«Πεδίο δόξης λαμπρό» δημιούργησε ο COVID 19 για εκατοντάδες παραβιάσεις της ελευθερίας των ΜΜΕ και των δημοσιογράφων σε όλο τον κόσμο αποδεικνύοντας ότι τα κράτη δεν περιορίζουν τον αυταρχισμό, τη διάδοση fakenews και τις εγκληματικές πράξεις κατά των δημοσιογράφων μόνο σε hot θέματα που σχετίζονται με την Άμυνα, την Τρομοκρατία, την Εξωτερική Πολιτική και την Εθνική Ασφάλεια, αλλά λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο και σε ζητήματα όπως η Υγεία και το Δημόσιο Συμφέρον που προκύπτει από την ανάγκη ενημέρωσης για το νέο κορονοϊό. Τα κρούσματα που καταγράφει μέχρι στιγμής το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου σχετικά με τις παραβιάσεις της ελευθερίας του Τύπου στην κάλυψη των θεμάτων που αφορούν στον Covid-19 ανέρχονται σε 421 με τον αριθμό αυτό να αυξάνει ημέρα με την ημέρα και φυσικά να επιμερίζεται στις επιμέρους ηπείρους (Ασία, ΗΠΑ, Ευρώπη, Μέση Ανατολή-Β. Αφρική, Αφρική) τηρώντας τις αναλογίες τόσο αναφορικά με τον αριθμό των κατοίκων και των ΜΜΕ που λειτουργούν σε κάθε χώρα όσο και με τον βαθμό και την ποιότητα της δημοκρατίας κάθε περιοχής. Να σημειώσουμε ότι η έκθεση καταγράφει συγκεκριμένες παραβιάσεις της ελευθερίας του Τύπου στις χώρες της Ευρώπης, με σοβαρότερες αυτές στην Ουγγαρία και την Τουρκία, αλλά και στην Ιταλία.

 Στην Ασία και τον Ειρηνικό Ωκεανό, αποτυπώνεται ο μεγαλύτερος αριθμός (102) συλλήψεων και επιβολής προστίμων σε ΜΜΕ και δημοσιογράφους για τον τρόπο που «κάλυψαν» τον κορονοϊό ενώ ακολουθεί η Αφρική με 37, η Ευρώπη με 34, η Μέση Ανατολή – Βόρειος Αφρική με 9 και οι ΗΠΑ με μόλις 8. Τα «σκήπτρα» στον περιορισμό στην πρόσβαση στην ενημέρωση έχει και πάλι η Ασία (29) ακολουθούμενη από την Ευρώπη (11), τις ΗΠΑ (8), την Αφρική (5) και τη Μέση Ανατολή – Βόρειο Αφρική (4). Πιο light συμπεριφορές παραβίασης της ελευθερίας των ΜΜΕ στην κάλυψη θεμάτων κορονοϊού, όπως η Λογοκρισία, υιοθετεί η Ευρώπη (30) ενώ έπεται η Ασία με μόλις 9. Υπερβολική χρήση fakenews καταγγέλλεται στην Ασία και την Ευρώπη, με 6 και 5 περιπτώσεις/καταγγελίες, αντίστοιχα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν παραβιάσεις της ελευθερίας του Τύπου που σχετίζονται με λεκτική ή και σωματική βία: Στην Ασία δηλώνονται 37, στις ΗΠΑ 15, στην Ευρώπη 25 και στην Αφρική 26. 

Συλλήψεις, ποινικές έρευνες, κρατήσεις σε αστυνομικά τμήματα, αστικές αγωγές και ποινικές έρευνες κατά δημοσιογράφων και οργανώσεων Μέσων Ενημέρωσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19 σημειώνονται σε όλον τον κόσμο με το 50% να καταγράφονται στην Ασία οι κυβερνήσεις των χωρών της οποίας βασίζουν τις ποινές σε άλλους, εξαιρετικά σκληρούς και αυταρχικούς ποινικούς νόμους. Το 38,9% των κατασταλτικών πράξεων των κρατών εναντίον ΜΜΕ γίνεται με το πρόσχημα των  εγκληματικών ερευνών και το 10% για διασπορά fakenews.

