Ένα νέο εγχείρημα για την υποστήριξη εξαρτημένων από ναρκωτικά και αλκοόλ, καθώς και των συγγενών τους, ξεκινά στη Λάρισα, υπό τον τίτλο «Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας»

Το Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας είναι ένα πρόγραμμα του τμήματος Ψυχολογίας του Α.Π.Θ., το οποίο λειτουργεί με τη χρηματοδότηση του Υπουργείου Υγείας και τη συνεργασία του ΟΚΑΝΑ. Επιστημονικός Υπεύθυνος του προγράμματος είναι ο κ. Φοίβος Ζαφειρίδης, Ψυχίατρος, τ. Αναπλ. Καθηγητής Ψυχολογίας των Εξαρτήσεων του Α.Π.Θ. Το πρόγραμμα λειτουργεί από το 2001 στη Θεσσαλονίκη, από το 2008 στη Σητεία, από το 2013 στα Χανιά και στην παρούσα φάση ξεκινά τη λειτουργία του στη Λάρισα.

Βασικός στόχος του προγράμματος είναι η υποστήριξη ανθρώπων με πρόβλημα εξάρτησης από παράνομες (ναρκωτικά) και νόμιμες (αλκοόλ) ψυχοτρόπες ουσίες και των μελών του συγγενικού τους περιβάλλοντος.

Τα Προγράμματα Προαγωγής Αυτοβοήθειας συγκροτούν μια εναλλακτική πρόταση απεξάρτησης πέρα από τα κλασσικά «στεγνά» προγράμματα και τα προγράμματα υποκατάστασης, συμπληρώνοντας με αυτό τον τρόπο τις προτεινόμενες προτάσεις απεξάρτησης της χώρας. Η ακολουθούμενη μεθοδολογία υποστήριξης βασίζεται στις πλέον σύγχρονες επιστημονικές αντιλήψεις του πεδίου των εξαρτήσεων σύμφωνα με τις οποίες δίνεται έμφαση στον ενεργό ρόλο των άμεσα ενδιαφερομένων σε όλα τα στάδια της διαδικασίας απεξάρτησης.

Βασικοί άξονες της λειτουργίας του προγράμματος είναι η ανθρωποκεντρική προσέγγιση των εξαρτημένων και των συγγενών τους, η έμφαση στις πρακτικές αυτοβοήθειας και αλληλοβοήθειας και η εξατομικευμένη παρέμβαση με βάση τις ανάγκες των άμεσα ενδιαφερομένων στη δεδομένη χρονική στιγμή.

Με αυτό τον τρόπο, πέρα από την υποστήριξη ανθρώπων με χρόνια προβλήματα εξάρτησης, γίνεται εφικτή η υποστήριξη ανθρώπων που βρίσκονται σε διαφορετικές φάσεις ζωής, όπως για παράδειγμα εργαζόμενων ή φοιτητών. Σε αυτό το πλαίσιο το Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας Λάρισας μπορεί να υποστηρίξει ανθρώπους με πρόβλημα εξάρτησης και μέλη του συγγενικού τους περιβάλλοντος και από τους όμορους νομούς (Μαγνησίας, Τρικάλων, Καρδίτσας).

Στόχοι του προγράμματος είναι επίσης η εκπαίδευση λειτουργών υγείας και πολιτών διαφόρων ειδικοτήτων στη λογική και τις πρακτικές αυτοβοήθειας/αλληλοβοήθειας στην αντιμετώπιση της εξάρτησης και άλλων ψυχοκοινωνικών προβλημάτων και η εν γένει προαγωγή της αυτοβοήθειας/αλληλοβοήθειας στην αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας. Όλες οι παρεχόμενες υπηρεσίες του προγράμματος είναι δωρεάν.

Ψυχοκοινωνική υποστήριξη χρηστών ψυχοτρόπων ουσιών και μελών των οικογενειών τους

Η ένταξη  και ο χρόνος εμπλοκής ενός ανθρώπου στις δράσεις του προγράμματος εξατομικεύεται με βάση τις ανάγκες του στη δεδομένη χρονική στιγμή, από κοινού με τον ίδιο. Με άλλα λόγια, γίνεται προσπάθεια να προσαρμόζονται οι δράσεις του προγράμματος στις ανάγκες των ανθρώπων και όχι οι άνθρωποι στις δράσεις του.

