Ο λογοκριμένος στίχος απ’ την “Παραγγελιά” του Διονύση Σαββόπουλου “το δικαστήριο λειτουργούσε μέσα εκεί, μα η δικαιοσύνη ήταν απ’ έξω”, θα δείχνει ακατανόητος σε λίγα χρόνια… Όχι γιατί θα έχουμε κατακτήσει τη μόνιμη στέγαση της δικαιοσύνης “εντός της δικαστικής αιθούσης”, αλλά γιατί η δικαιοσύνη θα έχει οριστικά αντικατασταθεί από το ψηφιακό της ολόγραμμα. 

Ads

Στην post modern εποχή των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης υπάρχουν πολλές ζωές που κινούνται παραλλήλως και τείνουν να υποκαταστήσουν το μονοπώλιο της μιας και μοναδικής μέχρι πρότεινος, μη ψηφιακής ζωής. Ψηφιακές κοινότητες  πολιτών μέσω των social networks δημιουργούν, συμμετέχουν και ελέγχουν “τους θεσμούς” αποδομώντας τα παραδοσιακά εργαλεία της εξουσίας, όπως τον μονοπωλιακό έλεγχο της πληροφόρησης και της ενημέρωσης. Τι συμβαίνει όμως όταν οι ίδιοι “οι θεσμοί” αποφασίζουν να αποδομήσουν τον εαυτό τους μέσω των social networks;

Ας δούμε τρία γεγονότα των τελευταίων ημερών:

Ισπανικό δικαστήριο, αφού καταδίκασε έναν πολίτη για συκοφαντική δυσφήμιση, τον υποχρέωσε να τουιτάρει καθημερινά επί ένα μήνα το κείμενο της καταδικαστικής απόφασης. Ο εν λόγο κύριος είχε δυσφημίσει μέσω του λογαριασμού του στο twitter έναν άλλον κύριο ο οποίος του έκανε μήνυση. Στον “παλιό κόσμο” αν το δυσφημιστικό κείμενο είχε δημοσιευτεί σε μια εφημερίδα, το δικαστήριο θα υποχρέωνε την εφημερίδα σε μια διορθωτική δημοσίευση. Τώρα υποχρεώνει τον καταδικασμένο σε καθημερινό τουιτάρισμα…

Ads

Αστείο; μοντέρνο; έξυπνο; δίκαιο; Ίσως. Πάντως ο ισπανός δικαστής δείχνει να αντιλαμβάνεται το twitter ως ένα παράλληλο σύμπαν όπου έγκλημα και τιμωρία αποκτούν το δικό τους ποινολόγιο. Μέχρι σήμερα, αν κάποιος έκλεβε έναν κουβά νερό από το πηγάδι του γείτονα, το δικαστήριο δε συνήθιζε να τον καταδικάζει να κουβαλάει επί ένα μήνα ένα κουβά νερό στο πηγάδι του θύματος…

Αν ένα tweet όμως είναι μια σταγόνα στον ωκεανό, τα 30 tweet αποτελούν μια δίκαιη τιμωρία; Γιατί όχι 100 tweet; Ή γιατί να μην αναγκαστεί ο υπαίτιος να εντάξει στο βιογραφικό του στο profil του στο twitter, ένα link με το κείμενο της καταδικαστικής απόφασης;

Κι αν το παραπάνω παράδειγμα δείχνει τραβηγμένο ως αφορμή για να μιλήσει κανείς για την εξάχνωση των ορίων ανάμεσα στον ψηφιακό και τον πραγματικό κόσμο ας δούμε και το tweet που έκανε ο νεοαφιχθής στον Λευκό Οίκο κ. Τραμπ. To Fox News δημοσίευσε την είδηση ότι προεκλογικά οι συνομιλίες του Τραμπ και του επιτελείου του παρακολουθούνταν από το FBI.

Κι ο αμερικανός Πρόεδρος απευθυνόμενος με ένα tweet στο ειδησεογραφικο δίκτυο Fox News, απευθύνθηκε ταυτόχρονα και στο FBI. Γράφοντας “αυτό είναι απαράδεκτο”, ταυτόχρονα “μενσιονάρισε” και το FBI. Tι να έκανε άραγε το FBI; Nα του απαντούσε ίσως κι αυτό μέσω ενός tweet; Να έγγραφε “το ερευνάμε κύριε Πρόεδρε”; Μήπως το tweet του κυρίου Προέδρου πρέπει να εκληφθεί ως επίσημη εντολή προς το FBI να αναλαβει δράση επί του θέματος;

Λίγες ημέρες αργότερα το twitter κατέθεσε μήνυση εναντίον του Τραμπ γιατί πιέζει την εταιρία για την αποκάλυψη των στοιχείων ενός πολίτη που διαχειρίζεται έναν αντιπολιτευτικό λογαριασμό. Εάν η υπόθεση καταλήξει σε καταδίκη του Προέδρου, ποιός ξέρει, ίσως το δικαστήριο τον αναγκάσει να τουιτάρει καθημερινά ένα “συγγνώμη”. Θα το δεχτούμε άραγε ως λογικό; θα χαρούμε γι’ αυτό; Και πως θα δείξουμε την ικανοποίησή μας; Κάνοντας like στα επίμαχα tweet της συγγνώμης;

Καθώς έννοιες και αξίες του παρελθόντος αντικαθίστανται από το ψηφιακό τους ολόγραμμα, η ζωή δείχνει να μας βγάζει κοροιδευτικά τη γλώσσα. Απομένει να δούμε αν αυτή τη γλώσσα μπορούμε να την αγγίξουμε ή είναι κι αυτή ψηφιακή.