Κόλαφος για τη CIA είναι η έκθεση του αμερικανικού Κογκρέσου για τις «βάρβαρες» ανακρίσεις υπόπτων για τρομοκρατία κατά τη διακυβέρνηση Μπους. Η Γερουσία των ΗΠΑ κατηγορεί  μάλιστα την υπηρεσία μυστικών πληροφοριών της χώρας ότι εξαπάτησε το Κογκρέσο και το Λευκό Οίκο αναφορικά με τις πρακτικές της, τόσο ως προς το επίπεδο βίας τους, όσο και ως προς την αποτελεσματικότητα τους.

Πολύ πιο βάρβαρες και λιγότερο αποτελεσματικές από όσο υπόσχονταν ήταν οι «προωθημένες τεχνικές ανάκρισης» που η CIA χρησιμοποιούσε κατά υπόπτων για τρομοκρατία τα χρόνια μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ, σύμφωνα με την έκθεση του Κογκρέσου που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.

Στην έκθεση παρουσιάζονται αναλυτικά οι μέθοδοι βασανισμού που οι μυστικοί πράκτορες χρησιμοποιούσαν προκειμένου να εξετάσουν υπόπτους για διασυνδέσεις με την Αλ-Κάιντα, αλλά και συγκεκριμένες ιστορίες 100 περίπου ανθρώπων που έπεσαν θύματα της CIA την περίοδο 2001-2009. Στη δημοσιότητα δόθηκαν σήμερα μόλις 480 σελίδες της έρευνας που αριθμεί 6.200 σελίδες συνολικά.

Μία από τι κύριες μεθόδους που περιγράφονται είναι αυτή του εικονικού πνιγμού. Πρόκειται για μία πρακτική σύμφωνα με την οποία το θύμα του βασανισμού ακινητοποιείται οριζόντια σε κάποια επιφάνεια κι ενώ καλύπτεται το πρόσωπο του, οι βασανιστές του ρίχνουν νερό με αποτέλεσμα να αισθάνεται ότι πνίγεται. Σύμφωνα με τη CIA τρεις κρατούμενοι πέθαναν στα χέρια των πρακτόρων της με αυτό τον τρόπο, σύμφωνα με την έκθεση του Κογκρέσου όμως τα θύματα υπολογίζονται να είναι  περισσότερα.

Ανάμεσα στις μεθόδους βασανιστηρίων ήταν η στέρηση ύπνου, η συνεχόμενη ανάκριση επί μέρες, η απομόνωση, σεξουαλικές απειλές για βιασμό, τα «μπάνια» με παγωμένο νερό, ενώ η CIA άφησε αρκετούς κρατούμενους να πιστεύουν ότι δεν θα έβγαιναν ζωντανοί από την ανάκριση.

Πιο συγκεκριμένα στην έκθεση παρουσιάζονται οι ιστορίες ενός κρατουμένου ο οποίος βρισκόταν υπό καθεστώς ανάκρισης επί πέντε ολόκληρες μέρες χωρίς διάλειμμα αλλά κι ενός άλλου ο οποίος που ήταν φυλακισμένος επί 17 μέρες στο σκοτάδι, χωρίς να γνωρίζει ούτε καν που βρισκόταν.

Επιπλέον, περιγράφεται η περίπτωση ενός κρατούμενου που οι ανακριτές τον απείλησαν ότι θα τον τραυματίσουν με ένα ηλεκτρικό τρυπάνι, αλλά κι ενός άλλου που απειλήθηκε ότι θα βιαστεί με ένα σκουπόξυλο.

Σε μία περίπτωση αναφέρεται ότι ο ανακριτής φέρεται να είπε στον ανακρινόμενο ότι δε θα προλάβει η υπόθεση του να φτάσει στη Δικαιοσύνη γιατί θα τον σκοτώσουν για να μην πει πουθενά για όσα του έκαναν. Μεταξύ άλλων, η έκθεση αναφέρει πως ένας κρατούμενος πέθανε λόγω υποθερμίας ενώ ήταν δεμένος σε ένα τσιμεντένιο πάτωμα, ενώ τουλάχιστον 26 άτομα κρατήθηκαν χωρίς να πληρούνται τα απαραίτητα κριτήρια.

