Η νέα κυβέρνηση στη γειτονική πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατίας της Μακεδονίας (FYROM) προχώρησε σε θετικά ανοίγματα προς την Ελλάδα. Στηλίτευσε το εθνικιστικό παραλήρημα της προηγούμενης κυβέρνησης Γκρουέφσκι, με την ανέγερση κακόγουστων αγαλμάτων του Μεγάλου Αλεξάνδρου σχεδόν σε κάθε γωνιά της χώρας. Και χθες είχαμε δηλώσεις του νέου υπουργού Εξωτερικών της χώρας Νίκολα Ντιμιτρόφ, ότι «η FYROM θα εξετάσει να αλλάξει την ονομασία της, σε μια προσπάθεια να ξεμπλοκάρει την αντίθεση της Ελλάδας στην ένταξή της στο ΝΑΤΟ».

Το γεγονός ότι η κυβέρνηση του Ζόραν Ζάεφ υποχρεώθηκε να ανασκευάσει τις δηλώσεις αυτές για το όνομα στους Financial Times, δείχνει ότι το εθνικιστικό στρατόπεδο ασκεί ακόμη επιρροή στη γειτονική χώρα. Αλλά η Αθήνα πρέπει να αξιοποιήσει τα ανοίγματα αυτά και να ενισχύσει τις προσπάθειες της νέας κυβέρνησης που δείχνει πρόθυμη ώστε να βρεθεί μια κοινά αποδεκτή συμβιβαστική λύση.

Άλλωστε η ελληνική πλευρά έχει τις δικές της ευθύνες για το αδιέξοδο στις σχέσεις ανάμεσα στις δυο χώρες. Η εθνικιστική παραζάλη και η πλειοδοσία αδιαλλαξίας  γύρω από το «Μακεδονικό» την δεκαετία του 90, μπορεί να βοήθησε τη πολιτική καριέρα του Αντώνη Σαμαρά, αλλά για την χώρα ήταν καταστροφική: αντί η Ελλάδα να αξιοποιήσει την πλεονεκτική της θέση παίζοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στα ταραγμένα Βαλκάνια της εποχής, έγινε μέρος του βαλκανικού προβλήματος.

Μεγάλες διπλωματικές δυνάμεις σπαταλήθηκαν, συμμαχίες χάθηκαν, οι εθνικιστές στη FYROM ενισχύθηκαν σε βάρος των μετριοπαθών για να καταλήξουμε στη μεγαλύτερη διπλωματική αποτυχία των τελευταίων δεκαετιών: εκατοντάδες χώρες έχουν αναγνωρίσει τη γειτονική χώρα ως Μακεδονία και δεν υπάρχει μέσο μαζικής ενημέρωσης στο πλανήτη, πλην των ελληνικών,  που να την αποκαλεί διαφορετικά.

Το γεγονός ότι η νέα κυβέρνηση δείχνει, παρά την διεθνή αναγνώριση, να ξανασυζητά το όνομα υπογραμμίζει βέβαια και τις στρατηγικές δυσκολίες της γειτονικής χώρας, τόσο για την έναρξη διαπραγματεύσεων ένταξής στην ΕΕ και κυρίως για τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ, που θα της εξασφάλιζε μια στοιχειώδη σταθερότητα. Η FYROM απειλείται από τις αποσχιστικές τάσεις, αλλά αλλαγές των συνόρων στα Βαλκάνια με τις αναπόφευκτές συγκρούσεις στα βόρεια σύνορα της είναι το τελευταίο πράγμα που θα χρειαζόταν η Ελλάδα αυτή τη στιγμή.

Πέρα από το όνομα, η κριτική στον εθνικισμό των αγαλμάτων δείχνει ότι η κυβέρνηση στα Σκόπια θέλει να τελειώνει και με τους αλυτρωτικούς μικρομεγαλισμούς των προκατόχων της.. Είναι καιρός να τελειώσει μια μεγάλη εκκρεμότητα των τελευταίων δεκαετιών, που ζημίωσε και τις δύο χώρες.