Ήταν μια ενδιαφέρουσα σύμπτωση ότι οι ισχυροί του πλανήτη συζητούσαν στο Νταβός για τον λαϊκισμό και την συντριβή της μεσαίας τάξης την ώρα που στην Ουάσιγκτον ο Ντόναλντ Τραμπ ορκιζόταν 45ος πρόεδρος των ΗΠΑ, απολύτως συνεπής στην προεκλογική του εικόνα: Νάρκισσος, οπαδός του κιτς, μεγαλομανιακός, θρασύς, λάτρης της απλοϊκής σκέψης, επιδεικτικά ακαλλιέργητος.

Ads

Η εικόνα του μπροστά το άγαλμα του Λίνκνολν, του προέδρου των ΗΠΑ που ταυτίστηκε με το όραμα κατάργησης της δουλείας, ήταν πραγματικά σοκαριστική για όσους επηρεάζονται από τους συμβολισμούς. Στην ίδια θέση ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ το 1963 είχε εκφωνήσει την ομιλία του που πέρασε στην ιστορία με το “I have a dream”.

Την ώρα που ο Τραμπ πρωταγωνιστούσε στο απόλυτο reality show οι ισχυροί του πλανήτη, στο Νταβός, διεκτραγωδούσαν τα δεινά που φέρνει στον δυτικό κόσμο η έξαρση του λαϊκισμού. Δεν θυμήθηκαν ότι ο Μπέρνι Σάντερς έχασε το χρίσμα των Δημοκρατικών από την ταυτισμένη με το 1% Χίλαρυ Κλίντον επειδή θεωρήθηκε λαϊκιστής ούτε ότι οι γκουρού της πολιτικής ανάλυσης διεθνώς θεωρούσαν αδύνατο να κερδίσει το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών ο Τραμπ όταν πρωτομπήκε στην κούρσα.

Η αλλαγή εποχής την οποία σηματοδοτεί η διαδοχή του Ομπάμα από τον Τραμπ είναι η καλύτερη δυνατή αφορμή για να ξανασκεφτούν από την αρχή οι πολέμιοι του λαϊκισμού πόσο φίλοι του είναι, αφού ο δικός τους ελιτισμός τον θρέφει. Η αδυναμία τους να αναγνωρίσουν ότι οι τεράστιες οικονομικές ανισότητες και η συγκλονιστική κοινωνική αδικία δίνουν έδαφος στους Τραμπ να απευθυνθούν στα θύματα της παγκοσμιοποίησης είναι η ρίζα του κακού.

Ads

Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ απευθύνθηκε ακόμη μια φορά στους ξεχασμένους Αμερικανούς, όπως πολλές φορές έκανε στην προεκλογική του καμπάνια, για να τους πει ότι δεν θα είναι πια ξεχασμένοι. Η άλλη πλευρά, της προόδου και του ορθολογισμού, στέλνει στους ίδιους ανθρώπους το μήνυμα  να συμφιλιωθούν με την κατάστασή τους γιατί υπάρχουν και χειρότερα και τα χειρότερα θα έρθουν αν κάνουν μια αντισυστημική επιλογή θυμού και εκδίκησης.

Κάπως έτσι φτάσαμε στον Τραμπ. Είχε σχεδόν δίκιο όταν είπε πως “όλα ξεκινούν σήμερα!”. Πολλά, πράγματι, ξεκίνησαν χθες. Και η συνέχεια θα είναι απρόβλεπτη για τη Δύση αν δεν σταματήσει η τυφλή καταγγελία του λαϊκισμού και αν δεν αρχίσει η αναζήτηση των σωστών απαντήσεων στα ερωτήματα που βάζει ο λαϊκισμός χωρίς να έχει τις λύσεις ή έχοντας τις λάθος λύσεις.

Το πρώτο και το θεμελιώδες ερώτημα είναι αν η πολιτική πρέπει να υπηρετεί τους πολλούς ή τους λίγους. Θα ήταν μια καλή αρχή αν, για παράδειγμα, ο Σόιμπλε και η Λαγκάρντ που συναντήθηκαν στο Νταβός, επέτρεπαν στον εαυτό τους έναν τέτοιο προβληματισμό.