με τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες και οι οποίοι χρησιμοποίησαν τις τακτικές της KGB για να εμπλέξουν τον μελλοντικό πρόεδρο των ΗΠΑ σε έναν ιστό οικονομικών υποχρεώσεων. 

«Στην αρχή, η επιχείρηση του Τραμπ πιθανότατα δεν ήταν παρά ένα βολικό όχημα για να διοχετευτούν χρήματα στις ΗΠΑ», γράφει η Μπέλτον εντοπίζοντας επαφές του σημερινού προέδρου των ΗΠΑ με παράγοντες όπως ο μεγιστάνας των κατασκευών Αγκάς Αγκαλάροφ, ο λαθρέμπορος αντικών Σάλβα Τσιγκιρίνσκι και ο έμπορος πετρελαίου Ταμίρ Σαπίρ, που όλοι «λειτουργούσαν στο ημίφως μεταξύ των ρωσικών υπηρεσιών ασφαλείας και της μαφίας». Σταδιακά αυτές οι σχέσεις απέκτησαν βάθος με την Μπέλτον να υποδηλώνει ότι «σε κάποιο σημείο ο Τραμπ έγινε πολιτική ευκαιρία».

Η «καρδιά» του Κρεμλίνου 

Ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου επικεντρώνεται επίσης στον κύκλο των ισχυρών επιχειρηματιών και αξιωματούχων που βρίσκονται στην καρδιά του Κρεμλίνου και πως αυτοί χρησιμοποιούν τα χρήματα τους και ασκούν επιρροή. Όλοι, σύμφωνα με την δημοσιογράφο έχουν κοινό φόντο, την KGB. Για παράδειγμα ο Ίγκορ Σεσίν, πρώην πράκτορας της KGB στην Ανατολική Αφρική. Εργάστηκε ως γραμματέας του Πούτιν τη δεκαετία του 1990 – η Μπέλτον θυμίζει μία φήμη που τον θέλει να ζητά δωροδοκία 10.000 δολάρια για το αφεντικό του. Τώρα είναι ο επικεφαλής του της κρατικής εταιρείας πετρελαίου Rosneft. O Γκενάδι Τιμτσένκο, ο οποίος σπούδαζε γερμανικά με τον Πούτιν στη σχολή εκπαίδευσης της KGB πριν «μετακομίσει» στο εμπόριο πετρελαίου και συγκεντρώσει περιουσία 14 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ο Αντρέι Ακίμοφ, σοβιετικός πράκτορας στην Βιέννη που ήταν εκ των βασικών παραγόντων στην κρατικοποίηση της ιδιωτικής πετρελαϊκής εταιρίας Yukos και στον λαβύρινθο των χρηματοικονομικών συστημάτων που χρησιμοποιούνταν για την αποκόμιση δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις συμφωνίες εξαγωγής φυσικού αερίου. 

Η Μπέλτον συνδέει τους παραπάνω και πολλούς άλλους δισεκατομμυριούχους που θεωρούνται ανεξάρτητοι με το Κρεμλίνο. Για παράδειγμα αναφέρει ότι οι ιδιοκτήτες της ιδιωτικής Alfa Bank, Μιχαήλ Φρίντμαν και Πιοτρ Αβέν απασχολούσαν συγγενείς κατασκόπων της Ανατολικής Γερμανίας γνωστούς στον Πούτιν και πως ο τελευταίος ήταν αυτός που είπε στον δισεκατομμυριούχο Ρόμαν Αμπράμοβιτς να αγοράσει την λονδρέζικη ποδοσφαιρική ομάδα Τσέλσι το 2003. Κατά τη συγγραφέα η υποταγή των ρωσικών επιχειρήσεων ήταν ευδιάκριτη και κατά τη διάρκεια της επιδημίας του κοροναϊού καθώς οι ρωσικές αρχές στηρίχθηκαν σε αυτές για να διοχετεύσουν δεκάδες εκατομμύρια δολάρια για την ενίσχυση της υγειονομικής περίθαλψης. 

