Το προσωρινό κατάλυμα για πρόσφυγες που σχεδίασε η IKEA, είναι γεγονός και μάλιστα επι-βραβευμένο, αφού το «Better Shelter» τιμήθηκε από το Design Museum του Λονδίνου με το βραβείο Beazley Design of the Year.

Ads

Είναι γνωστή η ειδίκευση της IKEA να στριμώχνει ένα προϊόν στο μικρότερο δυνατό πακετάρισμα. Αυτήν τη φορά αξιοποίησε την τεχνική της για μια νέα «αγορά», αυτήν των προσφύγων, στους οποίους προτείνει μια καλύτερη λύση από τις σκηνές.

Το Better Shelter είναι προϊόν πεντάχρονης συνεργασίας του σουηδικού κολοσσού επίπλωσης και της υπηρεσίας του ΟΗΕ: ένα κατάλυμα 17,5 τετραγωνικών μέτρων το οποίο είναι κατασκευασμένο από ανακυκλώσιμο πλαστικό, χωράει μέσα σε δύο κουτιά και μπορεί να συναρμολογηθεί από τέσσερις ανθρώπους, μέσα σε τέσσερις ώρες, με τη χρήση ενός κλειδιού allen. Μπορεί να φιλοξενήσει μια οικογένεια πέντε ατόμων και περιλαμβάνει ένα ηλιακό πάνελ για να τροφοδοτεί τα φώτα και συσκευές φόρτισης.

Το κόστος του – 1.250 δολάρια – είναι πολύ υψηλότερο μιας τυπικής σκηνής, αλλά το Better Shelter «υπόσχεται» ασφάλεια, μόνωση από το νερό της βροχής και ανθεκτικότητα στον χρόνο (η «ζωή» του υπολογίζεται σε τρία χρόνια).

Ο Περ Χέγκενες, πρόεδρος του ιδρύματος του σουηδικού ομίλου και επικεφαλής του προγράμματος, δεν παύει να υμνεί το νέο του προϊόν, που θυμίζει τα συναρμολογούμενα έπιπλα της εταιρείας: «Δεν είναι διαφανής όπως οι υπόλοιπες σκηνές και συνεπώς διαφυλάσσει καλύτερα την αξιοπρέπεια των προσφύγων. Οι πόρτες κλείνουν, υπάρχουν παράθυρα και μόνωση. Προσφέρει μια πολύ διαφορετική ποιότητα ζωής σε άτομα που αναγκάζονται να ζήσουν μακριά από τον τόπο τους για μεγάλο χρονικό διάστημα. (…) Είναι το πιο γερό μοντέλο: συνεπώς, μακροπρόθεσμα, η επένδυση στις σκηνές μας κοστίζει φθηνότερα στην UNHCR».

image

Από το 2010, το Ίδρυμα IKEA, με έδρα την Ολλανδία, χρηματοδοτεί πλήρως μια επιχείρηση κοινωνικής ευθύνης με έδρα την Σουηδία: την Better Shelter («Ένα καλύτερο καταφύγιο»). Αυτή η εταιρία έχει υπογράψει με την UNHCR ένα συμβόλαιο για 30.000 σκηνές, συνολικού ύψους περίπου 35 εκατομμυρίων ευρώ. Η συναρμολογούμενη σκηνή-σπιτάκι της IKEA έχει ήδη αποσταλεί σε καταυλισμούς προσφύγων της UNHCR σε Αιθιοπία, Ιράκ, Νότιο Σουδάν και Κένυα. Για τον Χέγκενες, αυτή η εμπορική συνεργασία δεν είναι διόλου ασύμβατη με το ανθρωπιστικό πνεύμα: «Για μένα, δεν πρόκειται για μια αντίθεση ανάμεσα στο “βγάζω κέρδος” και στο “επιδίδομαι σε ανθρωπιστική δράση”: έχουμε μάλλον την περίπτωση “κερδίζω προωθώντας ταυτόχρονα την ανάπτυξη” (…). Σε κάθε περίπτωση, τα κέρδη της Better Shelter οφείλουν να επανεπενδυθούν στην κοινωνική επιχείρηση ή στο ίδρυμά μας».

Σημειώνεται ότι ο ετήσιος τζίρος από τη «βιομηχανία της ανθρωπιστικής βοήθειας» υπερβαίνει τα 25 δισ. δολάρια.

image

Επιλέχθηκε ως ο νικητής στην κατηγορία «αρχιτεκτονική», αλλά υπερίσχυσε των νικητών σε άλλες πέντε κατηγορίες για να πάρει το συνολικό βραβείο. Λόγω «της εξαιρετικής προσφοράς του ως προς την αντιμετώπιση του παγκόσμιου προβλήματος της εκτόπισης πληθυσμών» δήλωσαν οι υπεύθυνοι Design Museum.

Το Better Shelter αντιμετωπίζει ένα από τα καθοριστικά θέματα της εποχής: παρέχει κατάλυμα για ειδικές καταστάσεις, είτε προκαλούνται από βία είτε από καταστροφή», δήλωσε η σύμβουλος Jana Scholze, καθηγήτρια της σύγχρονης σχεδίασης στο Kingston University. «Η παροχή όχι μόνο σχεδίου, αλλά και ασφαλούς κατασκευής καθώς και διανομής καθιστά αυτό το έργο σημαντικό και μάλιστα αισιόδοξο. Δείχνει τη δύναμη του σχεδιασμού να ανταποκρίνεται στις συνθήκες και να τις μεταμορφώνει».