Η Ελλάδα

Αξίζει να τονίσουμε ότι, στην Ελλάδα σημειώθηκαν κάποιες αποσπασματικές διαμαρτυρίες από μη διαπιστευμένους συντάκτες Υγείας που εργάζονται σε sites για μη πρόσβαση στην ενημέρωση και στο δικαίωμα διατύπωσης ερωτήσεων στον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας Νίκο Χαρδαλιά και στον εκπρόσωπο του υπουργείου Υγείας, Σωτήρη Τσιόδρα. To Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου έχει καταγράψει την αναφορά στην επίμαχη έκθεση, αναφέροντας ότι «το υπουργείο έκλεισε την πρόσβαση σε ρεπορτάζ για τους συντάκτες για καθημερινή πληροφόρηση και καθιέρωσε την καθημερινή ενημέρωση από τον εκπρόσωπο της κυβέρνησης υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας και τον Σωτήρη Τσιόδρα. Οι δημοσιογράφοι μπορούν να υποβάλουν μόνο μια ερώτηση στο γραφείο Τύπου». Το πρόβλημα λύθηκε ωστόσο όταν το lockdown επέβαλε την τηλεοπτική μετάδοση της καθημερινής ενημέρωσης και την απαγόρευση προσέλευσης των δημοσιογράφων στη φυσική αίθουσα ενημέρωσης. Οπότε οι ερωτήσεις στέλνονταν με mail και διατυπώνονταν εκ περιτροπής. Η δεύτερη αναφορά του IPI για την Ελλάδα αφορά την επίθεση που έγινε στο κτήριο του ΣΚΑΙ στις 18 Απριλίου από ομάδα αντιεξουσιαστών, οι οποίοι κατηγόρησαν το κανάλι και το συγκρότημα του Νέου Φαλήρου ως φερέφωνο της κυβέρνησης.

Σωματική, λεκτική βία και Λογοκρισία ανά τον κόσμο

Οι καταγγελίες για αναστολή νόμων και παραταθείσες ημερομηνίες αντιστοιχούν στο 8,77%, ταξιδιωτικοί περιορισμοί δημοσιογράφων στο 17,54% ενώ η άρνηση έκδοσης δημοσιογραφικών διαπιστεύσεων στο 50,88%.

Στις καταγγελίες περί επιθέσεων κατά δημοσιογράφων το 48,57% αντιστοιχεί σε σωματική βία από τις εθνικές αρχές, το 15,24% σε βία από το κοινό, το 20% σε λεκτική βία από τις εθνικές αρχές και το 6,67% σε λεκτική βία από τους πολίτες. Ο Διαδικτυακός εκφοβισμός από επίσημα sites των κυβερνήσεων και λογαριασμούς social media αγγίζει το 9,52%.

 Η Λογοκρισία των ΜΜΕ ή των δημοσιογράφων που καλύπτουν τον Covid-19 διενεργήθηκε με τον αποκλεισμό των sites (7,99%), το υποχρεωτικό κλείσιμο Μέσων Ενημέρωσης (11,54%) και τις απαγορεύσεις δημοσίευσης και εντολές αναγκαστικής διαγραφής κειμένων (80,77%).

Δραματική έκκληση από το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου

Το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου (IPI), ένα παγκόσμιο δίκτυο συντακτών, στελεχών των Μέσων Ενημέρωσης και κορυφαίων δημοσιογράφων για την ελευθερία του Τύπου, προέτρεψε πρόσφατα τις κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο να αναγνωρίσουν τον κρίσιμο ρόλο των ανεξάρτητων Μέσων Ενημέρωσης στην πανδημία και να διασφαλίσουν ότι τα έκτακτα μέτρα για την αντιμετώπιση της νόσου δεν χρησιμοποιούνται ως πρόσχημα για να λογοκρίνουν ειδήσεις και πληροφορίες on- και offline ή να εφαρμόσουν οπισθοδρομικούς κανονισμούς κατά της ελευθερίας των Μέσων Ενημέρωσης.

«Πρώτα απ ‘όλα, αναγνωρίζουμε ότι ο COVID-19 αποτελεί σημαντική απειλή για την παγκόσμια δημόσια υγεία και ότι οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο έχουν αναγκαστεί να εφαρμόσουν έκτακτα μέτρα για την προστασία της υγείας των πολιτών τους», δήλωσε η Εκτελεστική Διευθύντρια του IPI, Μπάρμπαρα Τριόνφι. Η ελεύθερη ροή ανεξάρτητων ειδήσεων είναι πιο σημαντική από ποτέ αυτή την περίοδο, τόσο για την ενημέρωση του κοινού σχετικά με μέτρα για τον περιορισμό του ιού, όσο και για τη διατήρηση ανοικτού διαλόγου και συζήτησης σχετικά με την επάρκεια των μέτρων αυτών, που είναι απαραίτητα για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης του κοινού για αυτούς.