Η Μπέλτον αποδίδει, σύμφωνα με το Foreign Policy, υπερβολικά μεγάλη επιρροή στην KGB και τις μετα-σοβιετικές υπηρεσίες κατασκοπίας της Ρωσίας. Θεωρεί την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης ως «εσωτερική δουλειά» αλλά και την άνοδο του Πούτιν στην προεδρία ως μία προσεκτικά σχεδιασμένη επιχείρηση της KGB. Και στις δυο περιπτώσεις επρόκειτο για πολύπλοκες πολιτικές διαδικασίες που περιελάμβαναν πολύ περισσότερα από τα σχέδια ενός δικτύου κατασκόπων. Παράλληλα, ωστόσο, αφιερώνει μεγάλο μέρος του βιβλίου στο πως το καθεστώς του Πούτιν χειρίζεται το οικονομικό σύστημα για να συγκεντρώσει χρήματα για τον εσωτερικό του κύκλο και να δημιουργήσει μυστικά κονδύλια για να χρηματοδοτήσει επιχειρήσεις στο εξωτερικό. 

Επικαλούμενη συνομιλίες με τραπεζίτες, πηγές του Κρεμλίνου και πρώην κατασκόπους υποστηρίζει ότι οι συνεργάτες του Ρώσου ηγέτη ανέλαβαν σταδιακά τα ηνία της ρωσικής οικονομίας, με αφαίμαξη περιουσιακών στοιχείων το κρατικό μονοπώλιο φυσικού αερίου της Gazprom και από τις εξαγωγές στον τομέα της ενέργειας και δημιουργώντας οικονομικούς γίγαντες, όπως η ασφαλιστική εταιρεία Sogaz και η Bank Rossiya, που ελέγχονται αυστηρά από το Κρεμλίνο. Η Μπέλτον υποστηρίζει ότι η διαδικασία αυτή υποστηρίχτηκε από πολλούς στη Δύση που πίστεψαν ότι η ένταξη της Ρωσίας στις παγκόσμιες χρηματοικονομικές αγορές θα έφερνε τη χώρα στην μετακομμουνιστική εποχή, αλλά αντ’ αυτού έκανε πλούσιους αυτούς που ήταν κοντά στον Πούτιν, εδραίωσε μία εκδοχή του κρατικού καπιταλισμού και τελικά ανέστειλε την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. 

Τα λεφτά, τα λεφτά, τα εκατομμύρια 

Οι τραπεζίτες στις ΗΠΑ και την Ευρώπη «τυφλώθηκαν από την πλημμύρα των μετρητών», γράφει η Μπέλτον, «οι άντρες του Πούτιν είχαν υπολογίσει με ακρίβεια ότι, για τη Δύση, τα χρήματα θα υπερέβαιναν όλες τις άλλες ανησυχίες». Για την ίδια, η Δύση έχασε την ευκαιρία να διαμορφώσει το σύστημα του Πούτιν, ενώ από την πλευρά του ο Ρώσος ηγέτης διοχέτευσε μεγάλο μέρος των χρημάτων στο εξωτερικό «κρυμμένο» για να υπονομεύσει τους θεσμούς στη Δύση – από τις εκλογές των ΗΠΑ έως το δημοψήφισμα για το Brexit και ως τη χρηματοδότηση περιθωριακών πολιτικών κομμάτων στην Ευρώπη. «Οι άνδρες της KGB του Πούτιν έχουν 800 δισεκατομμύρια δολάρια αποθηκευμένα σε υπεράκτιους τραπεζικούς λογαριασμούς».

Τούτων δοθέντων και με δεδομένες τις συνταγματικές αλλαγές που θα του επιτρέψουν να παραμείνει πρόεδρος έως το 2036 – μετατρέποντας τον σε «σύγχρονο τσάρο», λέει το Foreign Policy – το ερώτημα που ακολουθεί είναι κατά πόσον αλλά και για πόσο ο Πούτιν θα μπορούσε να παραμείνει κυρίαρχος. Το FP αναφέρει ότι δεν υπάρχουν πολλά που να μαρτυρούν μία επικείμενη κατάρρευση του Πούτιν ή μια επαπειλούμενη ανατροπή είτε από εγχώριους αντιπάλους, είτε από ξένη συνωμοσία. Ωστόσο, επισημαίνει ότι η κρίση του κοροναϊού έχει κάνει τον Πούτιν να δείχνει πιο ευάλωτος και τη δημοτικότητα του να πέφτει.

Όσο για την Μπέλτον προβλέπει ότι ο Πούτιν είναι καταδικασμένος να επαναλάβει τα λάθη των προκατόχων του στην KGB . «Το εγχειρίδιο των ανδρών της KGB του Πούτιν είναι απωλιθωμένο. Αντιμετωπίζει πραγματικό κίνδυνο να γίνει πιο εύθραστος μέρα με τη μέρα».