Η ιστορία της Σίλα, μιας νεαρής Τουρκάλας μεγαλωμένης σε ένα σπίτι της ελίτ της Κωνσταντινούπολης, έχει γοητεύσει δεκάδες χιλιάδες θεατές σε όλη τη Λατινική Αμερική πέρσι.

Ads

Στο σήριαλ, ο βιολογικός πατέρας της Σίλα, τον οποίο εκείνη νόμιζε νεκρό, γυρίζει για να την πάρει στο χωριό της στα νοτιοανατολικά της Τουρκίας, για να συναντήσει την άρρωστη μητέρα της. Από εκεί και πέρα, η ζωή της παίρνει μια στροφή προς το χειρότερο, όταν παγιδεύεται σε ένα καταναγκαστικό γάμο. Όπως κάθε καλή σαπουνόπερα, είναι γεμάτη με προβληματικές σχέσεις και συγκλονιστικές ανατροπές – ακριβώς αυτό που θέλει το κοινό σε μια περιοχή όπου κυριαρχούν οι δακρύβρεχτες τηλενουβέλες.

Του Michael KAPLAΝ

Αφού σάρωσαν την τηλεοπτική αγορά της Μέσης Ανατολής κατά την τελευταία δεκαετία, οι επικεφαλής της ακμάζουσας βιομηχανίας τηλεόρασης της Τουρκίας έθεσαν ως στόχο την επέκταση τους στην Κεντρική και Νότια Αμερική. Τους τελευταίους μήνες, οι τουρκικές σαπουνόπερες έχουν παιχθεί ή έχουν προγραμματιστεί σε πάνω από δώδεκα χώρες της Νότιας και Κεντρικής Αμερικής, ενώ ορισμένες οικογένειες στην Αργεντινή και τη Χιλή έχουν αρχίσει ακόμα και να δίνουν στα παιδιά τους ονόματα από τους αγαπημένους τουρκικούς τηλεοπτικούς χαρακτήρες. Τουλάχιστον έξι σειρές έχουν σπάσει ρεκόρ θεαματικότητας στη Λατινική Αμερική και τα τουρκικά σήριαλ δείχνουν να καταλαμβάνουν τις ώρες υψηλής τηλεθέασης σε διάφορες χώρες, μεταξύ των οποίων η Χιλή και η Αργεντινή. Η δημοτικότητα των τουρκικών τηλεοπτικών σήριαλ στη Νότια Αμερική έχει κάνει τους αναλυτές των μέσων ενημέρωσης να ξύνουν το κεφάλι τους, αλλά πολλοί είναι σύμφωνοι: Το 2016 ενδέχεται να είναι μια χρονιά ευημερίας για την τουρκική βιομηχανία ψυχαγωγίας.

Ads

«Τα τουρκικά μελοδράματα είναι ένα νέο φαινόμενο, που πρωτοεμφανίστηκε κατά την τελευταία δεκαετία», δήλωσε η Asli Tunç, καθηγήτρια  μέσων ενημέρωσης στο Πανεπιστήμιο Bilgi της Κωνσταντινούπολης. «Ξεκίνησαν στις τουρκογενείς δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας, στη συνέχεια, έπιασαν τα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή και τώρα τη Λατινική Αμερική. Εξαπλώνονται σε όλο τον κόσμο … αλλά η [Νότια Αμερική] έχει τη δική της εγχώρια παραγωγή, γιατί να εισάγουν τουρκικά σήριαλ;»

Πριν από μια δεκαετία, οι εξαγωγές σε τουρκικές τηλεοπτικές σειρές ανερχόταν σε περίπου 1 εκατομμύριο δολάρια ετησίως. Σήμερα, οι εξαγωγές φτάνουν τα τουλάχιστον 350 εκατομμύρια δολάρια, αναφέρει  η φιλοκυβερνητική εφημερίδα, Daily Sabah, καθιστώντας την Τουρκία έναν από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς στον κόσμο σε τηλεοπτικές σειρές. Τα έσοδα από τις εξαγωγές φέρεται να έχουν αυξηθεί, μόνο τον τελευταίο χρόνο, κατά 25%.

