Το μήνα που μας πέρασε, δικηγόροι που εκπροσωπούν τα κοινωνικά δίκτυα του Facebook, του Twitter, αλλά και της Google, κατέθεσαν ενώπιον του Αμερικανικού Κονγκρέσου αναφορικά με υποθέσεις που αφορούν online παρεμβάσεις από την πλευρά της Ρωσίας με στόχο την υπονόμευση των Αμερικανικών αρχών, αλλά και της ίδιας της Δημοκρατίας.

Ads

Πιο αναλυτικά, το Twitter ανακάλυψε πρόσφατα ότι 2.700 ενεργοί λογαριασμοί του χρησιμοποιούνταν προς όφελος της εξωτερικής πολιτικής της Ρωσίας κατά τη διάρκεια των 10 τελευταίων εβδομάδων της Αμερικανικής προεκλογικής περιόδου το 2016, ενώ οι υπεύθυνοι της εταιρίας υποπτεύονται πως 36.000 λογαριασμοί λειτουργούσαν σαν Ρωσικά «bots» (online προγράμματα που πραγματοποιούν ελεγχόμενες αλλαγές ή παραγωγή περιεχομένου συγκεκριμένης κατεύθυνσης στο διαδίκτυο), παράγοντας 1,4 εκατομμύρια tweets και 288 εκατομμύρια online impressions (likes, shares, σχόλια κλπ.) σχετικά με τις εκλογές.

Από την πλευρά της, η Google ανακάλυψε ότι πράκτορες, που υποπτεύεται πως είναι Ρωσικής καταγωγής, ανέβασαν περισσότερα από 1000 βίντεο στο YouTube, σχετικά με κοινωνικά ζητήματα που δίχαζαν τότε την κοινή γνώμη, ενώ το Facebook αποκάλυψε ότι περιεχόμενο προερχόμενο από το Κρεμλίνο προβλήθηκε από το δίκτυό του σε περισσότερους  από 126 εκατομμύρια Αμερικανούς (περισσότερο δηλαδή από το 30% του πληθυσμού των ΗΠΑ).

Χαρακτηριστική είναι η λειτουργία δύο γκρουπ στο κοινωνικό δίκτυο του Facebook, το Heart of Texas και το United Muslims of America, δημιουργημένα όχι από Τεξανούς ή Αμερικανούς μουσουλμάνους όπως θα περίμενε εύλογα κανείς, αλλά, όπως αποκαλύφθηκε, από το επονομαζόμενο «πρακτορείο διαδικτυακής έρευνας», μια «βιομηχανία τρολ» με έδρα στη Ρωσία, στην Αγία Πετρούπολη. Το 2016, το κάθε ένα από τα γκρουπ μετρούσε πάνω από 250.000 followers. Όταν λοιπόν και τα δύο δημοσίευσαν καλέσματα σε διαμαρτυρίες «ενάντια στην ισλαμοποίηση του Τέξας» και «υπέρ της ισλαμικής γνώσης» αντίστοιχα για την ίδια ημέρα, ώρα και μέρος, το αποτέλεσμα ήταν να συγκεντρωθούν  πλήθος από εξαγριωμένους πολίτες σε ένα τζαμί του Χιούστον και να στραφούν ο ένας ενάντια στον άλλο, γεγονός εξ’ ολοκλήρου ενορχηστρωμένο.  

Ads

Εργαλεία όπως αυτό της κατασκοπίας που στο παρελθόν χρησιμοποιούνταν με στόχο να εξαπατήσουν αρχηγούς κρατών, φαίνεται πως στο παρόν τίθενται σε χρήση με απώτερο σκοπό να εμπλέξουν ολόκληρους λαούς σε παιχνίδια διεθνούς πολιτικής. Έτσι, από την εποχή που οι Βρετανικές μυστικές υπηρεσίες παραπλάνησαν και έπεισαν τον Χίτλερ ότι οι Σύμμαχοι θα εισέβαλαν στο Καλαί και όχι στη Νορμανδία, οδηγώντας τον σταδιακά στη μεγάλη του ήττα, και από την Κουβανική κρίση του Ψυχρού Πολέμου, φτάνουμε στο σήμερα όπου η εξαπάτηση περνά στη σφαίρα του viral.

Οι αληθοφανείς εικόνες και βίντεο που μπορούν να διακινηθούν στο διαδίκτυο φαίνεται να είναι πλέον ικανές να δημιουργήσουν πολιτικές κρίσεις για ζητήματα που δεν υφίστανται καν, βασισμένες στην ικανότητά τους να προκαλούν την αίσθηση του κοινού που τις δέχεται σαν παθητικός δέκτης. Ανησυχητικό είναι δε το γεγονός ότι η πρόοδος της τεχνολογίας σε σχέση με την τεχνητή νοημοσύνη και την ικανότητά της να δημιουργήσει ψευδές πρωτογενές περιεχόμενο έχει φτάσει σε τέτοιο βαθμό, που μόλις τον προηγούμενο μήνα έγινε γνωστή μια τεχνική που επιτρέπει τη δημιουργία αληθοφανών φωτογραφιών ανύπαρκτων διασημοτήτων. Παράλληλα, τα Πανεπιστήμια του Στάνφορντ και της Ουάσινγκτον προσπαθούν να δημιουργήσουν ψεύτικα βίντεο χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη και lip syncing.

Αν η Ρωσία μπορεί καθορίζει επί της ουσίας τι θα βλέπουν οι Αμερικανοί πολίτες στα κοινωνικά δίκτυα και να δημιουργεί «πολίτες-στρατιώτες» που θα καθορίζουν τα ζητήματα που θα απασχολούν την κοινή γνώμη διαδικτυακά, γεννιέται το ερώτημα του μέχρι που μπορεί να φτάσει η λειτουργία αυτή του ίντερνετ. Έπαιξαν τελικά ρόλο οι ρωσικές αρχές στο αποτέλεσμα των Αμερικανικών εκλογών, κι αν ναι, τότε ποια θα είναι τα μέτρα περιορισμού της κατασκοπίας των κοινωνικών δικτύων; Η συνέχεια στις οθόνες μας.