Και πρόσθεσε: «Σε αυτή την εποχή της παραπληροφόρησης, το κοινό χρειάζεται ειδήσεις που μπορεί να εμπιστευτεί. Είναι αναγκαίο σε αυτό το στάδιο οι κυβερνήσεις να υποστηρίξουν το έργο των ανεξάρτητων Μέσων Ενημέρωσης, τα οποία είναι κρίσιμοι σύμμαχοι στον αγώνα κατά του COVID-19″. Την ίδια στιγμή, η κ. Τριόνφι εξέφρασε σαφή ανησυχία για το ενδεχόμενο οι αρχές να χρησιμοποιήσουν την κρίση για να εισαγάγουν δρακόντειους νέους περιορισμούς στα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης της ελεύθερης έκφρασης – οι οποίοι θα μπορούσαν να ξεπεράσουν την τρέχουσα κατάσταση». Αυτή η πανδημία προκαλεί μερικούς από τους πιο εκτεταμένους περιορισμούς στις ατομικές ελευθερίες σε καιρό ειρήνης.

Ως εκ τούτου, καλούμε όλα τα κράτη να διασφαλίσουν ότι τα μέτρα που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση του COVID-19 και που παραβιάζουν τα θεμελιώδη δικαιώματα είναι απαραίτητα, αναλογικά, προσωρινά και περιορίζονται στην επίλυση της άμεσης κρίσης υγείας», ανέφερε. Καθώς ο αριθμός των νεκρών αυξάνεται, οι οικονομικές δυσκολίες εξαπλώνονται ο πειρασμός να ασκούν τα κράτη έλεγχο επί των Μέσων Ενημέρωσης θα είναι, σε ορισμένες περιπτώσεις, συντριπτικός. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε αυταρχικές κυβερνήσεις. Είναι επιτακτική ανάγκη η κρίση υγείας να μην χρησιμοποιηθεί ως δικαιολογία για να σπεύσουν μέσω οπισθοδρομικών κανονισμών που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ανεξάρτητη κάλυψη της κρίσης από τα μέσα ενημέρωσης και τις συνέπειές της, και ενδεχομένως να παραμείνουν μετά το τέλος της για να περιορίσουν την ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης και να φιμώσουν τις επικριτικές φωνές.» Η κ. Τριόνφι ανέφερε ότι το IPI κάλεσε όλες τις κυβερνήσεις να συνεργαστούν με τα ΜΜΕ και να διασφαλίσουν ότι οι δημοσιογράφοι έχουν τη δυνατότητα να κάνουν την καλύτερη δυνατή δουλειά στην αναφορά της κρίσης υγείας. Αυτό περιλαμβάνει:

• Διασφάλιση δίκαιης και ισότιμης πρόσβασης σε δημοσιογράφους και Μέσα Ενημέρωσης σε όλες τις πληροφορίες που σχετίζονται με την κρίση της υγείας. Όταν τα υγειονομικά μέτρα εμποδίζουν τη φυσική πρόσβαση στις συνεντεύξεις Τύπου, πρέπει να παρέχεται εναλλακτική πρόσβαση.
• Προστασία της ελεύθερης κυκλοφορίας των Μέσων Ενημέρωσης και της πρόσβασης σε υπεύθυνους λήψης αποφάσεων, επαγγελματίες του τομέα της υγείας και άλλους για την καταπολέμηση της πανδημίας.
• Διασφάλιση ότι δεν χρησιμοποιούνται εξουσίες ή κανονισμοί έκτακτης ανάγκης για τον περιορισμό της ελευθερίας των Μέσων Ενημέρωσης και των δικαιωμάτων των δημοσιογράφων τώρα, ή αργότερα.
• Διαβεβαίωση ότι οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης και οι εμπειρογνώμονες στον τομέα της υγείας παρέχουν μιντιακό χώρο και χρόνο για την ενημέρωση των πολιτών, προστατεύοντας παράλληλα το δικαίωμα των δημοσιογράφων να ελέγχουν, και όπου είναι απαραίτητο, να επικρίνουν τις αποφάσεις.
• Αποφυγή απερίσκεπτης διαστρέβλωσης και ελέγχου των Μέσων Ενημέρωσης ως παραπληροφόρηση ή κατάχρηση της κρίσης για τον περιορισμό ή την τιμωρία κρίσιμων Μέσων Ενημέρωσης.
• Διασφάλιση της πρόσβασης των δημοσιογράφων στην πρώτη γραμμή αναφοράς της κρίσης στον τομέα της υγείας σε κατάλληλη ιατρική προστασία.

Πηγή: medianalysis.net