Η κίνηση στη Νότια Αμερική άρχισε το 2014, όταν η επιτυχημένη τουρκική σειρά «1001 Νύχτες» προβλήθηκε στην τηλεόραση της Χιλής. Γρήγορα έγινε η σειρά με τη μεγαλύτερη τηλεθέαση στη Χιλή. Μετά την επιτυχία της εκεί, προβλήθηκε στη Βραζιλία, το Περού, την Ουρουγουάη, τη Βολιβία, την Παραγουάη, Εκουαδόρ, την Κολομβία και την Κόστα Ρίκα και έχει προγραμματιστεί να μεταδοθεί σύντομα στη Δομινικανή Δημοκρατία, τη Νικαράγουα, τη Γουατεμάλα, το Ελ Σαλβαδόρ, Παναμά και την Ονδούρα.

«Καθώς είναι η κατεξοχήν γη της τηλενουβέλας, ήταν αρκετά δύσκολο να εισέλθουμε στην αγορά της Λατινικής Αμερικής, αλλά είδαμε τις δυνατότητες της αγοράς και θέλαμε να επιτύχουμε αυτό τον δύσκολο στόχο», δήλωσε ο Fahriye Şentürk, επικεφαλής δημοσίων σχέσεων της Global Services, μια τουρκική εταιρεία διανομής για τις περισσότερες από τις δημοφιλείς σειρές. «Το ενδιαφέρον εξακολουθεί να αυξάνεται και δεχόμαστε πολλές προτάσεις από άλλες εταιρείες.»

Η Μέση Ανατολή, η Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και η Λατινική Αμερική σήμερα ευθύνονται για τον μεγαλύτερο αριθμό εξαγωγών των τουρκικών σήριαλ σύμφωνα με τον Şentürk. Τα τουρκικά σήριαλ μεταδίδονται σήμερα σε περισσότερες από 100 χώρες και η επιχείρηση θα μπορούσε να φθάσει τα 100 δις δολάρια σε έσοδα μέχρι το 2017.

Κατά τη διάρκεια επίσκεψης σε πολλές χώρες της Νότιας Αμερικής την περασμένη εβδομάδα, ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τόνισε ότι η αποδοχή των τουρκικών σήριαλ δείχνει το παράδειγμα των ισχυρών σχέσεων μεταξύ των δύο περιοχών που βρίσκονται μακριά η μία από την άλλη. Το ταξίδι είχε ως στόχο να επεκτείνει τις οικονομικές σχέσεις της Τουρκίας και της Λατινικής Αμερικής, οι οποίες ανήλθαν σε 10 δισεκατομμύρια δολάρια το 2014. Μαζί με μια ομάδα 100 επιχειρηματιών, ο Ερντογάν επισκέφθηκε τη Χιλή, το Περού και τον Ισημερινό για να εξετάσουν ευκαιρίες για συνεργασίες.

«Πάνε πολύ, πολύ καλά στη Λατινική Αμερική», λέει ο Yeidy Rivero, καθηγητής λατινοαμερικανικών μέσων ενημέρωσης στο Πανεπιστήμιο του Michigan, αναφερόμενος στα τουρκικά σήριαλ. «Τώρα η τουρκική βιομηχανία δίνει πολύ μεγάλη προσοχή.»

image

Η Τουρκία του Ερντογάν

Οι τουρκικές σειρές, αναφέρονται συχνά στο ιστορικό παρελθόν της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, είναι συνήθως πιο αργόσυρτες και μεγαλύτερης διάρκειας από τις αγγλόφωνες. Οι άνδρες συχνά απεικονίζονται ως εξαιρετικά ρομαντικοί και τα συναισθήματά είναι υπερβολικά. Αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι λειτουργεί για όλες τις αγορές. Μια σκηνή με τεσσάρων λεπτών κλάμα, για παράδειγμα, έπρεπε να μετατραπεί σε κάτω από 30 δευτερόλεπτα για τη σουηδική τηλεόραση, σύμφωνα με το Middle East Eye.