Με αυτό τον τρόπο, πέρα από την υποστήριξη ανθρώπων με χρόνια προβλήματα εξάρτησης, γίνεται εφικτή η υποστήριξη ανθρώπων που βρίσκονται σε διαφορετικές φάσεις ζωής., όπως για παράδειγμα εργαζόμενων ή φοιτητών.  Οι δράσεις του Προγράμματος Προαγωγής Αυτοβοήθειας Λάρισας αναφορικά με την υποστήριξη ανθρώπων που αντιμετωπίζουν προβλήματα εξάρτησης περιλαμβάνουν:

• Συμμετοχή στο Ημερήσιο Κέντρο Ψυχοκοινωνικής Στήριξης και τις δράσεις που αναπτύσσονται γύρω από αυτό (πολιτιστικές, κοινωνικές, οικολογικές και αθλητικές δράσεις),
• Ατομικές συναντήσεις υποστήριξης,
• Ομάδες υποστήριξης,
• Σεμινάρια για το φαινόμενο της εξάρτησης και τους τρόπους αντιμετώπισης του
• Ευαισθητοποίηση στις έννοιες της αυτοβοήθειας / αλληλοβοήθειας,
• Υποστήριξη σε ιατρικά, νομικά, εκπαιδευτικά, επαγγελματικά ζητήματα,
• Σεμινάρια εκμάθησης ηλεκτρονικών υπολογιστών και ξένων γλωσσών,
• Διευκόλυνση Λειτουργίας Ομάδων Αυτοβοήθειας ανθρώπων με πρόβλημα εξάρτησης.

Στα μέλη του οικογενειακού και κοινωνικού περιβάλλοντος των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν προβλήματα εξάρτησης, το πρόγραμμα παρέχει:

• Συμβουλευτική υποστήριξη προς τα μέλη της οικογένειας ή του άμεσου κοινωνικού περιβάλλοντος.
• Ενημέρωση αναφορικά με τη χρήση ουσιών και τις προτάσεις θεραπείας για έναν άνθρωπο που αντιμετωπίζει πρόβλημα εξάρτησης.
• Ομάδες υποστήριξης
• Σεμινάρια για το φαινόμενο της εξάρτησης και τους τρόπους αντιμετώπισης του
• Ενημέρωση και διασύνδεση, εφόσον είναι επιθυμητό, με ομάδες αυτοβοήθειας/αλληλοβοήθειας οικογενειών και συγγενών/φίλων εξαρτημένων.
• Υποστήριξη για τη δημιουργία ομάδων αυτοβοήθειας/αλληλοβοήθειας.
• Διευκόλυνση Λειτουργίας Ομάδων Αυτοβοήθειας / Αλληλοβοήθειας Συγγενών Εξαρτημένων.

Δράσεις του Προγράμματος Προαγωγής Αυτοβοήθειας Λάρισας σε άλλους τομείς

Το Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας Λάρισας στο πλαίσιο των ευρύτερων στόχων για την προαγωγή της φιλοσοφίας και των πρακτικών αυτοβοήθειας/αλληλοβοήθειας στην αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας αναπτύσσει και μια σειρά άλλων δράσεων πέρα από τις δράσεις για την υποστήριξη εξαρτημένων και των συγγενών τους. Σε αυτό το πλαίσιο στο πρόγραμμα υλοποιούνται οι εξής δράσεις:

• Εκπαίδευση λειτουργών υγείας και φοιτητών κοινωνικών επιστημών στις κριτικές προσεγγίσεις του πεδίου των εξαρτήσεων και σε μεθοδολογίες δημιουργίας και υποστήριξης ομάδων αυτοβοήθειας / αλληλοβοήθειας.
• Ευαισθητοποίηση του γενικού πληθυσμού για το φαινόμενο των εξαρτήσεων και για τη φιλοσοφία και τις πρακτικές αυτοβοήθειας / αλληλοβοήθειας.
• Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση πασχόντων από διάφορα προβλήματα υγείας στη φιλοσοφία και τις πρακτικές αυτοβοήθειας / αλληλοβοήθειας.
• Υποστήριξη δημιουργίας ομάδων αυτοβοήθειας / αλληλοβοήθειας για διάφορα ζητήματα υγείας και η υποστήριξη ήδη λειτουργούντων ομάδων αυτοβοήθειας / αλληλοβοήθειας.
• Έρευνα  για τις εφαρμογές της αυτοβοήθειας / αλληλοβοήθειας στην αντιμετώπιση των ψυχοκοινωνικών προβλημάτων και των προβλημάτων υγείας.