«Αγαπημένε μου Ζολιό, σου γράφω από τον Αη – Στράτη. Βρισκόμαστε δω πέρα, κάπου τρεις χιλιάδες άνθρωποι απλοί, δουλευτάδες, γραμματιζούμενοι / με μια τρύπια κουβέρτα στον ώμο μας μ’ ένα κρεμμύδι, πέντε ελιές κ’ ένα ξεροκόμματο φως στο ταγάρι μας / άνθρωποι απλοί σαν τα δέντρα μπροστά στον ήλιο, άνθρωποι που δεν έχουμε άλλο κρίμα στο λαιμό μας εξόν μονάχα που αγαπάμε όπως και συ τη λευτεριά και την ειρήνη.» «Γράμμα στον Ζολιό – Κιουρί», Γιάννης Ρίτσος, 1950

Στον Αη Στράτη εξορίστηκαν, ανάμεσα σε χιλιάδες κομμουνιστές, ο Γ. Ρίτσος, ο Μ. Λουντέμης, ο Τ. Λειβαδίτης, ο Μ. Κατράκης. Είναι ένας από τους πιο εμβληματικούς τόπους διωγμού και βασανισμού αριστερών αγωνιστών για τη δημοκρατία και την ελευθερία.

Ακριβώς γι αυτό, ο Κώστας Καραμανλής, στο πλαίσιο της «στρατηγικής του μεσαίου χώρου», είχε επισκεφθεί τρεις φορές το ακριτικό νησί. Την πρώτη φορά ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το 2003, τη δεύτερη ως πρωθυπουργός, το 2005, και την τρίτη, το 2007, για να εγκαινιάσει το Μουσείο Δημοκρατίας.

Όλο το πολιτικό σύστημα τότε σεβάστηκε την προσπάθειά του να δείξει έμπρακτα την αποστασιοποίηση του από τη Δεξιά του αυταρχισμού, του φανατισμού και της βίας και τη βούλησή του για τον εκπολιτισμό της παράταξής του ώστε να απαλλαγεί από αναχρονιστικά και αποκρουστικά σύνδρομα συνδεδεμένα με την ιστορία της.

Ο Κυρ. Μητσοτάκης επέλεξε να επισκεφθεί τον Αη Στράτη για να παρακολουθήσει την τελετή αγιασμού των υδάτων. Στο Instagram ανέβασε μια φωτογραφία για να αποδώσει τιμή στον πιλότο της Πολεμικής Αεροπορίας, τον υποσμηναγό, Νικόλαο Σιαλμά, ο οποίος είχε σκοτωθεί στις 18 Ιουνίου 1992 κατά τη διάρκεια αερομαχίας με τουρκικά αεροσκάφη.

Και στη μακροσκελή δήλωσή του, καθοριστικά επηρεασμένη από τον πνεύμα των Θεοφανείων, δεν είπε λέξη για τους ανθρώπους που υπέφεραν για τις ιδέες τους σ’ αυτό το νησί. «Θέλησα σήμερα, αυτή την πολύ σημαντική ημέρα για την Ορθοδοξία, να βρεθώ στον ακριτικό Άη Στράτη, έναν τόπο με βαριά ιστορία. Ένα τοπόσημο διχασμού και δοκιμασίας το οποίο μετατρέπεται, όμως, σε ένα ορόσημο ενότητας και αισιοδοξίας».

Αυτή ήταν η πιο πολιτική αποστροφή του λόγου του: «τοπόσημο διχασμού και δοκιμασίας». Όχι τόπος εξορίας και βασανισμού, ούτε ντροπής για την ελληνική δημοκρατία. Πόσο μάλλον δεν μίλησε για τις ευθύνες των πολιτικών προγόνων της ΝΔ και για την ανάγκη αναστοχασμού για τα λάθη και τα εγκλήματά τους.

Η δεξιά πτέρυγα της ΝΔ – που δείχνει μεγάλο δυναμισμό την τελευταία περίοδο – έχει κάθε λόγο να είναι ευχαριστημένη. Ο πρωθυπουργός πήγε στον Αη Στράτη στέλνοντας μήνυμα «πατρίς – θρησκεία – οικογένεια» και αποφεύγοντας τις κακοτοπιές των «ανοιγμάτων».

Και απέδειξε πως, παρά τη συνεργασία με κεντροαριστερούς,  δεν κινδυνεύει να διαβάσει Ρίτσο.

«Ζολιό, πες και στους άλλους αδελφούς μας, στον Ερεμπουργκ, στον Αραγκόν και στο Νερούντα, στον Ελυάρ, στον Πικασσό και σ’ όλα μας τ’ αδέρφια πως είμαστε δω πέρα τρεις χιλιάδες εξόριστοι /  όχι για τίποτ’ άλλο, αδέρφια μου, παρά μονάχα, να, γιατί και ‘μεις όπως και ‘σεις σηκώνουμε στη ράχη μας ένα αγκωνάρι απ’ το καμένο σπίτι μας να χτίσουμε για κείνους που θα ‘ρθούν ένα καινούργιο σπίτι με πολλά παράθυρα, πολλά φαρδιά παράθυρα προς την ανατολή, να μη νυχτώνει από νωρίς η καρδιά των μανάδων, να μην κοιμούνται κάθε βράδυ τα παιδιά δίπλα στο θάνατο.»