Ο Rivero λέει ότι τα σήριαλ έχουν πέραση εν μέρει επειδή μοιράζονται πολλά κοινά με τις δραματικές τηλενουβέλες που ήταν ήδη δημοφιλείς σε όλη τη Νότια Αμερική. Οι τηλενουβέλες είναι γεμάτες κλάματα και δράματα, που συχνά επικεντρώνονται στις ταραχώδεις σχέσεις και τα κοινωνικά προβλήματα όπως τη βία ή το ρατσισμό. Παράγονται σε όλη τη Λατινική Αμερική, από το Μεξικό έως την Αργεντινή, και συνήθως διαρκούν μόνο για λίγους μήνες. Σε αντίθεση με τις αμερικανικές σαπουνόπερες, η οποίες προβάλλονται κατά τη διάρκεια της ημέρας, αυτές καταλαμβάνουν συνήθως ώρες υψηλής τηλεθέασης.

Οι ομοιότητες ανάμεσα στις δύο περιοχές δεν είναι σύμπτωση. Για δεκαετίες, οι Τούρκοι παρακολουθούσαν εισαγόμενες σαπουνόπερες. Αυτές τις μέρες, οι τουρκικές σειρές έχουν προσαρμοστεί στη λατινοαμερικανική τηλεόραση ώστε να χωρέσουν στις μικρότερες, καθημερινές ώρες τηλεθέασης για τις τηλενουβέλες.

Αλλά υπάρχουν και μερικές σημαντικές διαφορές. Τα τουρκικά σήριαλ  έχουν σχετικά υψηλό κόστος παραγωγής – περίπου 200.000 δολάρια ανά επεισόδιο σε αντίθεση με 100.000 ή λιγότερο  δολάρια για πολλές από τις σαπουνόπερες. Και σε αντίθεση με τα περισσότερα νοτιοαμερικανικά σήριαλ, η τουρκική τηλεόραση είναι σχετικά συντηρητική. Αν και ρομαντικά, δεν περιλαμβάνουν σεξ, και δίνουν έμφαση στην οικογένεια. Τα ναρκωτικά και η βία είναι περιορισμένα, και οι γυναικείοι χαρακτήρες συνήθως προσανατολίζονται προς τις παραδοσιακές σχέσεις του γάμου.

Η αντίθεση μπορεί βέβαια και να προσελκύει τις συντηρητικές Νοτιοαμερικανίδες που έχουν βαρεθεί το ενίοτε απρεπές περιεχόμενο των παραδοσιακών τηλεοπτικών σήριαλ, λέει ο Rivero.

«Είναι πολύ δημοφιλή στο κοινό της Λατινικής Αμερικής, αλλά ορισμένοι ακαδημαϊκοί συζητούν σχετικά με τα μηνύματα που προωθούν», είπε. «Πολλές τηλενουβέλες είναι πολύ προοδευτικές σε ότι αφορά τις γυναίκες, αλλά εδώ έχουμε κατά κάποιο τρόπο μια πιο συντηρητική απεικόνιση.»

Η εξάπλωση της τουρκικής τηλεόρασης κατά την τελευταία δεκαετία αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα για την επιθυμία της Τουρκίας να αυξήσει την επιρροή της στο εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένης και της Λατινικής Αμερικής. Όταν το μετριοπαθές-ισλαμικό κόμμα ΑΚΡ ανέλαβε την εξουσία το 2002, ο τότε πρωθυπουργός, και τώρα πρόεδρος Eρντογάν, ήθελε να μετατρέψει την Τουρκία από μια χώρα που πασχίζει να λάβει ενισχύσεις σε μια μεγάλη, ισχυρή πολιτική και οικονομική εξουσία. Ως επί το πλείστον το πέτυχε, καθώς το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Τουρκίας έχει εκτοξευθεί σε πάνω από 800 δισεκατομμύρια δολάρια, σε σύγκριση με 232 δισεκατομμύρια δολάρια το 2002.

Οι τουρκικές σαπουνόπερες έχουν κερδίσει τον αραβικό κόσμο, όπου οι σειρές έχουν κατακτήσει την πρώτη θέση για περίπου μια δεκαετία και άρχισαν να επηρεάζουν τις κοινωνικές αλλαγές, σύμφωνα με τον Noha Mellor, καθηγητή αραβικών ΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο του Bedfordshire στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Σε ορισμένες χώρες της Μέσης Ανατολής, οι γυναίκες και κορίτσια στην εφηβεία έχουν αρχίσει να φορούν τη μαντίλα σε τουρκικό στιλ. Στις ειδήσεις στον αραβικό χώρο, έχουν υπάρξει αναφορές σε γυναίκες που λαχταρώντας λίγο ρομαντισμό χωρίζουν τους συζύγους τους ύστερα από την έντονη τηλεθέαση τουρκικών σήριαλ, δεδομένου ότι προσφέρουν μια αίσθηση ελευθερίας για τις γυναίκες που περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας στο σπίτι.