Παρουσιάζοντας το χρονικό των βασανιστηρίων, η επικεφαλής της έρευνας πρόεδρος της επιτροπής Πληροφοριών της Γερουσίας, Νταιάν Φαϊνστάιν έκανε ανοιχτά λόγο για περιπτώσεις βασανιστηρίων.  Όπως είπε η ίδια «ένας εκπληκτικά μικρός αριθμός ατόμων ήταν υπεύθυνος για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή αυτού του προγράμματος». Η έκθεση συμπλήρωσε η Φαϊνστάιν επικυρώνει ότι το πρόγραμμα βασανιστηρίων ήταν «ηθικά, νομικά και διοικητικά άστοχο και ότι αυτό το έθνος δεν θα πρέπει ποτέ ξανά να υιοθετήσει αυτές τις τακτικές».

Παράλληλα, η Φαϊνστάιν υπογράμμισε την ευθύνη της CIA για τις ανακριβείς πληροφορίες που έδινε στην ηγεσία της χώρας, για τη λειτουργία του προγράμματος και για την αποτελεσματικότητά του. Όπως χαρακτηριστικά είπε ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους, δεν ενημερωνόταν για την υπόθεση -«έμενε στο σκοτάδι», ενώ όταν τελικά ενημερώθηκε, ένιωσε «άβολα».

Σημειώνεται ότι το 2009 όταν και ο Μπαράκ Ομπάμα ανέλαβε τα ηνία των ΗΠΑ, έδωσε τέλος στο πρόγραμμα της CIA, λέγοντας από τότε πως κατά την άποψή του, οι τεχνικές ανάκρισης ισοδυναμούσαν με βασανιστήρια.

«Απαγόρευσα με κατηγορηματικό τρόπο τα βασανιστήρια όταν ανέλαβα καθήκοντα» αναφέρει ο αμερικανός πρόεδρος στην ανακοίνωση που ακολούθησε τη δημοσιοποίηση της περίληψης της έκθεσης για τις ανακριτικές μεθόδους, χωρίς, ωστόσο, να χαρακτηρίσει ευθέως τις μεθόδους της CIA ως «βασανιστήρια».

«Η έκθεση καταγράφει ένα προβληματικό πρόγραμμα που περιλαμβάνει προωθημένες μεθόδους ανακρίσεις σε υπόπτους για τρομοκρατία σε μυστικές εγκαταστάσεις έξω από τις ΗΠΑ και ενισχύει την άποψη που είχα εδώ και καιρό ότι αυτές οι σκληρές μέθοδοι δεν είναι μόνο ασυνεπείς με τις αξίες μας ως έθνος, δεν υπηρέτησαν τον αγώνα μας κατά της τρομοκρατίας ή τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας. Επιπλέον, αυτές οι τεχνικές έκαναν σημαντική ζημιά στη θέση της Αμερικής στον κόσμο και έκαναν πιο δύσκολο να επιδιώξουμε την προάσπιση των συμφερόντων μας έναντι των συμμάχων και των εταίρων μας. Γι’ αυτό θα συνεχίσω να χρησιμοποιώ την εξουσία μου ως πρόεδρος για να εξασφαλίσω ότι δεν θα καταφύγουμε σε αυτές τις μεθόδους ξανά» αναφέρει η ανακοίνωση.

Ο επικεφαλής της πλειοψηφίας της Γερουσίας, Χάρι Ράιντ, είπε: «Σήμερα, για πρώτη φορά, ο αμερικανικός λαός θα μάθει την πλήρη αλήθεια για τα βασανιστήρια τα οποία συνέβαιναν υπό την CIA.