«Είναι ελκυστικά, ιδίως για τις γυναίκες», δήλωσε ο Mellor. «Μπορούμε να είμαστε μοντέρνοι χωρίς να χάσουμε το συντηρητικό κομμάτι της θρησκείας μας … Είναι προσαρμοσμένες στο αραβικό κοινό, συνδυάζοντας το μοντέρνο, εξαιρετικά πολυτελή τρόπο ζωής με τις συντηρητικές αξίες, κάτι που τα αμερικανικά ή ακόμη και τα λατινοαμερικανικά τηλεοπτικά κανάλια δεν θα μπορούσαν να παρέχουν.»

Μερικοί έχουν σκεφτεί ότι η βιομηχανία τηλεόρασης ήταν μέρος μιας σκόπιμης αντζέντας, ώστε να εξαπλωθεί τουρκική επιρροή. Η κυβέρνηση έχει στηρίξει τη βιομηχανία με επιδοτήσεις, σύμφωνα με τους αναλυτές. Και σε μια χώρα που είναι γνωστή για τις παραβάσεις της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, ενδεχομένως να υπάρχουν συμφωνίες, σύμφωνα με την Tunç, η οποία ασχολείται με ελευθερία του τύπου και της έκφρασης. Η χρηματοδότηση από την κυβέρνηση, υποστηρίζει, σημαίνει ότι οι κρατικοί αξιωματούχοι ενδέχεται να έχουν και λόγο επί του περιεχομένου.

«Η κυβέρνηση σίγουρα ενθαρρύνει την βιομηχανία των σήριαλ. Προσπαθούν να αλλάξουν την εικόνα της χώρας», δήλωσε ηTunç.

Κάποιοι ανησυχούν επίσης ότι η ανάπτυξη της βιομηχανίας δεν είναι βιώσιμη. Η σημερινή τουρκική τηλεοπτική αγορά είναι εξαιρετικά ανταγωνιστική και οι ηθοποιοί συχνά εργάζονται περίπου 18 ώρες την ημέρα για την παραγωγή 130 λεπτών ανά επεισόδιο – πολύ περισσότερο από ό, τι οι περισσότερες αμερικανικές τηλεοπτικές σειρές.

Έχει πυροδοτηθεί μια συζήτηση στο εσωτερικό της χώρας γύρω από τα δικαιώματα των εργαζομένων και η βιομηχανία φέρεται να έχει χάσει μερικούς από τους πιο ταλαντούχους επαγγελματίες της λόγω των συνθηκών εργασίας. Όσο για το αν αυτό θα μπορούσε να περιορίσει την ικανότητά της να επεκταθεί περαιτέρω στη Νότια Αμερική, οι αναλυτές αναφέρουν ότι είναι πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε με βεβαιότητα.

«Είναι μια πολύ κλειστή αγορά και θεωρώ ότι για ένα προϊόν που παράγεται σε μια χώρα που, αν το σκεφτείς, δεν έχει πολλές πολιτιστικές συνδέσεις, να είναι σε θέση να τα καταφέρει στη Λατινική Αμερική και μάλιστα να έχει και επιτυχία», δήλωσε ο Rivero. «Είναι κάτι μοναδικό.»

Πηγή: International Business Times

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑτο ντοκιμαντέρ του Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα για τα τουρκικά σήριαλ: Η γεωπολιτική της σαπουνόπερας

[jwplayer | file=https://www.youtube.com/watch?v=zYPGg7ocjXw]

[jwplayer | file=https://www.youtube.com/watch?v=aLS86-25oZM]

[jwplayer | file=https://www.youtube.com/watch?v=APV4YNPuc70]

[jwplayer | file=https://www.youtube.com/watch?v=d6cJ57mJOyY]

[jwplayer | file=https://www.youtube.com/watch?v=CCO-c5w7uxk]

[jwplayer | file=https://www.youtube.com/watch?v=sU2y4cWx26o]